www.wimjongman.nl
Hoe zal de IJzeren-zwaarden Oorlog Israëls Nationale Veiligheidsstrategie en Doctrine veranderen?
Door kol. (res.), Shay ShabtaiJanuari 9, 2024
Perspectievennota BESA Center nr. 2.252, 9 januari 2023
SAMENVATTING: Israëls nationale veiligheidsdoctrine stortte in op 7 oktober, en de manier waarop de van IJzeren-zwaarden oorlog wordt gevoerd verandert de componenten ervan fundamenteel. Nadat de oorlog voorbij is, zal een diepgaande herziening van de doctrine nodig zijn. Fundamentele vragen zullen besproken moeten worden, zoals: Geeft Israël te veel gewicht aan de Iraanse dreiging? Wat is de basis van de nationale aanpak van de Palestijnse kwestie? Wat is de juiste balans tussen onafhankelijkheid en afhankelijkheid van de Verenigde Staten? En is Israël een land dat risico's beheerst of zijn omgeving actief vormgeeft? De belangrijkste kwestie is misschien een terugkeer naar het concept van preventieve oorlog en het creëren van een duidelijke rangorde tussen de kerncomponenten van de doctrine - afschrikking en beslissende uitkomst - en de andere componenten. Het zou nuttig kunnen zijn om deze discussies onderdeel te maken van bindende wetgeving, waarbij bijvoorbeeld elke nieuwe regering haar Nationale Veiligheidsstrategie zou moeten goedkeuren in de Knesset.
De gebeurtenissen van 7 oktober betekenden een totale ineenstorting van de basisprincipes van Israëls nationale veiligheidsdoctrine. Drie van de vier basiscomponenten - afschrikking, vroegtijdige waarschuwing en verdediging - faalden volledig.
Met het oog op deze ineenstorting kan de staat Israël duidelijk niet doorgaan met het baseren van zijn veiligheidsplanning op de bestaande doctrine. Dus wat moeten we ermee doen? Dit zal een lang gesprek worden dat na afloop van de oorlog diepgaand zal worden gevoerd. Dit artikel presenteert een aantal eerste gedachtenlijnen over zowel de inhoud van Israëls veiligheidsdoctrine als het proces om deze te actualiseren.
Bovenal is de tijd gekomen om een onderscheid te maken tussen een nationale veiligheidsstrategie en een nationale veiligheidsdoctrine, en om voor eens en altijd een einde te maken aan de problematische preoccupatie met het "veiligheidsconcept".
Een nationale veiligheidsstrategie is het wereldbeeld van een regering dat de basisveronderstellingen definieert die ten grondslag liggen aan de nationale veiligheid. Het verbindt de permanente, opkomende en veranderende elementen van het nationale bestaan. Een nationale veiligheidsdoctrine is een document met de fundamentele principes en concepten die moeten worden toegepast om militaire en veiligheidsbedreigingen en uitdagingen aan te pakken.
De fundamenten van de nationale veiligheidsstrategie van Israël werden gedefinieerd door David Ben-Gurion. Er zijn vijf componenten: conventioneel kwalitatief voordeel; perceptie van nucleaire afschrikking; speciale relatie met een supermacht; technologische en economische superioriteit; en nationale focus (staatsschap, meerderheidsdemocratie, de geest van het Joodse volk en de band tussen Israël en de diaspora).
Discussies over de manieren waarop de nationale veiligheidsstrategie kan en moet veranderen, vinden in Israël echter niet op een ordelijke manier plaats en nieuwe regeringen definiëren hun strategieën niet duidelijk. De gebeurtenissen van 7 oktober laten zien dat het ontbreken van dergelijke discussies kan leiden tot een periode van maar liefst 18 jaar (de tijd sinds de terugtrekking uit Gaza in 2005) waarin zich geen diepgaande veranderingen voordeden in de Israëlische benadering van nationale veiligheid, ook al waren er in die tijd vier premiers.
De fundamentele vragen met betrekking tot Israëls nationale veiligheidsstrategie zijn:
De Iraanse dreiging: hecht Israël er te veel belang aan?
Het lijdt geen twijfel dat een scenario waarin het islamitische regime in Iran over kernwapens beschikt, een existentiële bedreiging voor Israël zou vormen, en dit moet worden voorkomen. Maar de weg van deze verklaring naar een duidelijke nationale strategie in de Iraanse kwestie blijft onduidelijk.
