De zwarte dag: Een decennium van ontheemding voor Iraakse christenen

www.wimjongman.nl

De zwarte dag: Een decennium van ontheemding voor Iraakse christenen

door Raymond Ibrahim - 20 augustus 2024

Op 6 augustus 2014 ontketende Islamitische Staat in Irak en Syrië (ISIS) een jihadistisch bloedbad van ongekende terreur, waarbij oude christelijke gemeenschappen in het noorden van Irak op brute wijze werden aangevallen. Dorpen werden onder de voet gelopen, huizen en kerken geplunderd en verwoest en talloze levens werden verwoest. Christenen werden vermoord, verkracht en als slaven verkocht. Afgebeeld: De overblijfselen van een kerk die werd aangevallen door ISIS in Mosul, Irak, gefotografeerd in 2018. (Foto door Ahmad Al-Rubaye/AFP via Getty Images)

Op 6 augustus was het tien jaar geleden dat “de Zwarte Dag” werd gevierd, een dag die voor Iraakse christenen onuitwisbaar is als het begin van de meedogenloze gruweldaden waaraan ze op 6 augustus 2014, tien jaar geleden, werden onderworpen.

Op die dag ontketende Islamitische Staat in Irak en Syrië (ISIS) een jihadistisch bloedbad van ongekende terreur, waarbij oude christelijke gemeenschappen in het noorden van Irak op brute wijze werden aangevallen. Dorpen werden onder de voet gelopen, huizen en kerken geplunderd en verwoest en talloze levens werden verwoest. Christenen werden vermoord, verkracht en als slaven verkocht. Zij die overleefden werden gedwongen te vluchten en lieten alles achter wat hen dierbaar was.

Bassam uit Qaraqosh, Irak, herinnerde zich de verschrikking:

“We werden om 12.30 uur plotseling gewaarschuwd door buren dat ISIS dichterbij kwam. Stel je voor dat je veilig thuis bent en er plotseling een vreemdeling binnenstormt, waardoor je nog maar een paar minuten hebt om te ontsnappen. Je wordt gedwongen om alles achter te laten - je leven, je bezittingen en je toekomst - onder de dreiging van dreigend gevaar.”

Tien jaar later is de impact van die dag nog steeds groot. De christelijke bevolking in Irak is gedecimeerd: ooit geschat op 1,5 miljoen, nu op ongeveer 154.000. Sindsdien zijn veel Iraakse christenen hun thuisland ontvlucht om hun heil te zoeken in de buurlanden en in het Westen.

Ondanks enige vooruitgang staat Irak op de 16e plaats van de gevaarlijkste landen voor christenen volgens Open Doors. Hoewel ISIS grotendeels geneutraliseerd is, worden de resterende 154.000 christenen nog steeds “zeer ernstig” vervolgd. De algemene veiligheidssituatie blijft instabiel. Volgens Open Doors:

“De christelijke gemeenschap blijft zich herbouwen en herstellen terwijl ze geneest van de verschrikkingen van de Islamitische Staat-groep. Bovendien blijven Turkse en Iraanse luchtaanvallen plaatsvinden in sommige delen van Irak, wat gevolgen heeft voor christelijke gemeenschappen.

“De historische christelijke gemeenschappen in Irak hebben ook te maken met vervolging en discriminatie, vooral door islamitische militante groeperingen en niet-christelijke leiders. Op plaatsen waar ze een significante minderheid vormen, zoals in Centraal- en Zuid-Irak, dragen christenen vaak geen christelijke symbolen in het openbaar, omdat dit kan leiden tot pesterijen of mishandeling bij controleposten, universiteiten, werkplekken of overheidskantoren. Christenen van zowel historische als nieuwere denominaties kunnen te maken krijgen met discriminatie door de overheid. Elke zich uitsprekende christelijke groepering kan ook worden beschuldigd van godslastering als wordt aangenomen dat ze het evangelie deelt met moslims.

“Tot slot zal iedereen die zich bekeert van de Islam waarschijnlijk te maken krijgen met intense druk van hun families en gemeenschappen. Ze kunnen worden bedreigd, misbruikt, familieleden verliezen, onder druk worden gezet of zelfs worden gedood. Bekering kan ook praktische gevolgen hebben, zoals verlies van erfenis en gebrek aan kansen.”

Het trage tempo van de wederopbouw en de aanhoudende veiligheidsproblemen maken de droom om naar huis terug te keren voor velen onbereikbaar.

Nate Breeding, uitvoerend directeur van de American Foundation for Relief and Reconciliation in the Middle East (“ American FRRME”), benadrukte de uitdagingen in een interview met Gatestone:

“Iraakse christenen blijven vluchten naar Jordanië vanwege aanhoudende instabiliteit, bedreigingen van extremistische groeperingen en een gebrek aan veiligheid in hun thuisland. Ook al is ISIS verslagen, het geweld, de sektarische spanningen en de trage wederopbouw hebben het voor velen onmogelijk gemaakt om terug te keren. Ze zijn gedwongen om elders veiligheid te zoeken, onzeker of hun gemeenschappen ooit weer veilig zullen zijn.”

