Geven en vergeven

Door: Shira Schechter - 26 Februari 2024

Soms proberen we anderen te versterken of te troosten en ontdekken we dat wijzelf degenen zijn die troost en kracht ontvangen door de interactie.

Rabbijn Ephraim Mirvis, opperrabbijn van de United Hebrew Congregations of the Commonwealth, brengt dit idee aan het licht door zijn verkenning van palindromen - woorden die zowel vooruit als achteruit hetzelfde lezen.

Een opmerkelijk voorbeeld van een palindroom is te vinden in de Torah portie Ki Tisa (Exodus 30:11-34:35). In het vers staat:

כִּי תִשָּׂא אֶת-רֹאשׁ בְּנֵי-יִשְׂרָאֵל לִפְקֻדֵיהֶם וְנָתְנוּ אִישׁ כֹּפֶר נַפְשׁוֹ לַיהֹוָה בִּפְקֹד אֹתָם וְלֹא-יִהְיֶה בָהֶם נֶגֶף אֹתָם׃
kee ti-SA et ROSH b'-nay yis-ra-AYL lif-ku-day-HEM v'-na-t'-NU EESH KO-fer naf-SHO la-do-NAI bif-KOD o-TAM v'-lo yih-YEH va-HEM NE-gef bif-KOD o-TAM
Wanneer je een volkstelling houdt van B'nei Yisrael volgens hun inschrijving, zal ieder van hen Hashem een losprijs betalen voor zichzelf op het moment dat hij ingeschreven wordt, opdat er geen plaag over hen komt doordat zij ingeschreven zijn.
Exodus 30:12

Het Hebreeuwse woord voor "zal betalen" in dit vers is ונתנו (venatnu). De letterlijke betekenis van dit woord is "en zij zullen geven." Deze palindroom illustreert prachtig het concept van wederkerigheid in het geven: net zoals het woord hetzelfde leest in beide richtingen, zo resulteert ook de daad van het geven in ontvangen.

Rabbi Mirvis wijst erop dat deze boodschap terugkomt in het moderne Hebreeuwse palindroom ולכשתשכלו (velich'sheteshakeilu), dat vertaald wordt als "en wanneer zij rouwenden zullen worden." Ondanks de associatie met verdriet, geeft dit woord een krachtige les over de aard van troost. Vaak zijn degenen waarvan wij denken dat ze getroost moeten worden, degenen die rouwenden zijn geworden, degenen die anderen bemoediging en steun bieden. Dit wordt samengevat in het Hebreeuwse gezegde, "Banu lechazek, yaytzanu mechuzakim," - "We kwamen om te troosten en we kwamen er getroost uit." Het is een diepgaande herinnering aan het feit dat ook wij kracht en steun krijgen door anderen te steunen.

Dit idee is keer op keer aangrijpend geïllustreerd na de tragische verliezen als gevolg van de oorlog van Israël met Hamas die op 7 oktober begon. Een hartverscheurend voorbeeld is Iris Haim wiens zoon Yotam per ongeluk werd gedood door IDF-vuur. Yotam werd op 7 oktober gegijzeld door Hamas en werd, samen met twee andere gijzelaars, aangezien voor een bedreiging en gedood door IDF-soldaten in Gaza. Zijn dood was een verwoestende vergissing, maar de reactie van Yotams moeder, Iris, was er een van buitengewoon medeleven en begrip.

Hoewel ze zelf rouwde om de dood van haar zoon, nam Iris in een daad van ongelooflijke genade een boodschap op voor de soldaten van het bataljon dat per vergissing haar zoon doodde, waarin ze liefde en absolutie uitsprak. Ze begreep de zware last van schuld die deze soldaten met zich meedroegen en probeerde deze te verlichten door te bevestigen: "Ik weet dat alles wat er gebeurd het niet jouw schuld is, en niemands schuld behalve die van Hamas." Iris drong er bij de soldaten op aan om zonder aarzelen door te gaan met hun taken en nodigde hen uit om haar familie te bezoeken, waarbij ze liefde, steun en geruststelling aanbood.

De soldaten, diep geraakt door Iris' boodschap, namen haar aanbod om de familie te bezoeken aan. Eén soldaat vertelde hoe het begrip en de steun van Iris hen hielpen om 'weer te functioneren', wat de transformerende kracht van haar woorden laat zien. Iris' antwoord, "Verbazingwekkend, dat is wat ik wilde," geeft de essentie weer van haar kracht en de genezing die ze de soldaten gaf, zelfs toen ze rouwde om het verlies van haar zoon.

Dit aangrijpende verhaal belichaamt de leer van wederkerigheid, ingekapseld in de palindromen ונתנו, "en zij zullen geven," en ולכשתשכלו, "en wanneer zij zullen rouwen. Vaak zijn degenen die de diepste pijn dragen degenen die de meest betekenisvolle troost en bemoediging aan anderen geven.

Het verhaal van Iris Haim dient als een krachtige herinnering dat we zelfs in onze donkerste momenten anderen kunnen genezen, steunen en bemoedigen.

Bron: Giving and Forgiving – The Israel Bible