De roep van Zefanja: Vertrouw niet op Amerika!

Elie Mischel - 8 januari 2024

Als rabbijn in een synagoge was ik gefascineerd door de macht en invloed die bepaalde rijke gemeenteleden hadden over de synagoge en de rest van de gemeenschap. Deze rijke mensen, CEO's en eigenaars van bedrijven, hadden verschillende leden van de gemeenschap in dienst. En natuurlijk was de synagoge afhankelijk van hun grote bijdragen om de rekeningen te betalen.

Hun vrijgevigheid was natuurlijk bewonderenswaardig. Maar het was ook een tweesnijdend zwaard. Door hun vrijgevigheid oefenden deze gemeenteleden een enorme invloed uit op manieren die behoorlijk destructief konden zijn voor de gemeenschap die ze zo genereus steunden. De synagoge nam dubieuze beslissingen om deze donateurs, die ook hun sociale kringen beheersten, een plezier te doen. Geld brengt invloed met zich mee, op meer dan één manier. Er bestaat niet zoiets als een gratis lunch.

Sinds Hamas Israël binnenviel op 7 oktober en meer dan 1200 onschuldige Joden vermoordde, martelde en verkrachtte, heeft de complexe relatie van Israël met de Verenigde Staten het verloop van zijn rechtvaardige oorlog tegen Hamas belemmerd. Het is waar dat Amerika Israël voorziet van de wapens en munitie die het nodig heeft om Hamas uit te roeien. Maar deze vrijgevigheid, net als die van rijke gemeenteleden, heeft een zeer hoge prijs.

Hoewel de VS elk jaar meer dan 3,3 miljard dollar aan buitenlandse hulp aan Israël geeft, zijn de langetermijneffecten van deze steun zeer schadelijk voor de natie die het zou moeten helpen. Het heeft een verstikkend effect op de ontwikkeling van binnenlandse Israëlische defensiebedrijven, omdat de voorwaarden van het hulppakket vereisen dat Israël het overgrote deel van zijn wapens en munitie van Amerikaanse bedrijven koopt. Het resultaat is dat Israël zijn wapenproductie heeft afgestaan aan de Verenigde Staten en al zijn eieren in de Amerikaanse mand heeft gelegd. Gezien de geringe Amerikaanse steun voor Israël door de jaren heen, heeft deze aanpak Israël kwetsbaar gemaakt voor Amerikaanse druk, op meer dan één manier.

Israëls afhankelijkheid van Amerika is niet alleen slecht beleid. Zoals de profeet Zefanaja leert, is het een nationale zonde en een geestelijke gebrokenheid die het volk Israël verhindert om zijn goddelijke missie op deze aarde te vervullen.

Een afrekening voor Gaza

Net als veel andere profeten beschrijft Zefanja de gebeurtenissen die zullen plaatsvinden aan het einde der dagen, en de omwentelingen en het lijden dat de wereld zal overvallen. "De grote dag des Heren is nabij; hij is nabij en haast zich zeer, het geluid van de dag des Heren, waarop de machtige man bitter huilt. Die dag is een dag van toorn; een dag van moeite en benauwdheid; een dag van verwoesting (shoah) en verlatenheid (m'shoah); een dag van duisternis en somberheid; een dag van wolken en dikke duisternis" (Zefanja 1:14-15).

Het is veelzeggend dat Zefanja één van de weinige profeten is die spreekt over "shoah", een Hebreeuws woord voor verwoesting en verlatenheid dat later in de moderne tijd zou worden gebruikt om te verwijzen naar de Holocaust. Toen hij dit pijnlijke woord gebruikte, verwees hij mogelijk ook naar gebeurtenissen van onze eigen generatie - naar de verschrikkingen van 7 oktober, toen er op één dag meer Joden werden vermoord dan op enige andere dag sinds de Holocaust.

Voor deze zonden zullen de terroristen van Gaza boeten. "Want Gaza zal verlaten worden... Op de middag zullen zij haar verdrijven, en Ekron zal ontworteld worden. Wee de bewoners van de zeekust, het volk der Cherethieten! Het woord van de Heer is tegen u, Kanaäns land van de Filistijnen, en Ik zal u vernietigen zodat er geen inwoner meer zal zijn" (Zefanja 2:4-5). Terwijl Israël Hamas systematisch uit Gaza verdrijft, zijn hele stukken land leeg en verlaten, precies zoals Zefanja voorspelde.