Ondanks alles hebben de weinige overlevende leden van deze oude christelijke gemeenschappen tien jaar later blijk gegeven van opmerkelijke moed en standvastigheid, aldus Breeding. Ze hebben vastgehouden aan hun geloof, cultuur en erfgoed, zelfs te midden van grote ontberingen en ontheemding. Hun overlevingsverhalen en de voortdurende inspanningen om hun leven weer op te bouwen zijn een krachtige bron van inspiratie.

Honderden Irakese vluchtelingen kwamen bijvoorbeeld onlangs samen in het Olive Tree Center van de Amerikaanse FRRME in Madaba, Jordanië, om de tiende verjaardag van de Zwarte Dag te herdenken. De bijeenkomst was een aangrijpend eerbetoon met gebed, traditionele Iraakse dabke-dansen, muziek en eten. Het herdenkingsevenement eerde en herdacht families en vrienden die hun leven verloren of ontheemd raakten tijdens de invasie van ISIS.

Saadallah, een oudere Iraakse vluchteling uit Mosul, die het evenement bijwoonde, deelde een herinnering aan de Zwarte Dag:

“We bleven 39 dagen in Mosul onder controle van ISIS omdat ze ons aanvankelijk veiligheid boden. Maar toen verklaarden ze dat we als christenen en mensen van het boek ongelovig waren. Ze eisten dat we de jizya zouden betalen, ons zouden bekeren tot de islam of geëxecuteerd zouden worden. Dit ultimatum dwong ons om Mosul in augustus 2014 te ontvluchten. Tien jaar later blijft de herinnering aan de Zwarte Dag een pijnlijke en aangrijpende tragedie voor ons. Het veroorzaakt nog steeds diepe angst en bezorgdheid over onze toekomst, die onzeker en onbekend blijft.”

Breeding zei verder:

“Een decennium na de verschrikkingen die ISIS heeft aangericht, blijven de diepe littekens die op deze gemeenschappen zijn achtergelaten altijd aanwezig. Veel Iraakse vluchtelingen zijn nog steeds verlamd door angst en niet in staat om naar huis terug te keren. Het nijpende tekort aan financiering en hulp van andere NGO's, zowel in Jordanië als in Irak, maakt hun lijden alleen maar erger en laat hen blootgesteld en kwetsbaar achter in een regio die nog steeds geteisterd wordt door geweld en instabiliteit.”

Ondanks enkele positieve ontwikkelingen in Nineveh blijft de situatie voor velen nijpend, en de christelijke gemeenschap wordt nog steeds geconfronteerd met aanzienlijke uitdagingen, onder andere door restanten van ISIS - of misschien alleen maar ISIS-gezinde moslims. Hoewel er de afgelopen jaren minder geweld tegen christenen is gemeld, blijft de algemene veiligheidssituatie instabiel. Hoewel er voorzichtig optimisme heerst over de geleidelijke verbetering van de veiligheid en de steun voor minderheidsgroepen, blijven de voortdurende instabiliteit en vervolging grote obstakels vormen voor de christelijke gemeenschap in Irak.

Er is echter een sprankje hoop te midden van de voortdurende uitdagingen, aldus Breeding. De veerkracht van de Iraakse christelijke gemeenschap en de voortdurende inspanningen van organisaties als de Amerikaanse FRRME bieden een baken van optimisme, zei hij, eraan toevoegend dat er, ondanks de voortdurende moeilijkheden, tekenen van vooruitgang en herstel zijn. Hij citeerde Ban, een jonge christelijke vrouw van in de twintig toen ISIS haar geboortestad Qaraqosh binnenviel in 2014:

“Op deze 10e verjaardag van De Zwarte Dag wil ik een boodschap van hoop en veerkracht met de wereld delen. Ondanks de immense uitdagingen en ontberingen waar we mee te maken hebben gehad, hebben we kracht gevonden in elkaar en in de steun van organisaties en individuen die ons hebben bijgestaan. Onze reis is moeilijk geweest, maar we hebben onze geest of ons gemeenschapsgevoel niet verloren... Sinds de gebeurtenissen in 2014 hebben organisaties zoals de Amerikaanse FRRME een grote invloed op ons leven gehad. Er zijn nog maar weinig ngo's die zich richten op onze ontheemding en die hulp blijven bieden aan Iraakse vluchtelingen; maar American FRRME is nog steeds ter plaatse en helpt actief.”

Dit artikel is gebaseerd op een interview dat het Gatestone Institute hield met de American Foundation for Relief and Reconciliation in the Middle East en haar Iraakse christelijke medewerkers.

Raymond Ibrahim, auteur van Defenders of the West, Sword and Scimitar, Crucified Again, en The Al Qaeda Reader, is de Distinguished Senior Shillman Fellow bij het Gatestone Institute en de Judith Rosen Friedman Fellow bij het Middle East Forum.

Vertaling door W.J. Jongman en H. Sleijster

Bron: 'The Black Day': A Decade of Displacement for Iraqi Christians :: Gatestone Institute