Een oorlog van keuze en een oorlog van noodzaak

door Amir Taheri - 29 september 2024

Vorige week, op één dag van een niet verklaarde oorlog, vielen er bij een van de hoofdrolspelers meer dan 500 doden en meer dan 1600 gewonden, in totaal meer dan 2200 slachtoffers.

Het land in kwestie heeft 5 miljoen inwoners. Stel je nu eens voor dat dit aantal slachtoffers was gevallen in een land met, laten we zeggen, 90 miljoen inwoners; het proportionele aantal slachtoffers zou dan uitkomen op maar liefst 34.000.

Welnu, zoals je al raadde, het eerste land dat wordt genoemd is Libanon, dat in een oorlog is meegesleurd namens het tweede land, namelijk de Islamitische Republiek Iran.

Ik zei in een oorlog meegesleurd omdat, zoals iedereen moet weten, noch het Libanese volk, noch wat nog steeds beschouwd wordt als de Libanese regering, zijn geraadpleegd over de wijsheid, laat staan de wenselijkheid om een dergelijke oorlog te ontketenen.

De tragische episode heeft een nieuwe categorie van oorlog gecreëerd: de kangoeroe proxy oorlog.

In deze oorlog gebruikt de proxy het grondgebied van een natie die geen belang heeft bij of behoefte heeft aan een oorlog om de echte of denkbeeldige belangen van een verre meester te beschermen en te bevorderen.

Grofweg kennen we twee soorten oorlogen: uit vrije wil en uit noodzaak. In een keuzeoorlog gaat een hoofdrolspeler uit vrije wil en zonder enige druk uit noodzaak de strijd aan. De Verenigde Staten werden uit vrije wil de Vietnamoorlog ingezogen, net als de USSR in Afghanistan en recenter Rusland in Oekraïne. In geen van deze gevallen liep de partij die een burgeroorlog uitlokte, zoals in Vietnam en Afghanistan, of een onnodige oorlog ontketende, zoals in Oekraïne, een dodelijk gevaar of een ernstige bedreiging voor haar vitale belangen.

De oorlog uit noodzaak wordt echter veroorzaakt door het gevoel dat de vitale belangen van een hoofdrolspeler, ja zelfs zijn bestaan, in gevaar kunnen zijn.

Terug naar de huidige oorlogen in onze regio. De aanval van 7 oktober op Israël door Hamas was een oorlog uit vrije wil. Hamas was niet in levensgevaar van Israël en het ging relatief beter met Gaza dankzij een vrij lange periode van rust, groeiende buitenlandse investeringen en een verdrievoudiging van Israëlische werkvergunningen voor Gazaanse dagloners. Er was niet de minste mogelijkheid dat Israël Gaza zou heroveren en Hamas zou verdrijven.

In praktische, dat wil zeggen niet-ideologische termen, had Hamas ervoor kunnen kiezen om te leven en te profiteren van de status quo in plaats van te proberen die te verstoren op een manier die de tegenstander tot een oorlog uit noodzaak zou dwingen.

De eerste reactie van Israël op de aanval van 7 oktober was een oorlog uit noodzaak, tenminste op het gebied van geopolitieke percepties.

Israël bevond zich in dezelfde situatie als de VS na 9/11. Op dat moment hadden de VS hun reactie kunnen beperken tot een politieoperatie om de Taliban te verdrijven en zo mogelijk Osama bin Laden en zijn hooggeplaatste medewerkers gevangen te nemen, zonder betrokken te raken in een 20 jaar durende oorlog met een lage intensiteit zonder waarneembaar geopolitiek voordeel voor Amerika.

Wat was begonnen als een oorlog uit noodzaak veranderde in een oorlog naar keuze toen de Amerikaanse Democraten, na de oorlog in Irak tot “de verkeerde oorlog” te hebben verklaard, de chaos in Afghanistan tot “de juiste oorlog” uitriepen.

Gaat Israël dezelfde kant op door een oorlog van noodzaak om te zetten in een oorlog van keuze?

Het is nog te vroeg om een definitief antwoord op die vraag te geven. Wat wel duidelijk is, is dat de activiteiten van Teherans proxies in Jemen, Irak en vooral Libanon diegenen in Israël aanmoedigen die een oorlog van noodzaak willen veranderen in een keuze met als uiteindelijke doel het elimineren van Hezbollah en, later waarom niet, het Khomeinistische regime in Teheran.

Hoe je het ook bekijkt, de keuzeoorlog die Hezbollah begon door het staakt-het-vuren van 2006 te schenden en resolutie 1701 van de VN-Veiligheidsraad te negeren, kan alleen maar leiden tot een ramp voor het Trojaanse paard van Teheran in Beiroet. Het zal Israël ook een sterk “zelfverdedigings”-argument geven om de oorlog in Gaza voort te zetten, terwijl Hassan Nasrallah beweert dat hij het noorden van Israël bombardeert om zijn denkbeeldige bondgenoot Yahya Sinwar te steunen die in zijn tunnel zit.

Paradoxaal genoeg maakt het meeslepen van Libanon in de aanval het moeilijker, zo niet onmogelijk voor Sinwar, als hij nog in leven is, om een wapenstilstand te accepteren.

En zelfs als hij dat doet, is er geen garantie dat Israël plotseling zou afzien van een gouden kans om Hezbollah in te krimpen, vooral met de verzekering van Iran dat het niets consequentieels zal doen om zijn Libanese protegé te beschermen.

Nasrallah is te intelligent om niet te beseffen dat Teheran hem een pak slaag heeft verkocht. Hij is een werktuig geworden in een oorlog die de keuze van iemand anders was, maar nu zijn noodzaak aan het worden is.

Erger nog, in de media van Teheran wordt al gemijmerd over veranderingen in Hezbollah, waarmee het pad wordt geëffend voor een cynisch schuldspelletje van het soort waartoe alleen mullahs van Iraanse makelij in staat zijn. Terwijl hij de goedgelovige Amerikanen in slaap suste, toverde president Masoud Pezeshkian in New York de vredesduif uit zijn onzichtbare tulband. De subtekst was: we kunnen de oorlogshonden die we hebben losgelaten terugroepen.

Amir Taheri was hoofdredacteur van het dagblad Kayhan in Iran van 1972 tot 1979. Hij werkte bij of schreef voor talloze publicaties, publiceerde elf boeken en is sinds 1987 columnist voor Asharq Al-Awsat. Hij is voorzitter van Gatestone Europe.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in Asharq Al-Awsat en is herdrukt met enkele wijzigingen met vriendelijke toestemming van de auteur.

Vertaling door W.J. Jongman en H. Sleijster

© 2024 Gatestone Institute. Alle rechten voorbehouden. De artikelen hier afgedrukt geven niet noodzakelijkerwijs de standpunten weer van de vertalers of van Gatestone Institute.

Bron: A War of Choice and a War of Necessity :: Gatestone Institute