Voorbij de vrijheid

15 feb 2024

וְהָיָה בַּיּוֹם וַהוּא יוֹסִיף אֲדֹנָי שֵׁנִית יָדוֹ לִקְנוֹת אֶת-שְׁאָר עַמּוֹ אֲשֶׁר יִשָּׁאֵר מֵאַשּׁוּר וּמִמִּצְרַיִם וּמִפַּתְרוֹס וּמִכּוּשׁ וּמֵעֵילָם וּמִשִּׁנְעָר וּמֵחֲמָת וּמֵאִיֵּי הַיָּם׃
Te dien dage zal mijn Here Zijn hand weer toepassen om het andere deel van Zijn volk uit Assyrië te verlossen - zoals ook uit Egypte, Pathros, Nubië, Elam, Shinar, Hamath en de kustlanden.
Jesaja 11:11

In dit vers profeteert Jesaja over de verlossing en het bijeenbrengen van de Israëlische natie uit de ballingschap, nadat zij verstrooid was onder de volkeren van de wereld. Er zijn Bijbelgeleerden die deze profetie verkeerd begrijpen als een verwijzing naar de terugkeer naar het land Israël aan het einde van de Babylonische ballingschap, zoals beschreven in de boeken Ezrah en Nehemia.

Niet over de terugkeer uit Babylon

Deze interpretatie is aantoonbaar onjuist op basis van een aantal tekstuele aanwijzingen, zowel in dit vers als in de verzen die eraan voorafgaan.

De eerdere verzen in dit hoofdstuk beschrijven bijvoorbeeld het messiaanse tijdperk; een tijd waarin "de aarde zal worden gevuld met kennis van de Heer zoals water de zee bedekt" (Jesaja 11:8). Dit was zeker niet het geval ten tijde van de terugkeer uit de Babylonische ballingschap. In die tijd was het alleen het Joodse volk, een klein volk, dat geloofde in de God van Israël. Het christendom, dat verantwoordelijk was voor de toekomstige verspreiding van het bewustzijn van de God van Israël onder de volkeren op aarde, zou pas meer dan 500 jaar later beginnen. Iedereen die suggereert dat deze verzen in Jesaja verwijzen naar de terugkeer uit de Babylonische ballingschap moet de beschrijving van wereldwijde kennis van God in deze profetie negeren.

Bovendien bevat dit vers zelf nog meer bewijs dat het niet de terugkeer naar het land in de dagen van Ezra kan beschrijven. Merk op dat het vers verwijst naar "het overblijfsel dat zal overblijven" uit al deze landen. Dit zijn de mensen die God in deze tijd zal verzamelen. De terugkeer naar het land Israël aan het einde van de Babylonische ballingschap was helemaal niet van een "overblijfsel dat overbleef" in die landen. Zoals gedetailleerd beschreven in de openingshoofdstukken van het boek Ezra, weigerden de meeste Joden om terug te keren en kozen ze ervoor om in ballingschap te blijven. De zinsnede "het overblijfsel dat zal blijven" impliceert dat degenen die overblijven, het overblijfsel, zullen worden verzameld in het land Israël; niet dat de meerderheid zal blijven nadat een klein aantal is teruggekeerd naar het land.

Ten slotte was het pas in de 20e eeuw dat de landen die in dit vers worden genoemd hun grote Joodse gemeenschappen bijna volledig zagen leeglopen en naar Israël kwamen. Egypte, Syrië, Irak en Griekenland worden in dit vers beschreven. Al deze landen en hun omliggende gebieden hadden grote Joodse gemeenschappen tot aan de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog kwam het "overblijfsel dat overbleef" in deze landen bijna volledig naar het land Israël.

Voor het geval wat ik heb geschreven niet overtuigend is, wil ik het op deze manier samenvatten. Als we ons afvragen welke van de twee historische perioden beter past bij de profetie van Jesaja, de terugkeer uit Babylon 2500 jaar geleden of de terugkeer naar Israël in de vorige eeuw, dan is het antwoord duidelijk.

We staan met ontzag te kijken naar de vervulling van zoveel Bijbelse beloften in onze tijd.

"Om het overblijfsel van Zijn volk te verwerven..."

In ons vers staat dat God "het overblijfsel van Zijn volk zal verwerven...". "verwerven" is geen gebruikelijk woord om het verzamelen van Israël te beschrijven. Het volgende vers gebruikt de meer gebruikelijke werkwoorden "verzamelen" en "bijeenkomen".

Dit is een diepgaande beschrijving van onze relatie met God. Het doet denken aan een vers in Leviticus.

Want de Israëlieten behoren mij toe als dienaren. Zij zijn mijn dienaren, die ik uit Egypte heb gehaald. Ik ben de Heer, uw God. - Leviticus 25:55

We zien onze relatie met God vaak als een relatie van eer, lof en dankbaarheid. We houden van Hem, aanbidden Hem en vrezen Hem. Maar met al onze toewijding aan God, hebben we echt het gevoel dat we van Hem zijn? Dat Hij ons bezit?

Voorbij de vrijheid

Ik zou willen suggereren dat Jesaja dit werkwoord hier juist heeft gekozen vanwege de context. Als we denken aan de verlossing van Israël uit eeuwen van ballingschap en vervolging, richten we ons instinctief op het thema vrijheid. Immers, wat is de Exodus uit de slavernij in Egypte of de verlossing en terugkeer van Israël uit 2000 jaar lijden in ballingschap anders dan een grote emancipatie - van slavernij naar vrijheid.

Hoewel dit waar is, moeten we altijd onthouden dat het doel van Gods verlossing van Zijn volk niet is dat we vrij zijn om ons leven te leiden volgens onze eigen verlangens. God verlost ons juist van menselijke meesters en regeringen die vijandig staan tegenover Goddelijke waarden, zodat we Hem kunnen dienen en Zijn koninkrijk kunnen opbouwen.

Daarom herinnert Jesaja ons eraan wat vrijheid werkelijk inhoudt als Jesaja de grote inzameling van Israël beschrijft, de verlossing uit de slavernij van de ballingschap naar de vrijheid van de terugkeer naar het beloofde land Israël. Ja, God zal ons uit de ballingschap halen. Ja, Hij zal Israël terugbrengen naar het Heilige Land. Maar Hij "verwerft" Zijn volk. Ze worden verlost zodat ze Hem kunnen dienen.

Als God ons redt uit ons lijden en uit onze slavernij aan menselijke meesters, dan doet Hij dat niet zodat we een leven kunnen leiden dat we zelf hebben gekozen. God redt ons om ons te verwerven en ons tot Zijn dienaren te maken.

Bron: Beyond Freedom - The Israel Bible