DE KOMENDE GROTE MISLEIDING - DEEL 16: Waterwerelden op exoplaneten en chaotische zeemonsters

24 september 2023 door SkyWatch Editor

Deel 1 - Deel 2 - Deel 3 - Deel 4 - Deel 5 - Deel 6 - Deel 7 - Deel 8 - Deel 9 - Deel 10 - Deel 11
Deel 12 - Deel 13 - Deel 14 - Deel 15

De jacht op exoplaneten (planeten die buiten ons zonnestelsel bestaan) is de afgelopen jaren in een stroomversnelling geraakt. Wetenschappers zijn al geruime tijd geïnteresseerd in andere sterrenstelsels die nieuwe, exotische planeten bevatten, maar recente ontdekkingen hebben de nieuwsgierigheid doen toenemen en in sommige gevallen ook de hoop op het ontdekken van buitenaards leven. Om te weten te komen welke exoplaneten leven zouden kunnen herbergen, zijn wetenschappers op zoek naar de heilige graal van exoplaneetonderzoek: water.

We weten redelijk goed wat er in ons eigen zonnestelsel is. De kans op overvloedig vloeibaar water is klein. Er zijn natuurlijk wel kandidaten, maar het zijn er maar weinig. Onlangs kondigde NASA de eerste bevestiging aan van bewijs dat het bestaan van water op Mars ondersteunt via spectrale detectie.[i]

Hoewel dit een fascinerende observatie is, bevestigt het alleen de aanwezigheid van water, niet de hoeveelheid en of die hoeveelheid genoeg is om leven te ondersteunen. Een andere kandidaat is Europa, een van de manen van Jupiter. Op 26 september 2016 publiceerde NASA een persbericht waarin stond dat de Hubble-telescoop mogelijk waterpluimen had gedetecteerd op Europa.[ii] Europa heeft een wereldwijde oceaan met twee keer zoveel vloeistof als de oceanen op aarde, maar die oceaan bevindt zich onder een laag extreem koud en hard ijs van onbekende dikte. Er is lang getheoretiseerd dat er een grote hoeveelheid bewoonbaar water onder de bevroren korst van Europa zou kunnen zitten. Als dit het geval is, zou er genoeg vloeibaar water kunnen zijn om leven te ondersteunen. Tot nu toe is er echter geen direct en duidelijk bewijs voor leven op Europa of ergens anders in ons zonnestelsel.

Er zijn andere kandidaten, maar op basis van wat we over ons zonnestelsel weten, is het onwaarschijnlijk dat daar complex buitenaards leven van welke aard dan ook voorkomt. De meeste andere planeten zijn simpelweg onbewoonbaar. Andere hebben kleine mogelijkheden, maar tot nu toe niets om enthousiast over te worden en niet genoeg bewijs om dure exploratie te rechtvaardigen. Daarom hebben wetenschappers hun inspanningen uitgebreid tot buiten ons zonnestelsel in de hoop een echt bewoonbare wereld te vinden.

Exoplaneten ontdekt

Het lijkt erop dat elke keer als er een nieuwe exoplaneet wordt ontdekt, het verhaal uitgebreid in het nieuws komt en de interesse in de mogelijkheid van buitenaards leven weer wordt aangewakkerd. Er bestaat zelfs een online database van alle bekende exoplaneten, genaamd The Extrasolar Planets Encyclopaedia.[iii] De catalogus bevat een lijst van 3.640 planeten, 2.730 planetenstelsels en 612 meervoudige planetenstelsels.[iv] De online encyclopedie is opgericht in februari 1995 en wordt voortdurend bijgewerkt met nieuwe informatie en ontdekkingen. Het is duidelijk dat velen exoplaneten heel belangrijk vinden, wil zoiets überhaupt bestaan.

