Waarom zijn Israëli's zo gelukkig?

In een wereld van geglobaliseerde vervreemding blijven zowel seculiere als religieuze Israëli's trots verbonden met hun verhaal als volk, door rituelen zo oud als de Pesach Seder en zo nieuw als de brieven die soldaten schrijven voordat ze ten strijde trekken.

Door Natan Sharansky en Gil Troy - 10 april, 2025

De cijfers zijn binnen: Israël is een gelukkige plek. Ondanks het feit dat het constant geconfronteerd wordt met gemene vijanden en anderhalf jaar van aanhoudende gevechten en begrafenissen moet doorstaan, staat Israël in de top 10 van landen met de hoogste geluksniveaus, volgens het onlangs uitgebrachte World Happiness Report 2025. Op nummer 8 staat Israël in schril contrast met andere door oorlog verscheurde landen die redelijk ellendig zijn: Oekraïne staat op 111, en Libanon, dat in oktober 2023 een tweede front tegen Israël opende, staat op de derde plaats vanaf onderen, op 145. Zelfs geavanceerde westerse naties zoals Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, op respectievelijk de 23e en 24e plaats, hebben een achterstand op Israël. Hoe komt dat?

Een verhelderend en misschien contra-intuïtief gegeven is dat de Israëli's sinds 7 oktober 2023 haastig baby's hebben gemaakt. Een babyboom komt vaak na een oorlog, niet midden in een oorlog. Maar de Israëli's zijn doorgegaan met het bevestigen van het leven, zelfs terwijl ze rouwden om meer dan 1.700 doden. Met bijna drie baby's per vrouw heeft Israël al het hoogste geboortecijfer onder de lidstaten van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) - een forum van 37 democratieën met een markteconomie - en in de laatste maanden van 2024 werd een geschatte stijging van 10 procent in geboorten genoteerd.

Een andere opmerkelijke statistiek verklaart het Israëlische optimisme. Op 12 april zal 96 procent van de Israëlische Joden deelnemen aan het oudste ritueel in de Westerse wereld: de Pesachseder, waarmee de uittocht uit Egypte drie millennia geleden wordt gevierd. Er zijn maar weinig democratieën die deze deelnamecijfers evenaren. Terwijl 88 procent van de Amerikanen geniet van kalkoen op Thanksgiving, is het ritueel rond die maaltijd minder uitgebreid en meestal veel korter. Seders zijn vaak urenlange, geritualiseerde heropvoeringen van de vlucht uit Egypte, een weerspiegeling van hoe Joden leven in hun geschiedenis - en met hun geschiedenis. Gebeden, liederen, eten en andere rituelen nodigen Joden uit om zichzelf te zien als persoonlijk verlost.

De meeste optimisten zijn missie-gedreven. Ze voelen zich erbij horen en gaan vol vertrouwen op weg naar waardige doelen. En zoals de bestseller van de Britse historicus Paul Johnson, die geschiedenissen schreef over de Joden, het christendom en het Amerikaanse volk, opmerkte: “Geen volk heeft er ooit zo op gestaan als de Joden dat de geschiedenis een doel heeft en de mensheid een bestemming.” Ondanks de scherpe politieke verdeeldheid blijven Israëli's cultureel verenigd. Het koesteren van familie, gemeenschap, land en geschiedenis vormt hun geloof in de toekomst.

“

In democratieën roept geluk eerder begrippen op als vrede, sereniteit en de zoektocht naar persoonlijke gelukzaligheid. In plaats van trots hun volkslied te zingen, dromen aspirant-universalisten in het Westen van het paradijs uit “Imagine” van John Lennon, waar er geen hemel, geen hel en geen landen zijn. We hebben “niets om voor te doden of te sterven, en ook geen religie”. Iedereen is gewoon “leef' vandaag ... aha aaa.”