In deze verzen wordt naar de inwoners van Gaza verwezen als de "natie van Cherethieten." Er is geen natie, in de Bijbel of door de geschiedenis heen, die de Cherethieten wordt genoemd. Het woord is afgeleid van het Hebreeuwse woord "kareit", wat "afgesneden worden" betekent. In de Bijbelse wet heeft iemand die door God met kareit wordt gestraft geen toekomst meer; zijn ziel is van God afgesneden. Dit zal uiteindelijk het lot zijn van de mensen in Gaza, die de moord op onschuldige Joden massaal steunen.

"En het zal een lot zijn voor het overblijfsel van het huis van Juda" (Zefanja 2:7). Gaza zal op een dag - hopelijk eerder dan later - een bestemming worden voor Joden die terugkeren uit ballingschap. "Want het land van de Filistijnen [d.w.z. Gaza] behoort tot de landen die tijdens de verovering door Jozua, de zoon van Nun, binnen het deel van de stam Juda vielen, en het zal opnieuw een Joods land zijn, waar Joodse herders hun kudden zullen laten grazen en waar ze 's nachts rustig zullen slapen" (Malbim).

Maar Zefanja voorspelt niet alleen de gebeurtenissen van onze tijd. Net als de andere profeten die over de eindtijd spreken, levert hij een unieke bijdrage aan ons begrip van deze tumultueuze gebeurtenissen.

Wonderen zijn realistisch

Ondanks hun vele mislukkingen geven de leiders van Israël veel om de veiligheid en het welzijn van hun volk. Veel Israëlische leiders hebben dapper gediend als IDF-soldaat en hun leven op het spel gezet om Gods volk te beschermen. Toch lijden Israëlische leiders van bijna alle politieke partijen, zowel links als rechts, aan dezelfde vernietigende tekortkoming. Terwijl ze worstelen met de grote uitdagingen van onze tijd en Israëls complexe relaties met geallieerde en vijandelijke naties beheren, negeren ze de meest invloedrijke "supermacht" van allemaal: God zelf.

"En het zal te dien dage geschieden, dat Ik Jeruzalem zal doorzoeken met kaarsen, en Ik zal de mensen bezoeken, die zich op hun droesem gevestigd hebben, en die in hun hart zeggen: 'De Here zal goed noch kwaad doen'" (Zefanja 1:12).

Iemand die gelooft dat God "goed noch kwaad doet", dat God geen centrale rol speelt in de gebeurtenissen van onze tijd, ontkent de fundamentele doctrine van de Goddelijke Voorzienigheid. Een waar gelovige in de Bijbel gelooft niet alleen in de God van Genesis, de God die de wereld schiep. Iemand met een oprecht geloof moet ook in de God van Exodus geloven, de God die betrokken is bij de wereld die Hij heeft geschapen en die de mensheid maat voor maat beloont en straft.

De Goddelijke Voorzienigheid leidt gebeurtenissen altijd en overal. Maar Gods voorzienigheid is in het bijzonder duidelijk met betrekking tot het volk en het land Israël, want God heeft Zijn plan voor Israël door de Bijbel heen duidelijk uiteengezet. God maakte duidelijk dat de bestemming van het volk Israël anders zal zijn dan die van normale volken. In vers na vers legt God uit wat er tijdens deze laatste dagen met Israël zal gebeuren. De dorre beenderen van Israël zullen tot leven komen en tegen alle verwachtingen in zullen de verstrooide ballingen van Israël naar huis terugkeren. En zoals Zefanja, Zacharia, Amos en anderen profeteerden, zal het volk Israël terugkeren naar Gaza en opnieuw al zijn land in bezit nemen.

Israëlische leiders zien echter alleen de harde feiten op de grond. Ze weten dat er bijna twee miljoen Arabieren in Gaza wonen die geen enkel ander land wil opnemen, en ze weten dat Israëls belangrijkste bondgenoot, de Verenigde Staten, fel gekant is tegen de hervestiging van Joden in de Gazastrook. En dus is het geen verrassing dat premier Netanyahu zei: "Ik geloof niet dat het een realistisch doel is voor Israël om terug te keren naar Gush Katif," de Israëlische nederzettingen in de Gazastrook die in 2005 werden ontworteld en vernietigd. Hij heeft natuurlijk gelijk; terugkeren naar Gaza lijkt niet "realistisch". Maar Netanayahu zou er goed aan doen om de woorden van de oprichter van Israël's premier, David Ben Gurion, in gedachten te houden, die zei dat "elke Jood die niet in wonderen gelooft, niet realistisch is". Hoewel Ben Gurion geen religieuze jood was, begreep hij wat Netanyahu niet begrijpt: dat de normale regels van de geopolitiek niet van toepassing zijn op Israël!

