Israël staat op een tweesprong; het moet nu handelen of het risico lopen te worden doodgebloed door zijn vijanden
door Jonathan Spyer 8 juli 2024
De Libanese Hezbollah-organisatie heeft de afgelopen dagen (begin juli) de grootste drone- en raketaanvallen uitgevoerd op het noorden van Israël sinds de laatste ronde van vijandelijkheden begon op 8 oktober.
Tweehonderd raketten en 20 drones werden gelanceerd op het noorden van Israël, volgens een verklaring van de Iraanse sjiitische islamitische proxy-groepering. Het spervuur kwam uren eerder als reactie op de moord door Israël op een hooggeplaatste Hezbollah-commandant, Mohammed Nasser.
Nasser - die het bevel voerde over de troepen van de organisatie in de westelijke sector van de grensgebieden tussen Israël en Libanon - is de laatste in een reeks van hooggeplaatste operationele bevelhebbers van Hezbollah die de afgelopen weken het doelwit zijn geweest van Israël en door hen zijn uitgeschakeld.
Na de raket- en droneaanvallen van Hezbollah sloegen Israëlische vliegtuigen terug op doelen in Zuid-Libanon.
Het grensgebied van Israël is leeggelopen als gevolg van de oorlog. Meer dan 60.000 Israëli's hebben hun huizen verlaten en zijn vluchteling geworden in hun eigen land.
Het feit dat Israël de afgelopen maanden met succes een aantal hooggeplaatste Hezbollah-figuren heeft opgespoord en uit de weg heeft geruimd, evenals een veel groter aantal strijders van de organisatie, getuigt van de precisie en diepgang van het inlichtingenwerk van de Joodse staat in Zuid-Libanon.
Ongeveer 350 strijders van de beweging zijn gedood sinds het begin van de aanvallen op Israël op 8 oktober 2023. Aan Israëlische kant zijn 15 IDF-soldaten en 10 burgers gedood.
De scheve slagersrekening zou erop kunnen wijzen dat Israël de overhand heeft in de confrontatie. Maar vergroot de lens en het beeld verandert.
Het grensgebied van Israël is leeggelopen als gevolg van de oorlog. Meer dan 60.000 Israëli's hebben hun huizen verlaten en zijn vluchteling geworden in hun eigen land.
Hezbollah is erin geslaagd om door het dagelijks afvuren van raketten, drones en raketten het hele grensgebied tot een diepte van ongeveer 5 km te veranderen in een zone waar alleen de veiligheidstroepen aanwezig zijn.
Een nog groter aantal Libanese inwoners aan de andere kant van de grens, ongeveer 90.000 mensen, hebben ook hun huizen verlaten. Het gericht doden van mensen zal deze situatie niet veranderen.
Hezbollah, gesteund door zijn Iraanse beschermheer, heeft duidelijk gemaakt dat het niet uit is op een volledige oorlog met Israël. Sheik Naim Qassem, de plaatsvervangend leider en belangrijkste ideoloog van Hezbollah, verduidelijkte dit deze week in een interview met Associated Press: "Als er een staakt-het-vuren is in Gaza, zullen we stoppen zonder enige discussie."
Vanuit het oogpunt van Iran werkt de strategie van het langzaam opbouwen van proxystrijdkrachten in buurlanden heel goed. Het heeft Teheran het eigendom van Libanon opgeleverd, de overheersing van Irak en een groot deel van Jemen, vrijheid van handelen in Syrië en effectief eigendom van de Palestijnse oorlog tegen Israël.
Een nog groter aantal Libanese inwoners aan de andere kant van de grens, ongeveer 90.000 mensen, hebben ook hun huizen verlaten. Het gericht doden van mensen zal deze situatie niet veranderen.
Daarnaast gaat het nucleaire project van Iran gewoon door. Teheran is nu slechts enkele weken verwijderd van het bezit van voldoende verrijkt uranium om een kernwapen te bouwen. Een totale oorlog zou de wereldwijde aandacht vestigen op de regionale en nucleaire projecten van Iran, op een moment dat deze nog niet ver genoeg gevorderd zijn om een vastberaden uitdaging het hoofd te bieden.