Dit bleek opnieuw begin 2017, toen er berichten verschenen dat astronomen zich aan het voorbereiden waren om te zoeken naar buitenaardse biologie in de atmosfeer van een planeet die ontdekt was in het Wolf 1061 sterrensysteem, dat slechts veertien lichtjaar van de aarde verwijderd is.[v] Van het systeem is bekend dat het drie exoplaneten herbergt en het zou een doelwit kunnen zijn voor NASA's James Webb Space Telescope (JWST), die volgens de eerste planning in 2018 gelanceerd zou worden, met mogelijk uitstel tot 2019.[vi]

De infrarood JWST zou kunnen worden gebruikt om atmosferische omstandigheden en componenten in potentieel bewoonbare exoplaneten te detecteren. Er worden ook andere projecten gelanceerd om bewoonbare exoplaneten te vinden, zoals de TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite), de CHEOPS (CHaracterising ExOPlanet Satellite) en de PLATO (PLAnetary Transits and Oscillations of stars).

Het idee is om planeten te vinden in de bewoonbare zone van sterren met de juiste omstandigheden voor vloeibaar water. Als wetenschappers de atmosferen van exoplaneten nauwkeurig kunnen bepalen, kunnen ze misschien chemische stoffen detecteren die informatie geven over de huidige biologie. In de bewoonbare zone van het Wolf 1061-systeem bevindt zich een kleine, rotsachtige exoplaneet met de naam Wolf 1061c. Dit is een van de dichtstbijzijnde exoplaneten waarbij de kans om bewijs van biologisch leven te vinden groot genoeg wordt geacht om de moeite van het zoeken te rechtvaardigen.

Zoals bij de meeste exoplaneten die zich binnen de bewoonbare zone bevinden, zijn er meer factoren om rekening mee te houden dan alleen de zone zelf. Venus bevindt zich bijvoorbeeld aan de binnenkant van de bewoonbare zone van de zon en is relatief bijna even groot als de aarde. Toch wordt Venus op geen enkele manier als bewoonbaar beschouwd. De atmosfeer van Venus is giftig en dik doordat er te veel energie wordt vastgehouden, waardoor de planeet opwarmt tot temperaturen die heet genoeg zijn om lood te koken. Wetenschappers geloven dat het ooit bewoonbaar is geweest in een ver verleden, maar al het water dat er zou kunnen zijn, zou allang afgebroken zijn in waterstof- en zuurstofatomen.[vii] De enige plek op Venus die als enigszins bewoonbaar wordt beschouwd, is hoog in de atmosfeer. Dit brengt sommige wetenschappers ertoe te speculeren dat er momenteel zwevende levensvormen aanwezig zouden kunnen zijn en dat mensen Venus misschien ooit zullen bewonen in steden die gemaakt zijn om hoog boven de verpletterende, lagere atmosferische druk van de planeet te zweven. Toch is deze mogelijkheid hoogst onwaarschijnlijk. Dit toont aan dat er buiten de grootte van een exoplaneet en de nabijheid van een ster nog veel andere factoren zijn om rekening mee te houden voordat we bepalen of de planeet echt bewoonbaar is.

Een van de grootste ontdekkingen van exoplaneten in de recente geschiedenis was het TRAPPIST-1 systeem. De naam van het systeem is afgeleid van de telescoop die het als eerste ontdekte, de TRAPPIST (TRAnsiting Planets and Planetesimals Small Telescope). TRAPPIST-1 is een planetenstelsel dat zich op negenendertig lichtjaar (twaalf parsecs) afstand bevindt in het sterrenbeeld Waterman. De ster in het TRAPPIST-1-systeem is twaalf keer minder zwaar dan onze zon en slechts iets groter dan Jupiter. Er zijn zeven planeten ontdekt die rond de ster draaien.

ARTIKEL GAAT VERDER ONDER VIDEO

HERBERGEN BUITENAARDSE WERELDEN CHAOSDRAKEN ZOALS DE AARDE VÓÓR GENESIS?

