Om de afschrikking te herstellen, moet Israël een krachtige reactie lanceren tegen Iran

Dr. Omer Dostri opm 18 april 2024

Israël moet zich niet terughoudend opstellen tegenover de allereerste directe Iraanse aanval op zijn grondgebied. Het moet de gelegenheid aangrijpen en een brede aanval op Iran inzetten om de afschrikking te herstellen en een sterk signaal af te geven aan de regio en de wereld. Het uitblijven van een Israëlische reactie zal de perceptie bevestigen dat zijn afschrikking erodeert en zal agressie uitlokken. Israëls buren en vijanden onderzoeken nu het gedrag van Israël. Een Israëlische aanval zou een klinkende, afschrikwekkende, krachtige en ondubbelzinnige boodschap sturen naar Iran en de hele regio (vooral na de aanvallen van 7 oktober) dat elke aanval op Israël een zeer zware prijs zal krijgen.

De ongekende aanval van Iran op Israël is een oorlogsverklaring en zo moet Israël de gebeurtenis ook opvatten. De aanval, in de vroege uren van 14 april, was de eerste keer dat een buitenlandse mogendheid een directe aanval op Israël uitvoerde sinds 1991, maar het was op een schaal die niet meer gezien was sinds de Jom Kippoeroorlog van 1973. Israël is het eerste land ooit dat het hoofd moet bieden aan een grootschalige aanval met drones en kruis- en ballistische raketten.

De Iraanse aanval wijst op een gevaarlijke verschuiving in het veiligheidsbeleid van de Islamitische Republiek. Sinds de Islamitische Revolutie in 1979 heeft Iran zich gehouden aan de regels van het spel en aan rode lijnen ten opzichte van de Verenigde Staten en Israël. Omdat Iran niet in staat is om op het conventionele slagveld met Israël te concurreren, is het Iraanse beleid gebaseerd op het oprichten, bewapenen, trainen en onderhouden van proxies in het hele Midden-Oosten, met als doel het creëren van een "ring van vuur" rond Israël. Dit beleid was zowel bedoeld om de Israëlische bevolking uit te putten als als afschrikmiddel voor het geval Israël of de Verenigde Staten zouden besluiten om het militaire nucleaire project aan te vallen. De afgelopen decennia heeft Iran, wanneer het wilde reageren op acties van Israël of de Verenigde Staten en hun proxies ingezet om ontkenningsruimte te creëren en een Israëlische of Amerikaanse reactie op zijn grondgebied te voorkomen.

In de afgelopen tien jaar heeft Iran relatief geavanceerde militaire en technologische capaciteiten ontwikkeld en opgebouwd, met aanzienlijke investeringen, voornamelijk in de Revolutionaire Garde. Deze investering komt vooral tot uiting in de raket- en ruimtestrijdkrachten, terwijl de Iraanse luchtmacht relatief zwak blijft. De raketten in het bezit van Iran hebben het land blijkbaar een gevoel van militaire macht gegeven. Het zelfvertrouwen van de Islamitische Republiek groeit in het licht van de versterkte veiligheidssamenwerking met China, en des te meer met Rusland in de oorlog tegen Oekraïne. Het verzoenende buitenlandse beleid van de regering Biden heeft ook bijgedragen aan het gevoel van veiligheid van Iran.

In de afgelopen jaren is het niveau van durf van Iran gestegen en heeft het zijn stappen geëscaleerd. In september 2019 viel Iran de oliefaciliteiten in de Abqaiq- en Khurais-velden in Saoedi-Arabië aan, zonder de verantwoordelijkheid op te eisen. Als reactie op de moord op Qasem Soleimani, de commandant van de IRGC Quds Force in januari 2020, viel Iran een basis van de Amerikaanse luchtmacht in Ain al-Assad in Irak en een andere basis in Erbil in Koerdistan aan met 16 grond-grondraketten. Het was de eerste keer dat Iran Amerikaanse doelen aanviel. Er moet echter worden benadrukt dat de aanval werd uitgevoerd op Iraaks grondgebied.

Nu heeft Iran de zaken naar een ander niveau getild door Israëlische doelen in de staat Israël zelf aan te vallen, op grote schaal, met een verscheidenheid aan capaciteiten, en de volledige verantwoordelijkheid op te eisen. Dit in tegenstelling tot de moordaanslagen die worden toegeschreven aan Israël, dat nooit heeft toegegeven deze te hebben uitgevoerd. Dit is een belangrijke escalatie in het conflict tussen de landen.

Vanuit Israëlisch oogpunt bewijst de aanslag van 14 april dat de afschrikking, die de afgelopen decennia succesvol leek, gefaald heeft. Iran dacht misschien dat Israël zwak was in het licht van hun strategische en operationele falen op 7 oktober en vanwege de verdeeldheid in de Israëlische samenleving vóór 7 oktober. De aanzienlijke verzwakking van de internationale steun voor Israël in de oorlog tegen Hamas in Gaza kan ook hebben bijgedragen aan de erosie van de afschrikking.

Volgens de IDF vuurde Iran 180 explosieve drones, 36 kruisraketten en 110 oppervlakte-ballistische raketten af (met kernkoppen van ongeveer 400 kg). De meeste lanceringen vonden plaats vanaf Iraans grondgebied en de rest werd afgevuurd door sjiitische milities uit Irak, Hezbollah uit Libanon en Ansar Allah (Houthi's) uit Jemen.

Iran probeerde de aanval af te schilderen als een aanval van beperkte aard door militaire bases aan te vallen (vooral de Nevatim luchtmachtbasis, die volgens Iran diende als basis voor de aanval die Quds Force generaal Hassan Mahdavi in Damascus doodde en als aanleiding diende voor de Iraanse aanval op Israël). Desalniettemin vormt een Iraanse aanval met ballistische raketten op doelen in Israël een zeer significante escalatie.

Ondanks de ongekende schaal van de aanval, mislukte deze tegenover een historische operationeel-defensieve prestatie van de IDF. Ongeveer 99 procent van de Iraanse lanceringen werden onderschept voordat ze het Israëlische luchtruim bereikten, met slechts kleine schade aan de Nevatim basis). De defensieve prestatie komt niet alleen voort uit het aantal onderscheppingen, maar ook uit de verscheidenheid aan aanvalsmiddelen (drones, kruisraketten en ballistische raketten), vanuit verschillende arena's en hoeken tegelijk (Iran, Irak en Jemen).

Een andere prestatie van Israël is de internationale en regionale samenwerking bij de aanval. De regionale verdedigingsalliantie die werd opgericht in het kielzog van de Abraham Akkoorden, onder auspiciën en leiding van het Amerikaanse leger Central Command (CENTCOM), functioneerde indrukwekkend. De samenwerking omvatte onder andere het gebruik van radarsystemen en onderscheppingsraketten door de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, Jordanië en andere landen in de regio.

Israël heeft nu meer internationale legitimiteit om het wereldwijde terrorisme aan te pakken en om Iran aan te vallen (hoewel de Verenigde Staten en haar Europese partners hier hun bedenkingen bij hebben). Israël heeft nu dus de mogelijkheid om de militaire infrastructuur van Iran, en misschien zelfs zijn nucleaire programma, aanzienlijke schade toe te brengen.

Dr. Dostri is een specialist in strategie en Israëlische nationale veiligheid

Bron: To Restore Deterrence, Israel Must Launch a Forceful Response Against Iran - JISS