Om te geloven dat Gods beloften "onrealistisch" zijn, nadat zoveel andere "onrealistische" profetieën van God op wonderbaarlijke wijze zijn vervuld, is een falend leiderschap. Iets meer dan 100 jaar geleden was het land Israël een grotendeels verlaten verzameling van dorre woestijnen en moerasland, met een piepkleine Joodse bevolking van een paar duizend Joodse pioniers. Vandaag de dag is het land verbluffend mooi en vruchtbaar en wonen er meer dan zeven miljoen Joden in Israël, waarvan er elk jaar nog veel terugkeren. In 1947, 1956, 1967 en 1973 werd Israël aangevallen door meerdere grote Arabische naties die probeerden de Joodse staat te vernietigen en het volk de Middellandse Zee in te drijven. Niet alleen slaagden ze daar niet in, maar Israël keerde de rollen om tegen zijn vijanden en eiste zijn oude land terug, inclusief Judea, Samaria, de Golanhoogte en Gaza. De wedergeboorte van het land, het bijeenbrengen van Israël en Israëls militaire overwinningen - waren die allemaal "realistisch"? Het is duidelijk dat als het over het volk Israël gaat, we de betekenis van de term moeten herdefiniëren!

Israël zal zijn goddelijke missie alleen vervullen als zijn leiders God de juiste plaats aan het hoofd van de tafel geven. Tot die tijd zal Israël gevangen blijven in de grillen van aardse grootmachten zoals de Verenigde Staten.

Vertrouw niet op Amerika

In het laatste hoofdstuk van het boek Zefanja beschrijft de profeet een fundamentele verandering die aan het einde der dagen in Israël zal plaatsvinden - een verschuiving die moet plaatsvinden als Israël zijn missie wil volbrengen.

"Op die dag zult u zich niet schamen voor al uw daden waarmee u tegen Mij in opstand bent gekomen... En Ik zal in uw midden een nederig en arm volk achterlaten, en zij zullen schuilen in de naam van de Heer. Het overblijfsel van Israël zal geen ongerechtigheid begaan en geen leugen spreken, noch zal er bedrog in hun mond zijn, want zij zullen weiden en liggen, zonder dat iemand hen doet huiveren" (Zefanja 3: 11-13).

Zefanja vertelt ons dat Israël ware nederigheid zal leren, en daardoor zullen ze niet langer bang hoeven te zijn. Niemand zal hen meer "doen sidderen". Maar hoe zal deze verandering precies plaatsvinden?

Rabbi Meir Wisser (1809-1879) legt uit: "In vroegere tijden... sloot Israël bondgenootschappen met andere machtige naties en vroeg hen om militaire hulp. En omdat ze op deze machtige naties vertrouwden, leerden ze van hun slechte manieren. Maar aan het einde der dagen, wanneer alle naties God erkennen en Hem dienen, zal Israël niet langer zondigen, want 'niemand zal hen doen sidderen' en ze zullen niet langer leren van de [valse] ideologieën en [slechte] daden van die naties."

Wat is de wortel van Israëls rebellie tegen God? Volgens Rabbi Wisser schrijft Zefanja Israëls geestelijke en morele falen toe aan zijn afhankelijkheid van machtige naties zoals de Verenigde Staten. Door zijn vertrouwen te stellen in de Verenigde Staten is Israël fysiek en spiritueel beschadigd op verschillende manieren die niet direct duidelijk zijn.

Vanaf het begin hebben de Verenigde Staten duidelijk gemaakt dat aan hun steun voor Israël "voorwaarden zijn verbonden". De Verenigde Staten kunnen op elk moment hun militaire hulp aan Israël intrekken, waardoor Israël in een gevaarlijk kwetsbare positie terechtkomt. Israëls afhankelijkheid van Amerikaanse gulheid maakt het extreem moeilijk voor Israël om Amerikaanse druk te weerstaan, zelfs wanneer die druk Israëlische levens in gevaar brengt.