Het systeem werd voor het eerst ontdekt door de TRAPPIST. Later werden nog meer planeten ontdekt met de TRAPPIST, de Spitzer ruimtetelescoop, de Very Large Telescope, UKIRT, de Liverpool Telescoop en de William Herschel Telescoop. Alle planeten in het TRAPPIST-1 systeem passeren voor hun ster vanuit ons perspectief hier op aarde. De planeten zijn ontdekt op een manier waarop veel andere exoplaneten worden ontdekt. Regelmatig en herhaaldelijk worden schaduwen van de planeten geworpen tijdens hun baan rond de ster, waardoor transit-signalen kunnen worden gebruikt om de baanperioden, afmetingen en massa's van de planeten te meten.[viii]

Er werd ontdekt dat de planeten overeenkomen met een rotsachtige samenstelling. Er werd ook ontdekt dat de planeten in het TRAPPIST-1-systeem qua grootte en massa vergelijkbaar zijn met die van de aarde en Venus. Ze ontvangen een hoeveelheid licht van hun ster die vergelijkbaar is met die van veel planeten in ons zonnestelsel, van Mercurius tot voorbij Mars. De TRAPPIST-1 exoplaneten worden beschouwd als de meest optimale voor bewoning in vergelijking met alle andere ontdekte exoplaneten. Er is grote hoop binnen de wetenschappelijke gemeenschap op het ontdekken van bewijs van biologisch leven op een of meer van de TRAPPIST-1 exoplaneten. Sommige wetenschappers die gespecialiseerd zijn in deze gebieden denken dat de kans dat deze hoop bewaarheid wordt niet zozeer gelegen is in een rotsachtige wereld, maar veeleer in een waterige wereld: een planeet die geheel, of in ieder geval grotendeels, bedekt is met vloeibaar water.

Het belang van exoplanetair water in de zoektocht naar buitenaards leven

Vanuit een puur wetenschappelijk en misschien wel allesomvattend logisch standpunt zou het bestaan van vloeibaar water de kans op het vinden van buitenaards leven op een willekeurige planeet of maan drastisch moeten vergroten. Op dit moment is de enige planeet waarmee we iets kunnen vergelijken natuurlijk onze eigen planeet.

Meer dan 70 procent van de aarde is bedekt met water. Maar volgens bepaalde wetenschappers is dit misschien niet zo veel als we zouden willen denken. Een recent artikel, gepubliceerd in Monthly Notes of the Royal Astronomical Society, lijkt erop te wijzen dat de aarde volgens simulaties aan de lage kant zit wat betreft het waterpercentage voor bewoonbare planeten.[ix] In feite suggereert het onderzoek dat als er andere bewoonbare planeten in het universum zijn, de meeste daarvan gedomineerd zouden moeten worden door oceanen die meer dan 90 procent van hun oppervlak beslaan. De planeten die voornamelijk bedekt zijn met land, zoals Mars, zouden waarschijnlijk onbewoonbaar zijn door gebrek aan water. Hoe meer water, hoe meer kans op leven. Daarom hebben sommige wetenschappers hun aandacht verlegd van exoplaneten op land naar letterlijke waterwerelden in de hoop complexe organismen te vinden.

Het artikel suggereert dat een planeet een bepaald evenwicht moet bewaren om uitgestrekte landmassa's en grote oceanen te hebben. Er zijn verschillende factoren die deze balans bepalen, zoals de hoeveelheid water op het oppervlak van een planeet, de beschikbare ruimte om het op te slaan en het bestaan van variërende en dynamische topografische kenmerken. Kortom, een planeet moet veel water, veel ruimte en veel oceaanbekkens en bergketens hebben om op een significante manier zowel land als oceaan te hebben. Als de oceanen te ondiep zijn en de hoogte van het land te laag, zal een teveel aan water het grootste deel van het planeetoppervlak bedekken, waardoor leven op het land extreem moeilijk wordt. Door de enorme variatie in de topografie van de aarde blijft ongeveer 30 procent van het land boven water.

