Palestijnen hebben nieuwe leiders nodig, geen nieuwe regeringen

door Khaled Abu Toameh - 26 februari 2024

Een beroemd Arabisch spreekwoord zegt: "De staart van een hond is nooit recht." Het wordt gebruikt om mensen te beschrijven die nooit zullen genezen van hun slechte gewoontes.

Dit spreekwoord komt in me op als je de Amerikaanse regering hoort praten over de noodzaak van de "revitalisering" van de Palestijnse Autoriteit (PA), die precies 30 jaar geleden werd opgericht in overeenstemming met de Oslo-akkoorden tussen Israël en de PLO.

Sinds haar oprichting heeft de Palestijnse Autoriteit consequent verzoeken van de hand gewezen om haar oude gewoonten op te geven: financiële corruptie, slecht bestuur en gebrek aan vrijheid van meningsuiting en vrije media. Het is onrealistisch om van het Palestijnse leiderschap te verwachten dat het betekenisvolle veranderingen in haar bestuursstijl en instellingen zal doorvoeren.

De Amerikaanse regering lijkt te geloven dat de PA, als het eenmaal vernieuwd is, gekwalificeerd zou zijn om de civiele en veiligheidszaken van de Palestijnen te beheren na de huidige oorlog tussen Israël en Hamas.

De Amerikanen moeten nog uitleggen wat ze precies bedoelen als ze het hebben over het "revitalisering" van de Palestijnse Autoriteit. Als ze bedoelen dat de huidige leiders van de PA aftreden en de controle overdragen aan jongere en nieuwe leiders, dan zal dat waarschijnlijk niet gebeuren. Als ze hopen dat het huidige Palestijnse leiderschap zal beginnen met uitgebreide hervormingen in de Palestijnse civiele en veiligheidsinstellingen, dan lijkt ook dat geen realistische verwachting.

De veronderstelling dat de 88-jarige PA-president Mahmoud Abbas zal aftreden of zal instemmen met het delen van de macht met anderen is een non-starter. Abbas, die in 2005 werd gekozen, zit nu in het 19e jaar van zijn vierjarige termijn. Hij heeft al bewezen dat het hem niet kan schelen wat anderen over hem zeggen. Recente opiniepeilingen hebben aangetoond dat tot 80% van de Palestijnen wil dat hij aftreedt. En dan? De peilingen hebben ook aangetoond dat een meerderheid van de Palestijnen gelooft dat de PA corrupt is. Nou en? Abbas heeft ook bewezen dat hij er de voorkeur aan geeft om slechts met twee of drie van zijn loyale ambtenaren te overleggen.

Sinds hij aan de macht is, controleert Abbas de Palestijnse Autoriteit alsof het een privé leengoed is.

In 2018 ging hij zelfs zover dat hij het gekozen parlement, de Palestijnse Wetgevende Raad, opdoekte. Sindsdien vaardigt Abbas zijn eigen wetten uit in de vorm van "presidentiële decreten." Vorig jaar vaardigde hij bijvoorbeeld een decreet uit om 12 Palestijnse gouverneurs te ontslaan zonder daarvoor een reden op te geven.

Abbas heeft in feite het parlement vervangen door zichzelf aan te wijzen als de belangrijkste en enige wetgever van de Palestijnen. Hij heeft ook gewerkt aan het consolideren van zijn heerschappij over het rechtssysteem door de oprichting te bevelen van de Hoge Raad van Gerechtelijke Instanties en Autoriteiten, met aan het hoofd niemand minder dan Abbas zelf. Het gerechtelijk orgaan werd op 28 oktober 2022 door Abbas opgericht via een "presidentieel decreet." Volgens het decreet heeft het nieuwe gerechtelijke orgaan de volledige macht over het rechtssysteem van de Palestijnse Autoriteit.

Abbas, met andere woorden, fungeert als de belangrijkste wetgever en rechter van de Palestijnen -- naast zijn volledige controle over het Palestijnse politieke systeem. In dit opzicht verschilt hij nauwelijks van zijn voorganger, Yasser Arafat, die ook regeerde als een autoritaire president en weigerde bevoegdheden met anderen te delen.

In de afgelopen twee decennia heeft Abbas geweigerd om een vicepresident te benoemen, heeft hij herhaaldelijk pogingen om presidents- en parlementsverkiezingen te houden afgewend en heeft hij Palestijnse functionarissen die hem of zijn beleid durfden te bekritiseren, voortdurend hard aangepakt. Hoge functionarissen van zijn regerende Fatah-factie, zoals Mohammed Dahlan en Nasser al-Qidwa, werden uit de factie gezet en gedwongen om in ballingschap te leven: de eerste in de Verenigde Arabische Emiraten, de tweede in Frankrijk.

In 2017, nadat hij zijn controle over de politieke, gerechtelijke, uitvoerende en wetgevende macht had verankerd, probeerde Abbas zijn macht uit te breiden naar de media. In dat jaar vaardigde hij nog een decreet uit om de Palestijnse wet tegen cybercriminaliteit in te voeren, die een instrument werd om zijn politieke rivalen en critici de mond te snoeren en strenge beperkingen op te leggen aan de Palestijnse media. Nadat de wet was aangenomen, werden verschillende journalisten en politieke activisten gearresteerd door de veiligheidstroepen van de Palestijnse Autoriteit voor het verspreiden van nieuws dat een bedreiging zou vormen voor de nationale veiligheid en de openbare orde van de Palestijnen.