Sinds 7 oktober hebben de Verenigde Staten Israël onder druk gezet om humanitaire hulp te bieden aan de mensen in Gaza. Hoewel dit klinkt als een redelijk en zelfs een moreel verzoek, is het in feite immoreel en zeer schadelijk voor de oorlogsinspanningen van Israël, omdat deze "humanitaire hulp" onmiddellijk door Hamas wordt opgeëist en gebruikt om het eigen leger van terroristen opnieuw te bevoorraden. Dit heeft de oorlog verlengd, want de enige manier om Hamas-terroristen uit hun terreurtunnels te dwingen, is door hun bevoorradingsketen af te snijden.

In naam van de bescherming van niet-strijders zet de VS Israël ook onder druk om gevaarlijke gevechten uit te vechten in de straten van Gaza, in plaats van deze doelen gewoon vanuit de lucht te vernietigen. Tragisch genoeg leidt dit tot de onnodige dood van veel Israëlische soldaten - echtgenoten, vaders en zonen die nooit thuis zullen komen bij hun geliefden.

Amerikaanse druk verhoogt niet alleen de kosten van Israëls overwinning, maar maakt die overwinning ook twijfelachtig. Hoe kan Israël Hamas in de zuidelijke Gazastrook, waar twee miljoen Arabieren vastzitten, vernietigen als Amerika van Israël eist dat het elke niet-strijder schade berokkent? Geen enkel leger - het Amerikaanse leger inbegrepen - kan de overwinning behalen onder zulke beperkingen!

De kritiek van de regering Biden op Israël vanwege burgerslachtoffers in Gaza doet denken aan de kritiek van president Reagan op Israëls bombardement van de Osirak kernreactor buiten Bagdad in 1981. In de nasleep van die aanval kozen de Verenigde Staten ervoor om Israël te straffen door, naast andere diplomatieke berispingen, in het weigeren om militaire vliegtuigen te leveren die aan Israël waren beloofd. Na maanden van deze behandeling riep premier Menachem Begin de Amerikaanse ambassadeur, Samuel W. Lewis, bij zich en bracht een epische boodschap: "U heeft niet het recht, vanuit een moreel perspectief, om tegen ons te preken over het verlies van burgerlevens. We hebben de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog gelezen en we weten wat er met burgers gebeurde toen jullie actie voerden tegen de vijand. We hebben ook de geschiedenis van de Vietnamoorlog gelezen en uw concept van "het aantal slachtoffers". We doen altijd ons best om te voorkomen dat er burgerslachtoffers vallen, maar soms is dat onvermijdelijk... Desondanks strafte u ons en schortte u de levering van F-15's op... Wat is dit voor gepraat, "Israël straffen"? Zijn we een vazalstaat van u? Zijn we een bananenrepubliek? Zijn wij 14-jarigen die, als we ons misdragen, op onze polsen worden geslagen?... Het volk van Israël heeft 3700 jaar geleefd zonder een memorandum van overeenstemming met Amerika en zal nog 3700 jaar zonder leven. In onze ogen is het een annulering van het memorandum (New York TImes, 21 december 1981).

De regering Biden oefent nu druk uit op Israël om de oorlog tegen Hamas zo snel mogelijk te beëindigen en om de corrupte Palestijnse Autoriteit weer aan te stellen als bestuursorgaan in Gaza. Dit ondanks de welverdiende reputatie van de Palestijnse Autoriteit inzake wijdverspreide corruptie, haar totale gebrek aan aanzien onder de Arabieren van Judea en Samaria en haar lange termijn doel om Israël van de kaart te vegen. Tegelijkertijd verleende de regering Biden op onverklaarbare wijze 10 miljard dollar aan sanctieverlichting aan Iran nadat de Iraanse volmacht Hamas op 7 oktober gruwelijke wreedheden beging tegen Israël. Met andere woorden, de regering heeft Israël met de ene hand geholpen terwijl ze met de andere hand de vijanden van Israël steunt. Je kunt je afvragen of Israël niet beter af zou zijn als Amerika zich helemaal uit het Midden-Oosten zou terugtrekken.