Volgens het onderzoek is de aarde in dit opzicht waarschijnlijk uniek. De theorie is dat de meeste potentieel bewoonbare planeten die binnen de "Goudlokje-zone" (de juiste nabijheid van een ster waar water kan bestaan zonder weg te koken of te bevriezen) worden gevonden, waterwerelden zouden zijn. Nu zijn de modellen die in het artikel worden gebruikt natuurlijk niet gemaakt op basis van directe waarnemingen van exoplaneten. In plaats daarvan zijn het speculaties gebaseerd op verschillende modellen van hypothetische exoplaneten.

Wetenschappers weten nog steeds niet zeker hoe planeten aan water komen (vergeet niet dat dit vanuit wetenschappelijk perspectief is - een perspectief waarin "God heeft het gedaan" normaal gesproken geen afdoende antwoord is). De populairste theorie is dat het meeste water van de Aarde is meegebracht door asteroïden en kometen.[x] Als dat waar zou zijn, zou het bijna onmogelijk zijn om de hoeveelheid water op een planeet te voorspellen zonder het voordeel van directe observatie. Elk sterrensysteem is anders wat betreft het aantal asteroïden, kometen, manen en andere planeten in de buurt, die allemaal invloed kunnen hebben op de uitkomst van de waterlevering.

Het idee van waterwerelden wordt soms gebruikt om te verklaren waarom we nog geen contact hebben gemaakt met een buitenaardse intelligentie. Als de aarde zo uniek is in het universum als dit artikel suggereert, en als er elders in het universum leven is, dan is het waarschijnlijk zeeleven. Het is erg onwaarschijnlijk dat een intelligente beschaving met geavanceerde technologie zich zou kunnen ontwikkelen op een wereld die gedomineerd wordt door water. Zelfs als dit toch het geval zou zijn, zou het type technologie dat gebruikt wordt waarschijnlijk zo enorm verschillen van de onze, die voornamelijk gebaseerd is op land en lucht, dat we niet zouden weten hoe we signalen hiervan kunnen detecteren.

Natuurlijk is de discussie over mogelijk buitenaards leven niet puur wetenschappelijk en ook niet puur theologisch, maar bevindt deze zich ergens daartussenin. We erkennen het wetenschappelijke belang van vloeibaar water in de zoektocht naar intelligent leven elders in de kosmos, maar welke rol speelt water theologisch gezien? Hoe keken de oude religies uit het Nabije Oosten, die geloofden in het bestaan van een breed scala aan intelligente entiteiten buiten het bereik van de mens, naar water? Was water net zo belangrijk voor de oude goden als het lijkt te zijn in de zoektocht naar leven buiten de aarde? Is water vanuit het perspectief van de oudheid verbonden met het leven, zoals dat tegenwoordig vanuit wetenschappelijk perspectief het geval is? Interessant genoeg ontdekken we juist het tegenovergestelde.

De betekenis van de zee in oude religies uit het Nabije Oosten

Met populaire programma's zoals Ancient Aliens die het geloof promoten dat oude goden gewoon foute buitenaardse wezens waren, is de wereld nu erg bekend met de Ancient Astronaut Theorie. Veel oude teksten, vooral die uit het oude Nabije Oosten, worden gebruikt om deze bewering te ondersteunen. Tot de meest gebruikte behoren oude Soemerische, Babylonische en Joodse teksten. Bepaalde inconsistenties in deze teksten lijken echter de Ancient Astronaut Theorie niet te bevorderen. In de scheppingsmythologie van Baäl bijvoorbeeld, bestonden de goden in een waterige verblijfplaats. Ancient Astronaut theoretici zouden geneigd kunnen zijn om dit te zien als een waterwereld exoplaneet. Als dit het geval zou zijn, en als deze buitenaardse goden met de mensheid communiceerden, dan zouden we moeten verwachten dat er binnen hun cultuur en religie overtuigingen rond deze communicaties zouden ontstaan. Hoe komt het dan dat grote watermassa's zoals de zee in deze geloofssystemen nauwer verbonden waren met concepten van chaos en dood? Als buitenaardse scheppergoden uit waterwerelden kwamen, zouden de zeeën op aarde dan niet eerder leven moeten vertegenwoordigen dan dood? Een nadere blik op de oude teksten zelf kan een duidelijker beeld geven van het hele verhaal.

