Welk Israël viert u op haar 75e verjaardag?

De strijd om de justitiële hervorming heeft de diepe verdeeldheid onder de bevolking verergerd, die moet worden overstegen nu hun vijanden er nog steeds van dromen de Joodse staat te vernietigen.

24 april 2023 / JNS, door Jonathan S. Tobin

Toen de planning voor Israëls 75e verjaardag vorig jaar begon, was de veronderstelling van de kant van degenen die de gebeurtenissen voorbereidden, dat het net als elke andere Yom Ha'atzmaut of Onafhankelijkheidsdag zou zijn, als alleen een beetje specialer. Vijfenzeventig wordt beschouwd als een van die getallen die speciale erkenning verdienen, en dat geldt des te meer als je bedenkt wat de Joodse staat allemaal heeft bereikt sinds hij in 1948 tegen alle verwachtingen in vocht voor zijn leven.

Maar degenen die dachten dat deze week de viering van de heilige burgerlijke cyclus van het Israëlische leven van rouw, op de voet gevolgd door de viering, gewoon door zou gaan zonder ontsierd te worden door politieke geschillen, hadden het mis.

Op Yom Hazikaron - Israël's Memorial Day - zal de hele natie nog steeds rouwen om de 24.213 personen die in dienst van de Joodse natie zijn omgekomen als soldaten en pre-staats-strijders, en om de 4.255 burgers die zijn omgekomen bij terreuraanslagen. Aan het eind van die dag slaat de stemming om in vreugde als het feest van Onafhankelijkheidsdag begint. Beide dagen zullen echter ontsierd worden door politieke protesten tegen de regering van premier Benjamin Netanyahu en haar voorstellen voor justitiële hervormingen.

Het land is verdeeld tegen zichzelf

De leiders van Israëls parlementaire oppositie, die hebben aangezet tot de protesten die het land de afgelopen maanden soms hebben verlamd, hebben opgeroepen tot een tijdelijke stopzetting van de agitatie tijdens de nationale feestdagen. Maar het is duidelijk dat een niet onaanzienlijk percentage van degenen die deze demonstraties uitvoeren - die zich hebben uitgebreid tot acties die zowel Israëls economie als nationale veiligheid ondermijnen - zelfs een staakt-het-vuren van 48 uur niet in acht zullen nemen.

Zij geloven dat de halve waarheden, laster en regelrechte leugens over de regering en de justitiële hervorming waar zijn - en dat Netanyahu en zijn collega's echt van plan zijn om het democratische systeem van het land omver te werpen. Het is dus niet verwonderlijk dat het anti-Bibi-verzet geen enkele actie die wordt ondernomen om het gezag en de legitimiteit van zijn coalitie te ondermijnen, als ongeoorloofd beschouwt.

De aanhoudende protesten, zelfs nadat Netanyahu eerder deze maand de witte vlag zwaaide over de justitiële hervorming, hebben aangetoond dat het doel niet alleen was om de macht van het Hooggerechtshof en de rechterlijke macht te behouden om oncontroleerbare macht uit te oefenen. Het is eerder een poging om de regering omver te werpen die afgelopen november een duidelijke meerderheid kreeg van de kiezers.

Meer nog, het is een uiting van de woede en afkeer van Israëls seculiere en liberale kiezers en de elites die de juridische, academische, zakelijke, veiligheids- en media-instellingen vormen, tegen de mensen die Netanyahu opnieuw in functie hebben gestemd. Zoals de teneur van de protesten en veel van degenen die ze op de sociale media rechtvaardigen duidelijk maken, zijn de niet-substantiële argumenten tegen de justitiële hervorming grotendeels bijzaak. Vlak onder de oppervlakte ligt de minachting die een groot deel van de Israëlische bevolking voelt voor hun landgenoten die zich identificeren als nationalisten en religieuzen, en voor degenen met een Mizrachi-achtergrond die zwaar ondervertegenwoordigd zijn in de bovengenoemde elites.

Zodra deze verontrustende realiteit wordt onderkend, blijkt dat de politieke kloof niet opzij kan worden gezet voor Israëls nationale feestdagen. Integendeel, het verband tussen hun animositeit voor Netanyahu en zijn kiezers is voor de demonstranten zeer actueel.