Naim Qassem en anderen maken daarom duidelijk dat hun steun aan Hamas zal ophouden zodra het schieten in Gaza stopt.
Het dilemma waar Israëlische besluitvormers als gevolg hiervan voor staan is tweeledig. Ten eerste, terwijl de grote operaties in de Gazastrook misschien binnenkort zullen stoppen, lijkt een staakt-het-vuren ver weg en lijkt Israël door te gaan met gerichte acties tegen Hamas in Gaza.
Het Hamas-regime in Gaza is niet vernietigd, wat betekent dat de beweging in de nabije toekomst de feitelijke regeringsmacht zal blijven. Israël lijkt terug te keren naar wat premier Benjamin Netanyahu in een recente toespraak "het gras maaien" noemde.
Het is onwaarschijnlijk dat Hezbollah een vermindering van de intensiteit in Gaza voldoende reden vindt om zelf een staakt-het-vuren af te kondigen. Dit betekent dat de huidige situatie in het noorden, inclusief de historisch ongekende leegloop van Israëls grensgemeenten, lijkt voort te duren.
Kan Israël dit accepteren? Als het dat doet, zullen de gevolgen voor zijn afschrikkingscapaciteit en vermeende kracht ernstig zijn.
Zouden inwoners van Israëlische grensgemeenschappen na de slachtpartijen van 7 oktober bereid zijn terug te keren naar hun huizen om in sommige gevallen letterlijk op een paar meter afstand te wonen van gebieden die door Hezbollah worden gecontroleerd en gepatrouilleerd?
Het strategische initiatief ligt nog steeds bij Iran en zijn proxies, want door de lange jaren van zelfgenoegzaamheid tussen 2006 en oktober 2023 heeft Israël Iran toegestaan om twee islamistische legers op te bouwen aan haar grenzen.
Dit alles zou kunnen wijzen op de noodzaak van een Israëlische operatie om de situatie te deblokkeren. Dit is waar minister van Defensie Yoav Gallant al sinds kort na 7 oktober voor pleit.
Het is niet gebeurd vanwege sterke Amerikaanse bezwaren en Netanyahu's instemming daarmee. Maar er blijven ook vraagtekens bij een dergelijke actie. Hoe zou Israël voorkomen dat Hezbollah terugkeert naar het grensgebied nadat de inval is voltooid? Zou er een nieuwe bufferzone nodig zijn ten noorden van de grens? Kunnen het Israëlische leger, dat moe en uitgeput is na negen maanden strijd in Gaza, met een opgedeelde en verdeelde burgermaatschappij nu echt een nieuw, mogelijk veel grootschaliger conflict aangaan?
Israël's voortdurende tactische successen tegen Hezbollah leiden dus bij lange na niet tot een strategische doorbraak. Het strategische initiatief blijft eerder bij Iran en zijn proxies. Uiteindelijk komt dit omdat Israël door de lange jaren van zelfgenoegzaamheid tussen 2006 en oktober 2023 Iran heeft toegestaan om twee islamistische legers op te bouwen aan haar grenzen.
In de periode die nu aanbreekt, staat Israël voor de grimmige keuze om nu resoluut op te treden om deze strijdkrachten te vernietigen of om zich neer te leggen bij hun voortbestaan en hun voortdurende pogingen om Israël dood te laten bloeden.
Het voortbestaan en de levensvatbaarheid op lange termijn van de staat Israël zou wel eens kunnen afhangen van zijn vermogen om de eerste beslissing te nemen en deze effectief uit te voeren.
Jonathan Spyer is onderzoeksdirecteur bij het Middle East Forum en directeur van het Middle East Center for Reporting and Analysis. Hij is auteur van Days of the Fall: A Reporter's Journey in the Syria and Iraq Wars (2018).