De Enuma Elish

De Enuma Elish is het Babylonische scheppingsepos, ook bekend als De Zeven Tafelen van de Schepping.[xi] Alle tabletten die de scheppingsmythe bevatten werden gevonden in Ashur, Kish, Ninevah, Sultante en andere opgegraven plaatsen. De tabletten dateren uit ongeveer 1100 voor Christus, maar er zijn aanwijzingen dat het kopieën zijn van een veel oudere versie van het verhaal.[xii] De mythe beschrijft de geboorte van de goden, het universum en de mens. Volgens het verhaal was er in het begin niets anders dan overal chaotisch water. Door de beweging van het water splitste het water zich in zoet en zout water. Het zoete water wordt geïdentificeerd als de god Apsu, terwijl het zoute water wordt geïdentificeerd als de godin Tiamat. Door deze twee entiteiten werden jongere goden geboren.

De jongere goden waren luidruchtig en vielen Apsu lastig, dus op advies van Mummu besloot Apsu de jongere goden te doden. Tiamat hoorde hiervan en waarschuwde haar oudste zoon, Enki (soms Ea), waarop hij Apsu in slaap bracht en doodde. Enki creëerde vervolgens zijn thuis uit Apsu's overblijfselen. Tiamat werd boos over Apsu's dood en raadpleegde Quingu, die haar adviseerde om oorlog te voeren tegen de jongere goden. Tiamat gaf Quingu de Tafelen van het Lot, die de heerschappij van een god vastleggen. Quingu droeg de tabletten als een borstplaat. Tiamat riep vervolgens de chaoskrachten op en creëerde elf monsters om de jongere goden te vernietigen.

Ea/Enki en de andere jongere goden vochten tegen Tiamat, maar konden de strijd niet winnen totdat Marduk als kampioen onder hen opdook. Marduk versloeg Quingu en doodde Tiamat door haar met een pijl in tweeën te schieten. Marduk schiep de hemelen en de aarde uit het lijk van Tiamat (de helft om de hemelen te maken, de andere helft om de aarde te maken). Daarna benoemde hij functies voor de jongere goden en bond de elf monsters van Tiamat als trofeeën aan zijn voeten. Daarna nam hij de Tafelen van het Lot van Quingu, waarmee hij zijn heerschappij bekrachtigde.

Marduk sprak toen met Ea, erkend als de god van de wijsheid, en besloot om mensen te scheppen. Hij deed dit door de goden te doden die Tiamat overtuigden om oorlog te voeren. Quingu werd schuldig bevonden en gedood. Ea schiep Lullu, de eerste mens, uit het bloed van Quingu. Lullu's taak was om de goden te helpen bij hun taak om de orde te handhaven en de chaos in toom te houden. Het verhaal eindigt vervolgens met een lange lofzang op Marduk voor alles wat hij heeft gedaan. Het hele verhaal gaat over chaos die wordt ingetoomd door de vernietiging van een groot zeedier. Met andere woorden, het zeedier staat symbool voor chaos.

De Baälcyclus

Een soortgelijk verhaal vinden we in de Ugaritische Baälcyclus. Ugarit was een oude stad, gelegen in wat nu Ras Shamra is in het noorden van Syrië.

In het tweede millennium voor Christus was de bevolking van Ugarit Amoritisch en zou gemiddeld ongeveer tweeduizend vierkante kilometer hebben gecontroleerd. xiii] Gedurende een deel van haar geschiedenis zou Ugarit direct binnen, of in ieder geval in de nabijheid van, het Hettitische Rijk hebben gelegen.