Iran nadert de nucleaire drempel vooral door de accumulatie van materiaal, maar er is nog steeds enige afstand tussen Iran en een bom, en er zijn geen tekenen dat het heeft besloten er een te produceren. Wat betekent dit voor de Israëlische strategie?
Israël heeft ook niet alles gedaan wat in zijn macht lag om een Iraanse bom te voorkomen. Het heeft het nucleaire project van de Islamitische Republiek niet militair aangevallen. Wat zegt dit over de overwegingen van Israël om de Iraanse nucleaire kwestie aan te pakken?
In de IJzeren-zwaarden Oorlog heeft de "Iraanse as", met de mogelijke uitzondering van Hezbollah, bewezen een papieren tijger te zijn met betrekking tot zijn vermogen om operaties uit te voeren die Israël ernstig zullen schaden. Wat zegt dit over de houding van Israël ten opzichte van Iran met betrekking tot andere kwesties dan kernwapens?
En hoe moet Israël de perceptie van het Iraanse regime van zijn eigen binnenlandse dreiging of zijn terughoudendheid om een volledig conflict met Israël aan te gaan om zijn eigen strategische redenen, wegen?
De Palestijnen
De IJzeren-zwaarde-zwaarden Oorlog opent de deur voor verandering in de Palestijnse kwestie, al was het maar omdat er in Gaza een nieuwe civiele orde zal ontstaan waarvan de band met de Palestijnse Autoriteit los zal zijn (althans in de beginfase). Samen met de hervorming van de Palestijnse Autoriteit na de uiteindelijke dood van Abu Mazen, zal het einde van de oorlog een grote kans zijn om de Israëlische strategie tegenover de Palestijnen opnieuw op te starten en te verduidelijken.
Na twee decennia van uitstel van een conclusie en in plaats daarvan het "managen" van het conflict, is voor Israël de tijd gekomen om zijn visie op de Gebieden te bepalen. Wil het een deel ervan vasthouden en annexeren (de nederzettingenblokken? Gebied C?) om de visie van de band tussen het volk Israël en het Land Israël te realiseren? Wil het de gebieden met een Palestijnse bevolking controleren (in Gaza? in de grote steden en gemeenten van Judea en Samaria?) of de realiteit van een andere politieke entiteit creëren met behoud van vrijheid van veiligheidsoptreden?
Onafhankelijkheid van, versus afhankelijkheid van, de Verenigde Staten
De IJzeren-zwaarden Oorlog heeft Israëls politieke en militaire afhankelijkheid van de Verenigde Staten aangetoond. Israël bleek te afhankelijk te zijn van Washington, wat wijst op een reeks fouten bij de planning en uitvoering van beslissingen over de wenselijke omvang van Israëls onafhankelijkheid. Economische beslissingen en beslissingen over middelen leidden tot het ontstaan van een strategische kloof. Israëls afhankelijkheid is vooral problematisch op een moment dat de tendensen in de Verenigde Staten met betrekking tot Israël niet noodzakelijk in het voordeel van het land zijn.
In hoeverre is Israël bereid te investeren in veiligheid en economische onafhankelijkheid? Wat is de diepte van haar fundamentele toewijding aan de Amerikaanse as in de wereld, en welke prijs is ze bereid daarvoor te betalen? In hoeverre zou het voor Israël verstandig zijn om het risico te spreiden en economische en misschien ook veiligheidsrelaties aan te gaan met andere belangrijke mogendheden? In hoeverre zou Israël de directe relatie met Rusland moeten behouden in een poging zijn houding te matigen (zoals nu gebeurt na een "slechte start" door Moskou ten opzichte van de de IJzeren-zwaarden Oorlog)?
De veranderende houding ten opzichte van regionale allianties
Een vervolg op de kwestie van Israëls afhankelijkheid van de Verenigde Staten is de mate waarin Israël bereid is het risico te lopen om, economisch en tot op zekere hoogte in termen van veiligheid, gebonden te zijn aan een regionale coalitie onder leiding van Saoedi-Arabië. Is Israël bereid om op een zodanige manier in de regio te integreren dat het bij zijn buren afhankelijk wordt, bijvoorbeeld op het gebied van energie of investeringen in hightech en kritieke infrastructuur?
Risicobeheer of actief ontwerp
Tot 7 oktober was de aanpak van Israël vooral gebaseerd op risicobeheer en het behoud van stabiliteit. Het koos ervoor om de heerschappij van Hamas in Gaza te handhaven, niet om de omverwerping van het Assad-regime in Syrië te bevorderen en niet om de Hezbollah-organisatie te verslaan en de orde in Libanon fundamenteel te veranderen. De IJzeren-zwaarden Oorlog vertegenwoordigt een verandering in de aanpak van Israël in een van deze arena's: het werkt nu actief aan het veranderen van de bestuurlijke orde in de Gazastrook.