Er zijn twee Israëls

Dit zijn, zoals de vlaggen die bij de demonstraties wapperen en de aanwezigheid van zoveel militaire veteranen in hun gelederen getuigen, Israëlische patriotten. Zij houden van hun land. Maar het Israël waar zij van houden is geworteld in de zuiver seculiere visie die de Labor Zionisten en andere linkse partijen bezielde, die het land in de eerste drie decennia van de Joodse staat ongestoord bestuurden. Het Israël van nationalistisch rechts en de religieuze partijen, waarvan de kiezers ongeveer de helft van het land uitmaken en een duidelijke meerderheid van de Joodse bevolking, is een land dat hen niet bevalt en waarin zij niet willen leven.

Het feit dat de demografie van het land zich ontwikkelt in een richting waarin deze nationalistische/religieuze bevolking de seculiere liberale sector ontgroeit, waardoor het voor politiek links steeds moeilijker wordt om verkiezingen te winnen, is frustrerend voor hen. Het wordt nog verergerd door de weigering van velen in de haredi-sector om in het leger te dienen of deel te nemen aan de economie. En het is ook de reden waarom zij een instelling willen behouden die niet zozeer een onafhankelijke rechterlijke macht is als wel een juristocratie. De demonstranten willen het huidige systeem handhaven waarin de liberale rechters met vetorecht over de benoeming van hun opvolgers kunnen garanderen dat rechts het land niet daadwerkelijk kan regeren, hoeveel verkiezingen ze ook winnen.

Dit is problematisch omdat, afgezien van de onoprechte retoriek over democratie, het huidige geschil niet zozeer een politiek meningsverschil is als wel een manifestatie van een cultuuroorlog waarin velen aan beide zijden van dit geschil hun tegenstanders zijn gaan zien als deel van een vreemde natie waarmee zij niets gemeen hebben.

Daarom zijn veel demonstranten niet in staat geweest hun meningsverschillen met de regering opzij te zetten, zelfs zozeer dat zij de viering van 'Israel 75', in de woorden van een Haaretz-columnist, een "Noord-Koreaanse onafhankelijkheidsdag" noemden.

Het punt is dat als je Netanyahu en zijn collega's - nog maar een paar maanden geleden de keuze van de helft van de kiezers van het land - niet beter vindt dan een Kim Jong Un-achtige dictatuur, dan vind je een land waarin politiek rechts de overhand heeft in democratische verkiezingen je steun niet waard. En dat is inderdaad de consequentie van de opmerkingen van veel linkse partijen dat ze weg willen als Netanyahu niet omver wordt geworpen. Dat geldt vooral voor degenen die rijk genoeg zijn om het zich te veroorloven ergens heen te verhuizen waar zij zich vermoedelijk meer thuis zullen voelen dan in een land met mede-Joden die andere ideeën hebben over politiek en religie.

Het probleem is dat deze bereidheid om politieke meningsverschillen te behandelen als een rechtvaardiging voor een burgeroorlog voorbijgaat aan de reden waarom de Joodse staat is opgericht.

Israël is om vele redenen een wonder. Het was het hoogtepunt van 20 eeuwen bidden voor het herstel van het Joodse thuisland voor zijn volk, en een eeuw van bloed, zweet en tranen van degenen die het hebben opgebouwd, ondanks de tegenstand van een groot deel van de wereld en zelfs veel Joden. Het zionisme had niet alleen zin omdat het een uitdrukking was van de nationale identiteit van een Joods volk dat weigerde te sterven ondanks de niet aflatende pogingen van zijn vijanden om het te vernietigen. Het ontstond uit de erkenning dat een Joodse staat noodzakelijk was. De ervaring had de Joden geleerd dat ze niet konden blijven vertrouwen op de vriendelijkheid van vreemden om te overleven.

Dat het Joodse volk in minder dan een eeuw in groten getale naar hun land terugkeerde, het Hebreeuws als nationale taal in ere herstelde en opnieuw leerde zichzelf te verdedigen, was iets wat weinigen voor mogelijk hielden toen Theodor Herzl in 1897 de moderne zionistische beweging oprichtte. Weinigen geloofden het zelfs na de Balfour Verklaring van 1917 en de daaropvolgende instelling van het Britse Mandaat voor Palestina om een nationaal tehuis voor de Joden te vestigen.