Buitenlandse hulp heeft de Israëlische defensie-industrie ernstige schade toegebracht, want de voorwaarden van de hulpovereenkomst verplichten Israël om zijn wapens bij Amerikaanse fabrikanten te kopen. Yoram Ettinger, een van Israëls beste veiligheidsexperts, stelt dat het op lange termijn essentieel is dat Israël zich losmaakt van de Amerikaanse buitenlandse hulp, die de lokale Israëlische defensie-industrie zal stimuleren en het aanzien van Israël bij Amerika en de rest van de wereld zal versterken.

Amerikaanse hulp is ook op andere manieren schadelijk. Het Israëlische veiligheidsapparaat werd in een vals gevoel van veiligheid gesust, in de overtuiging dat de alliantie met Amerika Israël zou beschermen tegen kwaad. Te veel van Israëls leiders stellen irrationeel vertrouwen in Amerika, alsof Amerika meer geeft om de veiligheid van het Joodse volk dan Israëls eigen leiderschap. Al deze illusies werden op tragische wijze weggenomen op 7 oktober, toen Israëls alliantie met Amerika niets deed om de massale slachting van 1.200 onschuldige Israëli's te voorkomen. Het waren gewone moedige Israëli's - niet de Amerikaanse vuurkracht - die dapper ten strijde trokken met niets meer dan hun persoonlijke handwapens en voorkwamen dat Hamas verder Israël binnendrong.

Deze kritiek moet niet gezien worden als een veroordeling van de Verenigde Staten. In de loop van zijn geschiedenis is de VS een natie van buitengewone goedheid geweest, door Europa na de Tweede Wereldoorlog weer op te bouwen en door in te grijpen in humanitaire crises overzee. Honderden jaren lang bood het een veilige haven aan vervolgde Joden over de hele wereld (hoewel Amerika tegenwoordig helaas minder veilig is voor Joden). Het probleem is niet dat Israël Amerika als zijn grootste bondgenoot beschouwt, maar dat de relatie uit balans is.

Israëls ongezonde afhankelijkheid van Amerika betekent dat het op unieke wijze kwetsbaar is voor schadelijke culturele invloeden die momenteel van Amerika uitgaan. Veel te veel Israëli's plaatsen de Verenigde Staten op een voetstuk en absorberen hongerig Amerikaanse films, muziek en ideologieën. Amerika's rol als Israëls invloedrijke "grote broer" betekent dat zijn waakcultuur en morele verwarring een buitenmaatse invloed hebben op Israëls eigen cultuur. Het afgelopen jaar, in de maanden voorafgaand aan 7 oktober, werd de Israëlische samenleving verscheurd door non-stop protesten over het vooruitzicht van justitiële hervormingen - protesten die werden aangemoedigd en gesteund door Amerikaans links.

Israël is een kleine natie en heeft nooit de ambitie gehad om een supermacht te zijn zoals de VS. De kracht van Israël is bedoeld in een andere vorm - als een morele en religieuze supermacht. "Ik zal u tot een licht der volken maken, zodat Mijn heil zal zijn tot aan het einde der aarde" (Jesaja 49:6). Met andere woorden, het volk Israël is bedoeld om de culturen van de rest van de wereld te beïnvloeden - en niet andersom.

In het tijdperk vlak voor de verwoesting van de eerste Tempel bedreigde het Assyrische Rijk de veel kleinere koninkrijken Israël en Juda. Toen Assyrië de regio begon te veroveren en de kleinere naties en stadstaten van het Midden-Oosten opslokte, hoopte het koninkrijk Juda dat Egypte, een regionale supermacht, zou ingrijpen om hen te beschermen. Ze zouden zwaar teleurgesteld worden. Terwijl Assyrië de noordelijke stammen van Israël veroverde en het volk verdreef, deed Egypte niets. En uiteindelijk werd Jeruzalem, de hoofdstad van Juda, gered door Goddelijk ingrijpen, niet door hulp van de Egyptenaren.

Ezechiël profeteert dat er een dag zal komen waarop het volk Israël eindelijk zijn les zal leren en niet langer zijn vertrouwen zal stellen in buitenlandse grootmachten zoals het oude Egypte - of de Verenigde Staten: "En het [Egypte] zal niet langer het vertrouwen zijn van het huis van Israël, dat ongerechtigheid in herinnering brengt wanneer zij zich naar hen keren, en zij zullen weten dat Ik de Here God ben" (Ezechiël 29:16). Israël zal niet langer vertrouwen op grootmachten of leren van hun heidense culturen, maar hun harten in plaats daarvan wenden tot de God van Israël.