Betekent de actie in de Gazastrook een verschuiving in de algehele Israëlische strategie van risicobeheersing naar een initiatief- of ontwerpbenadering?
Het gebruik van geweld
Nadat Israël jarenlang heeft vermeden om zijn belangrijkste militaire instrument, zijn manoeuvreer- en offensieve grondleger, volledig te activeren, gebruikt het dat instrument nu met groot effect in Gaza. Dit bewijst dat offensieve militaire macht een essentieel onderdeel blijft van Israëls strategische gereedschapskist. In het licht van de omvang van de gebeurtenissen van 7 oktober, kregen overwegingen over mensenlevens - het lot van de ontvoerde burgers en het riskeren van zijn soldaten - een lagere prioriteit, met dien verstande dat nationale strategische behoeften moesten prevaleren boven individuele levens (hoewel niet altijd en niet in alle opzichten).
Zal de nationale veiligheidsstrategie van Israël nu flexibeler zijn met betrekking tot het gebruik van militair geweld, in het bijzonder grondmanoeuvres?
Dit zijn slechts enkele van de vragen die gesteld zouden moeten worden op het niveau van de nationale veiligheidsstrategie. Over de antwoorden op deze vragen moet diep worden nagedacht, en het einde van de IJzeren-zwaarden Oorlog zal een niet te herhalen gelegenheid zijn om ze op de hoogste niveaus te overwegen.
Israëls Nationale Veiligheidsdoctrine moet nog dringender worden heroverwogen in het licht van de klappen die het kreeg op 7 oktober. De Doctrine voor de Nationale Veiligheid is het basisdocument van het veiligheidsleger en zou in principe niet onmiddellijk beïnvloed mogen worden door het wereldbeeld van een gekozen politiek echelon. Het definieert de basisafspraken - d.w.z. de principes en concepten - met betrekking tot veiligheid en militaire uitdagingen. De discussie die na de oorlog gevoerd moet worden, kan leiden tot een ingrijpende verandering van de bestaande doctrine of misschien tot een terugkeer naar de basis na tientallen jaren van de facto verandering.
De kwesties die aan de orde moeten komen als onderdeel van de discussie over deze principes zijn:
- De verplaatsing van oorlog naar het grondgebied van de tegenstander, wat voortkomt uit het basisprincipe van een defensieve strategie en een offensieve aanpak. Moet Israël, in de realiteit die is gecreëerd door de IJzeren-zwaarden Oorlog en in het licht van de strategische beslissingen die moeten worden genomen over de bereidheid van Israël om geweld te gebruiken om de regionale omgeving naar zijn behoeften vorm te geven, de concepten van preventieve oorlog en de preventieve aanval, die ooit de kern van zijn veiligheidsdoctrine vormden, opnieuw invoeren?
- Het principe van het "Volksleger". Gezien de omvang van de militaire inzet die tot uiting kwam in het IJzeren-zwaarden Oorlogsgeweld, het uitgebreide gebruik van reserve-eenheden en de (waarschijnlijke) noodzaak om de omvang van het reguliere leger te vergroten, is het misschien verstandig om de beslissingen terug te draaien die hebben geleid tot de erosie van de componenten van het "Volksleger"? Nopen de bijgewerkte veiligheidsbehoeften van Israël niet tot een hernieuwde discussie over welke bevolkingsgroepen dienen en welke niet? In hoeverre kan die discussie worden losgekoppeld van haar verdeeldheid zaaiende politieke context en worden gevoerd in de context van Israëls veiligheidsbehoeften?
Een andere serieuze discussie zal moeten gaan over de basiselementen van de veiligheidsdoctrine: afschrikking, vroegtijdige waarschuwing, verdediging en beslissing. De gebeurtenissen van 7 oktober en de daaropvolgende oorlog brachten beslissende beslissing terug als de kernprestatie die vereist wordt door de veiligheidsdoctrine. Decennia van verschuivingen daarvandaan, en de creatie van alternatieven zoals "afschrikkingscampagnes" en defensieve tegenmaatregelen, bleken minder relevant of effectief te zijn tegen het soort vijanden waar Israël mee te maken heeft.