Helaas ontneemt het leven in het moment die momenten vaak hun betekenis. Minder mensen kiezen ervoor om ouders te worden in deze gelukkige, pittige, grenzeloze, genotzuchtige utopie. Het Amerikaanse geboortecijfer in 2023 was met 1,7 geboortes per vrouw het laagste in 40 jaar. Het gemiddelde geboortecijfer van de OESO-landen is gekelderd tot 1,5 sinds 1960, toen het meer traditionele, religieuze en patriottische Westen een geboortecijfer van 3,3 had. De huidige runners-up van Israël's geboortecijfer van 2,9 in de OESO zijn Mexico en Frankrijk, met 1,8. Hoewel ultraorthodoxe en Arabische vrouwen het geboortecijfer van Israël opdrijven, hebben seculiere Joodse vrouwen gemiddeld twee kinderen per vrouw.

Terwijl optimisme altijd synoniem was met Amerika, worden nu vooral jonge Amerikanen en het Westen in het algemeen getroffen door een epidemie van wanhoop. Volgens een analyse door de Financial Times van Gallup-gegevens uit 2023-2024 behoren Amerikaanse jongeren tot de meest pessimistische onder de OESO-landen. In 2023 legde demograaf Karen Guzzo uit dat de grote Amerikaanse baby breek kan worden toegeschreven aan “economische spanningen, instabiliteit op het werk, politieke polarisatie, studieleningen, toegang tot gezondheidszorg, klimaatverandering en wereldwijde conflicten”.

Bovendien lijken te veel jonge Amerikanen hun trots op hun natie en haar verhaal te hebben verloren, ook al is het een van de grootste epossen uit de wereldgeschiedenis - een verhaal van pioniers en immigranten die samenkwamen om een beschavingsonderneming te starten die gevoed werd door leven, vrijheid en het nastreven van geluk. Deze jonge Amerikanen zijn onderworpen aan een campagne van demoralisatie, of het nu door woke schoolleraren is of door het bestuur van de American Historical Association, die hebben gepromoot wat je “historicide” zou kunnen noemen - het doden van hun eigen geschiedenis - en die de nadruk hebben gelegd op de “systematische” zonden van Amerika in plaats van op het goede waar Amerika verantwoordelijk voor is geweest.

De Israëli's daarentegen hebben het gevoel dat ze deel uitmaken van het verhaal van Israël en het Joodse verhaal, dat van een trots volk dat probeert beter te doen in de wereld terwijl het ook beter wordt. Na herhaaldelijk onderdrukking te hebben overwonnen, zijn ze teruggekeerd naar hun thuisland om vrij - en gelukkig - te leven. Israëlische scholen geven leerlingen herhaaldelijk shorashim, “wortels”, projecten. Deze stamboomverkenningen, zelfs op de middelbare school, culmineren meestal in avonden waarop de verschillende etnische achtergronden, keukens en zionistische reizen van ouders of grootouders worden gevierd en iedereen samen vooruit wordt gestuwd.

Met zoveel om voor te leven, weten Israëli's ook waarvoor ze bereid zijn te sterven. Aan de vooravond van de strijd schrijven veel soldaten afscheidsbrieven voor het geval ze sterven. Na het begraven van meer dan 1.000 soldaten sinds 7 oktober, koesteren de Israëli's deze berichten van gevallen soldaten die hun motivatie om te vechten bevestigen en hun bereidheid om alles op te offeren voor dit land dat hen, als individuen, een bepaalde identiteit gaf - verleden, heden en toekomst.

Natuurlijk inspireren oorlogen meestal tot patriottisme. Maar opmerkelijk genoeg eren de rouwrituelen in Israël elke soldaat als een kritieke schakel in de oud-nieuw keten van de Joden. De meeste begrafenissen zijn massaal en urenlang. Medeburgers staan vaak kilometers lang in de rij als de rouwende ouders hun huis verlaten om de ergste momenten van hun leven te doorstaan. Shivas - zeven dagen van rouw - zijn zo druk bezocht dat de meeste rouwenden troosters in tenten huisvesten, met koelkasten vol gedoneerd eten en drinken. Binnen enkele dagen kondigt de familie een levend monument aan dat de waarden van hun dierbare weerspiegelt of hun levensmissie voortzet. De gemeenschap begint dan met haar eigen acties om de gevallen strijders te eren: het steunen van een nieuwe school in de woestijn voor risicojongeren, een hiphopalbum met de liedjes van de soldaat, een nationale competitie in een geliefde sport, enzovoort. Door een constructieve herinneringscultuur te creëren in plaats van een nihilistische doodscultus, integreren de Israëli's het leven dat voortijdig werd beëindigd in een eeuwig verhaal dat duizenden jaren teruggaat en dat door de heroprichting van Israël in 1948 nieuw leven werd ingeblazen.