Joden moeten met elkaar leren leven

De Joodse staat die in 1948 herboren werd, voldeed niet bepaald aan Herzls persoonlijke visie. Het was ook niet het socialistische paradigma dat de eerste premier van het land, David Ben-Gurion, onderschreef. Vanaf het begin was het een verwarrende mix van verschillende volkeren, culturen en ideeën. De eerste 75 jaar waren een ongekend experiment, waarin Joden uit de hele wereld in één klein land bijeenkwamen en probeerden - met vallen en opstaan - samen te leven en een land op te bouwen en veilig te stellen. Het is niet gemakkelijk geweest voor ongelijksoortige en vaak strijdende stammen van Joden om samen te leven, laat staan samen te werken om nationale doelen te bereiken.

Toch is dat wat ze hebben gedaan, en het resultaat is dat een verarmd en belegerd klein land herhaalde pogingen van de Arabische en islamitische wereld om het te vernietigen heeft overleefd, en een land heeft gecreëerd met een eerste-wereld economie en een leger dat het tot een regionale supermacht heeft gemaakt.

Het experiment gaat echter door, en het proces blijft even kwetsend en verdeeld als het altijd is geweest, ondanks de positieve draai die de voorstanders aan alles wat het land doet hebben gegeven. En als er iets is wat iedereen inmiddels had moeten leren, dan is het wel dat een land dat een thuis wil zijn voor het hele Joodse volk, alle Joden moet erkennen en respecteren, zelfs degenen wier ideologie en praktijken niet aansluiten bij ieders individuele smaak. Die constatering snijdt aan twee kanten, aangezien zowel de seculiere liberale sector als hun nationalistische/religieuze tegenhangers het steeds moeilijker vinden elkaar te respecteren of zelfs maar te tolereren.

Als Israël wil overleven om in de toekomst met bijzondere getallen de Onafhankelijkheidsdag te vieren, moeten beide partijen en degenen die vanuit het buitenland met hen sympathiseren, zich herinneren dat als je van Israël houdt, het niet alleen het Israël van je politieke bondgenoten kan zijn, maar een Israël dat alle Joodse mensen omvat.

De zegen om te leven in een tijd waarin er een Joodse staat is, is zo groot dat de suggestie van historicus Gil Troy dat we allemaal ijs eten als ontbijt op Yom Ha'atzmaut om dat te vieren, heel toepasselijk is. Toch moet die blijdschap over dit grote wonder worden getemperd door de wetenschap dat de geduchte krachten die nog steeds uit zijn op de vernietiging van de enige Joodse staat op aarde, de moed niet hebben opgegeven en alleen maar worden aangemoedigd door de huidige binnenlandse strijd.

Toch lijken velen ter linkerzijde te zeggen dat Israël geen legitieme staat zal zijn als zijn democratisch systeem meerderheden voor rechts blijft produceren. Dat wijst erop dat de vijanden van Israël niet begrijpen wie de Joodse staat bestuurt. Israël bestaat om het Joodse volk te beschermen tegen degenen die hen opnieuw willen slachtofferen en onderwerpen. We mogen het niet altijd leuk vinden wie de verkiezingen wint, maar het idee dat Israël onze toewijding en steun niet verdient als zijn leiders beleid of ideeën nastreven die ons niet aanstaan, is het soort kortzichtige partijdigheid die onkenbare en mogelijk rampzalige gevolgen heeft.

De 75e verjaardag van Israël is een gelegenheid die de tribale cultuuroorlogen die het Joodse volk verdelen zou moeten overstijgen. Beide partijen moeten zich dat herinneren en opnieuw de moeilijke maar onontkoombare verplichting aanleren om onze mede-Joden lief te hebben en te respecteren, ondanks onze verschillen. Het alternatief is even onverteerbaar als ondenkbaar.

Jonathan S. Tobin is hoofdredacteur van JNS (Jewish News Syndicate). Volg hem op Twitter op: @jonathans_tobin.

Bron: Which Israel are you celebrating on its 75th birthday? – JNS.org