De discussie over de basiselementen van de veiligheidsdoctrine kan in verschillende richtingen gaan:
- De basiselementen reduceren tot alleen afschrikking en beslissing. In de praktijk zijn dit de twee componenten die Israël moet kunnen inzetten tegen zijn vijanden.
- Het creëren van een rangorde tussen de componenten: afschrikking en beslissing als de kerncomponenten, waarbij de andere componenten - vroegtijdige waarschuwing, verdediging, en mogelijk dwarsbomen of preventie en deelname aan coalities - dienen als enablers van de kerncomponenten.
- Flexibiliteit in de toepassing van de componenten: dat wil zeggen, bepalen dat hoewel alle componenten geldig zijn, ze zullen variëren afhankelijk van de vijand en de context. In tegenstelling tot de doctrine van de afgelopen decennia, die een verschuiving liet zien van beslissing naar andere componenten, zouden alle componenten worden toegepast afhankelijk van de behoefte. Met andere woorden, tegen bepaalde tegenstanders zouden beslissing en afschrikking de kern vormen en de andere componenten zouden hen mogelijk maken, terwijl tegen andere tegenstanders de reactie gebaseerd zou zijn op preventie of dwarsbomen en coalities, waarbij de andere minder relevant zouden zijn.
Het nationale veiligheidsbeleidsdocument bevat de werkingsprincipes van de politiek-veiligheidsniveaus en drukt hun beoordeling uit van de huidige nationale situatie en de vereiste politieke richtlijnen. Actualiseringen moeten worden afgeleid uit de herziene nationale veiligheidsstrategie en de bijgewerkte nationale veiligheidsdoctrine.
Een manier om een ordelijk proces op het niveau van de nationale veiligheid te bevorderen is door middel van bindende wetgeving. Dit zou wettelijke definities inhouden van gestructureerde processen voor de ontwikkeling van nationale veiligheidsdocumenten, goedkeuring door het kabinet/de regering, en de presentatie en goedkeuring ervan in de Knesset. Deze processen zouden vorm geven aan een substantiële, gestructureerde en voortdurende betrokkenheid bij de nationale veiligheid. Binnen dit kader:
- De Nationale Veiligheidsstrategie zou het basisdocument zijn van het gekozen politieke echelon. Bij de vorming van een nieuwe regering zou de NSC een proces leiden om een nieuw strategiedocument te structureren. Het kabinet zou zowel de geheime als de openbare versie van het document over de nationale veiligheidsstrategie goedkeuren. De premier zou het openbare document ter goedkeuring voorleggen aan de Knesset als onderdeel van een politieke aankondiging tot zes maanden na de datum van de vorming van de regering. De goedkeuring van het document door de Knesset zou een motie van vertrouwen in de regering zijn.
- De Nationale Veiligheidsdoctrine wordt het basisdocument van het nationale veiligheidsniveau. Eens in de vijf tot zeven jaar zou de minister van Defensie de veiligheidsapparaten begeleiden om het document bij te werken. Aan het einde van het proces wordt het bevestigd door het kabinet en worden zowel de geheime als de openbare versie gepubliceerd.
- Het nationale veiligheidsbeleid zou het document zijn met de operationele principes van de politiek-veiligheidsafdelingen voor het komende jaar. Het zou eenmaal per jaar worden bijgewerkt in een proces dat wordt geleid door de NSC en zou worden goedgekeurd door de regering en de Knesset als voorwaarde voor de goedkeuring van de staatsbegroting.
Zoals we in de Verenigde Staten en andere landen hebben gezien, vereist de systematische en verplichte herziening van nationale veiligheidsdocumenten een openbaar heronderzoek van de principes van nationale veiligheid. Zelfs als het alleen wordt uitgevoerd om te voldoen aan een formele verplichting en er een gat zit tussen het onderzoek en de uitvoering ervan, zou het moeilijk zijn voor de Israëlische besluitvormers en het veiligheidsapparaat om de belangrijkste kwesties niet aan te pakken en nog steeds gevangen te zitten in verouderde concepten die kunnen uitmonden in een ernstige crisis, zoals op 7 oktober gebeurde.
Bron: How Will the Swords of Iron War Change Israel's National Security Strategy and Doctrine?
Kol. (res.) Shay Shabtai is adjunct-directeur van het BESA Center en expert op het gebied van nationale veiligheid, strategische planning en strategische communicatie. Hij is cyberbeveiligingsstrateeg en consultant bij toonaangevende bedrijven in Israël. Col. Shabtai staat op het punt zijn doctoraat af te ronden aan de Bar-Ilan Universiteit.