Rabbi Yaakov Moshe Charlop (1882-1951), die persoonlijk getuige was van de wedergeboorte van het Joodse volk in het land Israël, onderstreepte dit punt: "We moeten ons bevrijden van die ketenen; we moeten op eigen benen staan in het heilige land... Zelfs tegen onze meester, onze eerste vader Abraham, werd gezegd, toen hij naar ons land reisde: 'Ga uit van je land en van je geboorteplaats en van het huis van je vader, naar het land dat ik je zal wijzen. En Ik zal je tot een groot volk maken, en Ik zal je zegenen, en Ik zal je naam groot maken, en [je zult] een zegen zijn.' Dit betekent dat het onmogelijk is om het land Israël te verdienen zonder de cultuur van de andere landen op te geven. Zolang je gehecht bent aan gebruiken die vreemd zijn aan onze geest, blijf je in wezen in ballingschap [zelfs als je fysiek in het land Israël bent]. Want het fysiek verlaten van de landen van de naties is niet genoeg om vrijheid en verlossing te bereiken, nog essentiëler is het verlaten van het wereldbeeld van de naties en te weten dat God, en God alleen, meester is over de hele wereld. 'Want Hij is jullie Heer, en werp je voor Hem neer'" (Mei Marom 6:61).

Israël moet zijn vertrouwen in God stellen en afzien van zijn gevaarlijke gewoonte om te proberen Amerika te behagen. Zoals Rabbi Abraham Isaac Kook schreef: "Angst is een van de verboden eigenschappen, en is het resultaat van [nationale] depressie en uitputting die we moeten vermijden als vergif. We moeten gewapend zijn met moed en de wetenschap dat onze doelen zuiver, rechtvaardig en een vervulling van Gods wil zijn. We moeten onszelf ontdoen van het verlangen om alle mensen en naties te behagen, zelfs de aardigste en beste onder hen. In plaats daarvan moeten we onze hoop op succes op God vestigen... en proberen onze Schepper, de Schepper van alles, te behagen" (Brief #644).

Hoewel de meeste Amerikanen zich hier nog niet van bewust zijn, heeft Amerika zelf Israël wanhopig nodig om sterk en onafhankelijk te zijn. De Verenigde Staten zijn de machtigste natie op aarde, maar ze zijn de weg kwijt. Miljoenen jongeren blijven afdrijven van de religieuze overtuigingen van hun ouders, wat resulteert in een jonge generatie die terroristische groeperingen zoals Hamas steunt en joods-christelijke waarden verwerpt. Jongere Amerikanen zijn verloren, doelloos en ongelukkig. Amerika heeft Israël nu meer dan ooit nodig om een licht voor de naties te worden, om de Verenigde Staten te helpen haar Bijbelse erfgoed te herontdekken. Het lot van het Westen hangt ervan af.

Verlossing voor de hele wereld

"Want dan zal ik de volken bekeren tot een zuivere taal, die zij allen aanroepen tot de naam van de Heer, om Hem eensgezind te aanbidden" (Zefanja 3:9).

Wanneer Israël eindelijk leert om zijn vertrouwen op God te stellen en niet langer op Amerika vertrouwt, zal Gods volk het licht worden voor de naties waarvoor het bestemd is. "Uit Sion zal de Torah voortkomen en het woord van God uit Jeruzalem" (Jesaja 2:2). De volken van de wereld zullen tot Israël worden aangetrokken en haar wegen navolgen, wat ertoe zal leiden dat zij hun afgoden verlaten en "de naam van de Heer aanroepen".

"En zij zullen komen en zij zullen Mijn heerlijkheid zien. En Ik zal een teken op hen plaatsen, en Ik zal uit hen vluchtelingen zenden naar de volken, naar Tarsis, Pul en Lud, die de boog spannen, naar Tubal en Javan, de verre eilanden, die niet van Mijn roem hebben gehoord en Mijn heerlijkheid niet hebben gezien, en zij zullen Mijn heerlijkheid vertellen onder de volken" (Jesaja 66:18-19). "En de Heer zal Koning worden over heel de aarde; te dien dage zal de Heer één zijn en zijn naam één" (Zacharia 14:9).

Bron: Zephaniah’s Cry: Don’t Rely on America! - Israel365 News