Qatar en Hamas - Wat is het verband tussen de islamistische terroristen en het kleine Golfland?
Belangrijkste financieringsbron van Hamas is ook de sleutel in de onderhandelingen over de gijzeling
Hanan Lischinsky | Gepubliceerd: 21 februari 2024
In de nasleep van het bloedbad en de ontvoering van ongeveer 240 Israëli's op 7 oktober kwam het Golfemiraat Qatar naar voren als de belangrijkste bemiddelaar tussen de terreurorganisatie Hamas en Israël.
Talrijke boycotinitiatieven en drukcampagnes waren onlangs gericht op Qatar, waarbij de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zelfs de Amerikaanse Joden opriep om Qatar om hulp te vragen bij de vrijlating van de gijzelaars.
Diezelfde Netanyahu daarentegen noemde de betrokkenheid van Qatar "problematisch" en vergeleek de staat met de Verenigde Naties en het Rode Kruis.
Dus waarom is Qatar eigenlijk betrokken bij de gijzelingskwestie en hoe is het verbonden met Hamas?
Jaren geleden was Qatar slechts een van de weinige kleine, onbeduidende maar rijke vorstendommen aan de Golf.
Dit begon te veranderen in de jaren 1990, onder het leiderschap van de vader van de huidige emir, sjeik Hamad Al Thani, die een ambitieus beleid opstartte om van zijn land een belangrijke speler op het internationale toneel te maken.
Aan de ene kant versterkte de emir de al sterke banden van zijn land met het westerse kamp van naties, vooral de nauwe banden met het Verenigd Koninkrijk (dat Qatar in 1971 onafhankelijkheid verleende), en streefde hij naar nog nauwere banden met de Verenigde Staten.
Sinds 1992 herbergt Qatar twee Amerikaanse bases, waaronder de grootste in het Midden-Oosten, en in 2022 werd Qatar door president Joe Biden aangewezen als "belangrijke niet-NAVO-bondgenoot".
Aan de andere kant was een van de belangrijkste strategieën van de emir om te zorgen voor nauwe banden met wereldwijd geïsoleerde groepen en staten die als paria's worden gezien, om Qatar zo een unieke rol als bemiddelaar te geven.
In feite is het beleid van Qatar er sindsdien op gericht geweest om macht en invloed te verwerven op het internationale toneel door de sleutel in handen te hebben tot 's werelds terreurgroepen en pariastaten.
Dit is resoluut voortgezet door de huidige emir sjeik Tamim Al Thani, die nauwe banden onderhoudt met en financiële steun verleent aan groepen als Al Qaeda, ISIS, het Syrische Nusra Front, de Afghaanse Taliban en Hamas.
Nadat de Palestijnse terreurgroep Hamas in 2007 met geweld de Gazastrook overnam, was sjeik Hamad de eerste wereldleider die de kustenclave bezocht en 400 miljoen dollar steun toezegde.
Sindsdien heeft Qatar het Hamas-regime met naar schatting 1,8 miljard dollar gefinancierd, deels om de overheidssalarissen te subsidiëren.
In een nu beruchte episode leverde de regionale gezant van Qatar in 2018 aktetassen af met 15 miljoen dollar in contanten om de salarissen van de ambtenaren van Gaza te betalen en de humanitaire situatie te verlichten.
Daarnaast verblijven de hogere leiding en het politieke bureau (Politburo) van Hamas in Doha, de hoofdstad van Qatar, sinds ze Syrië verlieten in de nasleep van de Arabische Lente in 2012.
Politbureauleider Ismail Haniyeh woont naar verluidt in luxe in het Four Seasons Hotel in Doha, net als veel van zijn assistenten.
Haniyeh's "overwinningstoespraak" en dankgebed na het bloedbad van Hamas op 7 oktober, samen met andere Hamas-operatoren, werd live uitgezonden door Al Jazeera, het in Doha gevestigde televisiekanaal dat in handen is van de overheid en al jaren anti-Israël, anti-Amerikaanse en antisemitische propaganda verspreidt.
Vooral tijdens de voortdurende oorlog is Al Jazeera de officiële spreekbuis geworden voor Hamasverklaringen en propagandavideo's, en de IDF heeft sindsdien onthuld dat verschillende van haar "journalisten" voor de zender werkten.
De zender presenteerde ook een programma van Yusuf Qaradawi, de belangrijkste geestelijke van de Moslim Broederschap, die de tactiek van zelfmoordaanslagen goedkeurde. Na het bloedbad van 7 oktober zond de zender een uitzending uit met de oproep van Mohammad Deif, de militaire leider van Hamas, om de wapens op te nemen.
Ondanks dit alles zijn herhaalde Israëlische plannen om Al Jazeera in Israël te sluiten mislukt, wat het belang van Al Jazeera voor Qatar benadrukt, evenals de enorme politieke macht van het land.
Eenvoudig gezegd is Qatar te machtig en te belangrijk voor Israël om het risico te lopen te provoceren, zelfs door de activiteiten van de spreekbuis van een vijand op zijn eigen grondgebied stil te leggen.
Er zijn berichten dat Qatar, gezien zijn nauwe banden met Hamas, mogelijk al voor 7 oktober op de hoogte was van de verrassingsinvasie en -aanval op Israël.
Op dit moment zal Israël waarschijnlijk afhankelijk blijven van Qatar als het enige land met actieve banden en een enorme invloed op zijn grootste vijand in Gaza.
Hanan Lischinsky heeft een Master in Midden-Oosten en Israël studies van de Universiteit van Heidelberg in Duitsland, waar hij een deel van zijn kindertijd en jeugd doorbracht. Hij maakte zijn middelbare school af in Jeruzalem en diende bij de inlichtingendienst van de IDF. Hanan en zijn vrouw wonen in de buurt van Jeruzalem en hij werkt sinds augustus 2022 bij ALL ISRAEL NEWS.