Ugarit werd verwoest in het begin van de twaalfde eeuw voor Christus en de locatie werd vergeten tot 1928, toen een boer per ongeluk een oude tombe ontdekte. Het gebied van de tombe bleek de necropolis van Ugarit te zijn. Opgravingen hebben sindsdien een stad aan het licht gebracht met een prehistorie die teruggaat tot ca. 6000 voor Christus.[xiv]

Archeologisch gezien wordt Ugarit als Kanaänitisch beschouwd.[xv] Het belangrijkste literaire document dat uit Ugarit is teruggevonden is waarschijnlijk de Baälcyclus, die de basis beschrijft voor het geloofssysteem rond de Kanaänitische god Baäl. Ugarit grensde in feite aan het Noord-Israëlitische koninkrijk en kan worden beschouwd als het centrum van de oude Baälverering. Nog belangrijker is de ontdekking van de Ugaritische taal, die dichter bij het bijbelse Hebreeuws staat dan enige andere Semitische taal. Er zijn zeer interessante woord-voor-woord parallellen tussen Ugaritische mythen en passages in het Oude Testament die duidelijke polemieken laten zien (controversiële argumenten bedoeld als aanval op een afwijkend geloof of idee). Zoals we later zullen onderzoeken, kunnen we het scheppingsverhaal in de Bijbel lezen en een polemiek zien met de Baälcyclus.

De Baälcyclus gaat niet zozeer over schepping als wel over een wedstrijd tussen goden om een positie als heerser bij de oppergod El. Het beschrijft een strijd tussen Baäl (wat "heer" betekent) en Yam (wat "zee" betekent) en een andere strijd tussen Baäl en Mot (wat "dood" betekent). Yam wordt ook Nahar genoemd (wat "rivier" betekent) en wordt ook beschreven als een zeemonster met zeven koppen met de naam Litanu (het Kanaänitische woord voor "Leviathan"). In de Baälcyclus is Yam een symbool voor de zee en de krachten van chaos, vergelijkbaar met Tiamat in de Enuma Elish. Baäl verslaat Yam en wordt uitgeroepen tot koning van de andere goden, maar nog steeds onder El. Hij krijgt de titels "de Ruiter op de Wolken", "Allerhoogste" en wordt beschreven als iemand die eeuwige heerschappij heeft.

VOLGENDE: ET vs Bijbelse scheppingspolemieken

Eindnoten

^[i] https://www.nasa.gov/press-release/nasa-confirms-evidence-that-liquid-water-flows-on-today-s-mars.

^[ii] https://www.nasa.gov/press-release/nasa-s-hubble-spots-possible-water-plumes-erupting-on-jupiters-moon-europa.

^[iii] exoplanet.eu.

^[iv] http://exoplanet.eu/catalog/.

^[v] https://www.seeker.com/alien-life-exoplanet-wolf-1061c-astronomy-biomarkers-habitable-zone-2204049638.html.

^[vi] http://www.spaceflightinsider.com/missions/space-observatories/james-webb-space-telescope-delayed/.

^[vii] https://www.seeker.com/there-could-have-been-life-on-venus-1999229426.html.

^[viii] http://www.trappist.one/#about.

^[ix] Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, Volume 468, Issue 3, 1 July 2017, Pages 2803–2815, https://academic.oup.com/mnras/article/468/3/2803/3059153/Bayesian-evidence-for-the-prevalence-of.

^[x] https://planetplanet.net/2013/09/25/where-did-earths-water-come-from/.

^[xi] All seven tablets, translated to English, can be read here: http://www.sacred-texts.com/ane/enuma.htm.

^[xii] http://www.ancient.eu/article/225/.

^[xiii] Pardee, Dennis. “Ugaritic,” in The Ancient Languages of Syria-Palestine and Arabia (2008) (pp. 5–6). Roger D. Woodard, editor. Cambridge University Press, ISBN 0-521-68498-6, ISBN 978-0-521-68498-9 (262 pages).

^[xiv] Yon, Marguerite (2006). The City of Ugarit at Tell Ras Shamra . Singapore: Eisenbrauns. p. 15. ISBN 978-1-57506-029-3. Retrieved 16 May 2015.

^[xv] Tubb, Jonathan N. (1998), “Canaanites” (British Museum People of the Past)

Bron: THE COMING GREAT DELUSION—PART 16: Exoplanet Waterworlds and Chaotic Sea Monsters » SkyWatchTV