Abbas heeft de wet sindsdien gebruikt om tientallen Palestijnse websites, blogs en Facebookpagina's te blokkeren die zich verzetten tegen het leiderschap van de PA. Het Palestijnse Journalisten Syndicaat hekelde de maatregel als een "zwarte dag voor de Palestijnse journalistiek".

"Het blokkeren van websites is duidelijk een schending van het recht op nieuws en informatie", zegt Sabrina Bennoui, hoofd van de afdeling Midden-Oosten van Reporters Without Borders. "Hiermee bevestigt de Palestijnse Autoriteit haar weigering om pluralisme in de media te accepteren en haar wens om alle oppositie te elimineren door deze onzichtbaar te maken voor het publiek."

Sommige Palestijnen praten nu over de mogelijkheid om een regering van onafhankelijke technocraten te vormen als onderdeel van het voorgestelde plan om de Palestijnse Autoriteit "nieuw leven in te blazen". Dit betekent dat de nieuwe leden van de Palestijnse regering niet verbonden zouden zijn aan een politieke factie. Een Palestijnse premier die niet de steun heeft van een politieke factie zal waarschijnlijk niet slagen in zijn baan. De beste voorbeelden zijn de voormalige premiers Salam Fayyad en Rami Hamdallah, die niet openlijk verbonden waren aan een factie.

De Palestijnen hebben in het verleden een aantal technocratische regeringen gehad en geen van hen was in staat om echte veranderingen teweeg te brengen, zoals het indammen van financiële en administratieve corruptie.

Belangrijker nog, het feit dat de premier en de ministers in het kabinet allemaal door Abbas werden uitgekozen of goedgekeurd, weerlegde het idee dat de regering onafhankelijk was. Hetzelfde gebeurde onder Arafat, die een strakke greep op de regering en haar premier hield. De woorden "technocraat" en "onafhankelijk" klinken misschien mooi, maar de Palestijnen hebben geleerd dat, ongeacht wie de regering leidt en wie haar leden zijn, de echte macht altijd in handen zal blijven van de president van de Palestijnse Autoriteit.

Degenen die praten over een "gerevitaliseerde" Palestijnse Autoriteit negeren dat de Palestijnen worden gecontroleerd door twee partijen: de PA in de Westelijke Jordaanoever en Hamas in de Gazastrook. Er kan geen regering worden gevormd zonder de goedkeuring van een van beide partijen.

Abbas zal niet toestaan dat er een regering wordt gevormd die geen verslag uitbrengt aan hem en zijn inner circle op de Westelijke Jordaanoever. Hamas van zijn kant zal geen enkele nieuwe regering in de Gazastrook toestaan die niet haar zegen krijgt. Geen enkele premier of regering zal zijn taken kunnen uitvoeren zolang Fatah en Hamas de touwtjes in handen hebben. De twee facties zullen zich altijd bemoeien met het werk van de regering in de hoop deze volledig te kunnen controleren.

De Palestijnse Autoriteit nieuw leven inblazen betekent veel meer dan het benoemen van nieuwe of onafhankelijke figuren als premiers en ministers. De PA heeft een totale revisie van haar leiderschap nodig, te beginnen met Abbas zelf en zijn veteranen entourage. Geen enkele regering zal ooit onafhankelijk kunnen functioneren met Abbas en zijn trawanten in hun nek. Hetzelfde geldt voor de Gazastrook zolang Hamas aan de macht blijft.

De enige manier om de Palestijnse Autoriteit "nieuw leven in te blazen" is door erop aan te dringen dat ze zich ontdoet van elke leider die zijn volk in de steek heeft gelaten en die aan de macht blijft, zonder acht te slaan op de wil en de belangen van het volk. Dat is niet erg waarschijnlijk, tenminste niet in de nabije toekomst. Niemand zal vrijwillig afstand doen van extraatjes en macht. Er is geen sprake van dat Abbas of een van zijn senior assistenten vrijwillig zal aftreden.

Alleen een nieuw en fris leiderschap dat zich inzet voor hervormingen, democratie en transparantie heeft een kans om de Palestijnen naar een beter leven te leiden. Helaas zijn leiders met zo'n portefeuille moeilijk te vinden op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook.

Elke leider die via de VS of Israël komt, zal door de Palestijnen worden beschuldigd van verraad en collaboratie met de vijanden van het Palestijnse volk.

Khaled Abu Toameh is een bekroond journalist uit Jeruzalem.

Vertaling door W.J. Jongman en H. Sleijster

© 2024 Gatestone Institute. Alle rechten voorbehouden. De artikelen hier afgedrukt geven niet noodzakelijkerwijs de standpunten weer van de vertalers of van Gatestone Institute.

Bron: Palestinians Need New Leaders, Not New Governments :: Gatestone Institute