Citaten uit de brieven van gesneuvelde soldaten sieren bumperstickers in heel Israël. Het is waar dat het hebben van wrede vijanden, en het kunnen herkennen van de dreiging die ze vormen, morele helderheid verschaft. Maar de hartverscheurende brieven gaan verder. De soldaten, waaronder reservisten, die zich vrijwillig hebben aangemeld voor gevechtsdienst, bevestigen hun missie om Israël en de wereld te verdedigen tegen Hamas, Hezbollah en de terroristische plaag. Een 35-jarige vader van vier kinderen, Master Sgt. (res.) Elkana Vizel, schreef in een brief die bij zijn lichaam werd teruggevonden: “We schrijven de meest betekenisvolle momenten in de geschiedenis van ons volk en de hele wereld ... Blijf altijd voor het leven kiezen - een leven van liefde, hoop, zuiverheid en optimisme.” Sgt. Maj. (res.) Ben Zussman, 22, een buurman uit Jeruzalem, schreef een brief terwijl hij zich naar Gaza spoedde, die vrienden aan zijn ouders gaven nadat hij daar was gesneuveld tijdens gevechten. “Ik ben blij en dankbaar voor het voorrecht dat ik heb om ons mooie land en Am Yisrael [het Joodse volk] te verdedigen,” schreef hij. “Zelfs als mij iets overkomt, sta ik niet toe dat je wegzinkt in verdriet,” eiste hij, erop aandringend dat zijn moeder haar speciale koekjes zou maken en dat de rouwweek zou stromen met vlees samen met ”bier, zoete dranken, noten, thee.” “Ik had het voorrecht om mijn droom en mijn missie te vervullen.

In de Goelag waren gevangenen met een sterke identiteit, nationaal en/of religieus, de sterkste partners in de dagelijkse strijd tegen de Sovjetbewaarders. Degenen die verbonden waren met gemeenschappen die thuis op hen wachtten, voelden zich verantwoordelijk en zagen hun acties als onderdeel van een historische keten.

Israëls historisch optimisme bewijst dat identiteit wordt opgebouwd door gedeelde verhalen en waarden, niet door politieke agenda's en concurrerende grieven. Wanneer groepsidentiteit doordacht wordt gevoed, brengt het onze vrijheid niet in gevaar; het versterkt onze reis en vult onze vrije, welvarende levens met de geluiden van anderen, geïnspireerd door de ideeën van onze voorouders.

Het Westen heeft goed afstammingsgevoel nodig: Een gezonde toewijding aan gemeenschap, verbondenheid en geschiedenis verankert ons. Het motiveert ons om onszelf te verdedigen wanneer dat nodig is, terwijl het ons altijd inspireert om een betere wereld op te bouwen. Dat is de essentie van het zionisme van de meeste Israëli's, dat velen gewoon patriottisme noemen. En dat is ook de essentie van de Pesach sederboodschap.

Natan Sharansky, een voormalige Sovjet-dissident en Israëlisch politicus, is voorzitter van de adviesraden van de Combat Antisemitism Movement en het Institute for the Study of Global Antisemitism and Policy. Gil Troy is de auteur van negen boeken over het Amerikaanse presidentschap en zes boeken over zionisme. Zijn boek, Verzet tegen de Academische Intifada: Brieven aan mijn studenten over het verdedigen van de zionistische droom, werd gepubliceerd door WickedSon in september 2024. Hun laatste boek, Nooit alleen: Prison, Politics and My People is onlangs in paperback verschenen.

Bron: Why Are Israelis so Happy? - Tablet Magazine