Netanyahu's strategische schaakzet voor de toekomst van Gaza onthuld

Een geheim Israëlisch plan heeft tot doel een militaire regering in Gaza te vestigen en regionale banden te bevorderen, met het oog op een toekomstige Palestijnse staat en vrede met Saoedi-Arabië.

Door Ben Caspit - 31 Januari 2024

Fase één omvat de oprichting van een uitgebreide Israëlische militaire regering in Gaza om toezicht te houden op humanitaire hulp en om de verantwoordelijkheid voor de burgerbevolking op zich te nemen tijdens een "overgangsperiode".

Tegelijkertijd zal in fase twee een internationale Arabische coalitie worden gevormd, met onder andere Saoedi-Arabië, Egypte, Marokko, de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein. Deze coalitie moet deel uitmaken van een bredere regionale normalisatieovereenkomst, die de oprichting van "de nieuwe Palestijnse Autoriteit" ondersteunt.

Ambtenaren, die niet verbonden zijn aan Hamas en ook niet direct verbonden zijn aan de bewakers van de Palestijnse Autoriteit, president Mahmoud Abbas (Abu Mazen), zullen het bestuur van Gaza van Israël erven en daarmee het militaire bestuur afsluiten. Israël zal het recht behouden om veiligheidsoperaties uit te voeren in Gaza, in navolging van operaties op de Westelijke Jordaanoever, wanneer operationele behoeften ontstaan om terreur of terreurinfrastructuren tegen te gaan.

De volgende fase, afhankelijk van de stabilisatie van Gaza en het succes van de nieuwe entiteit ("de nieuwe Palestijnse Autoriteit"), omvat een uitgebreide hervormingen in Judea en Samaria met betrekking tot de functionaliteit van de Palestijnse Autoriteit, onderwijsinhoud en terreurbeheersing.

Potentiële toekomst van een Palestijnse staat

Als deze fase vlot zal verlopen binnen een vooraf bepaalde termijn van twee tot vier jaar, zal Israël een afgebakende Palestijnse staat erkennen binnen de gebieden van de Palestijnse Autoriteit en overwegen om bijkomende, niet voor vestiging vereiste gronden aan die staat over te dragen.

Dit clandestiene plan, bedacht in Israël door wat hier "een groep zakenlieden" wordt genoemd, werd ook gedeeld met officiële Amerikaanse figuren. Onder deze zakenlieden zijn er verschillende die nauwe banden hebben met premier Netanyahu, waarvan één bijzonder nauw.

Dit initiatief, dat het proefballonnetje van Netanyahu is, sluit aan bij de door de Amerikanen geleide alomvattende poging om een regeling te treffen in het Midden-Oosten, die Gaza, de Palestijnse Autoriteit en Saoedi-Arabië omvat. Hoewel Netanyahu niet direct betrokken is bij deze discussies (hij delegeert het aan zijn vertrouwde adviseur Ron Dermer), stuurt hij deze ideeën actief door en beraadslaagt erover, altijd in staat om directe betrokkenheid te ontkennen door het toe te schrijven aan "zakenmensen".

Het is cruciaal om op te merken dat dit plan deel uitmaakt van Israëls bredere strategie voor de "day after", naast verschillende andere initiatieven. Aan de coördinatie wordt gewerkt door Maj.-Gen. Rassan Alian, de Coördinator van Regeringsactiviteiten in de Gebieden, met de IDF en de Shin Bet (Israël Veiligheidsagentschap) die elk hun eigen plannen ontwikkelen.

Deze aanpak is typerend voor Netanyahu's methode: het inzetten van meerdere afgezanten voor parallelle missies terwijl hij zelf vrijblijvend blijft. Het plan van de zakenman is het belangrijkste plan dat Netanyahu overweegt, maar dan wel vanaf een "veilige afstand" die typerend is voor zijn stijl.

Begin vorig decennium voerde Netanyahu bijvoorbeeld in het geheim langdurige onderhandelingen met Abu Mazen via het "Kanaal van Londen", bemiddeld door zijn toenmalige vertrouweling, advocaat Yitzhak Molcho, en de persoonlijke vertegenwoordiger van Abu Mazen, Hussein Agha. Netanyahu bevestigde aan president Obama dat hij dit spoor met zijn toestemming volgde, maar toch een "veilige afstand" hield.

Deze aanpak werd later geïntegreerd in de onderhandelingen onder leiding van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry met Israël en de Palestijnse Autoriteit, die uitmondden in een gedetailleerd Amerikaans voorstel voor een Palestijnse staat - een voorstel waarmee Israël instemde, terwijl Abu Mazen nog moet reageren.

De vraag blijft: Kan Netanyahu een draai maken naar een historische actie die het Gazaconflict zou beëindigen en de weg zou vrijmaken voor een toekomstige Palestijnse staat, naast een baanbrekend vredesakkoord met Saoedi-Arabië? De kansen lijken tegen, gezien Netanyahu's geschiedenis van het opgeven van soortgelijke initiatieven voordat ze werkelijkheid zijn geworden.

Toch is het essentieel om te onthouden dat Netanyahu zich ervan bewust is dat zijn tijd beperkt is. Zijn huidige nalatenschap wordt ontsierd door het bloedbad van 7 oktober, een calamiteit zonder weerga sinds de oprichting van de staat. Een stap in de richting van een overeenkomst met Saoedi-Arabië en vooruitgang aan het Palestijnse front zouden het verhaal dat hij achterlaat kunnen veranderen, zij het in moeilijke tijden. De beslissing ligt bij hem.

Bron: The future of Gaza: Netanyahu's strategic gambit unveiled - The Jerusalem Post