Reis naar het Ware Zelf: Abram's Goddelijke Richtlijn

26 sep 2023

וַיֹּ֤אמֶר יְהֹוָה֙ אֶל-אַבְרָ֔ם לֶךְ-לְךָ֛ מֵאַרְצְךָ֥ וּמִמּֽוֹלַדְתְּךָ֖ וּמִבֵּ֣ית אָבִ֑יךָ אֶל-הָאָ֖רֶץ אֲשֶׁ֥ר אַרְאֶֽךָּ׃
Hasjem zei tegen Avram: "Ga uit je geboorteland en uit het huis van je vader naar het land dat Ik je zal laten zien.
va-YO-mer a-do-NAI el av-RAM lekh l'-KHA may-ar-tz'-KHA u-mi-mo-lad-t'-KHA u-mi-BAYT a-VEE-kha el ha-A-retz a-SHER ar-E-ka
Genesis 12:1

De Bijbel is het woord van God. Omdat het Zijn woord is, is geen enkel woord in de Bijbel extra of onbelangrijk. Sterker nog, als we goed op woorden letten die onbeduidend of onbelangrijk lijken, ontdekken we meestal dat juist in deze woorden de diepste lessen verborgen liggen, wachtend tot wij ze vinden.

Een goed voorbeeld hiervan is het openingsvers van Genesis 12, de allereerste woorden die God tot Abram spreekt. Met dit vers begint de geloofsreis van de vader van het geloof. Hier zijn 3 gangbare Engelse vertalingen van dit vers:

De Heer had tegen Abram gezegd: "Ga uit je land, je volk en het huishouden van je vader naar het land dat ik je zal wijzen." (NIV)
De Heer had tegen Abram gezegd: "Ga weg uit je land, uit je familie en uit het huis van je vader, naar een land dat ik je zal wijzen." (NKJV)
Nu zei de Heer tegen Abram: "Ga uit je land en uit je familie en uit het huis van je vader naar het land dat Ik je wijzen zal." (ESV)

Dit is de letterlijke woord-voor-woord vertaling uit het Hebreeuws:

De Heer zei tegen Abram: "Ga weg voor jezelf land en uit je geboorteplaats en uit het huis van je vader naar het land dat Ik je zal laten zien."

De onderstreepte woorden zijn weggelaten in sommige of alle Engelse vertalingen die ik heb aangehaald. Het valt je misschien op dat de verschillen tussen het letterlijke Hebreeuws en de Engelse vertalingen onbeduidend lijken. Ze lijken geen echt doel te dienen. Om het punt te illustreren, is hier dezelfde vertaling zonder de onderstreepte woorden:

De Heer zei tegen Abram: "Ga uit je land, je geboorteplaats en je vaders huis naar het land dat ik je zal wijzen."

Het lijkt erop dat er helemaal niets van de inhoud van het vers ontbreekt, ook al heb ik de onderstreepte woorden verwijderd. De Bijbel hoefde de woorden "en van" niet te herhalen voor "je geboorteplaats" en "het huis van je vader". De lijst zou grammaticaal correct zijn in het Hebreeuws zonder die herhaling, net als in het Engels. Waarom herhaalde de Bijbel dan "en van"?

Ga voor jezelf

We zullen deze vraag beantwoorden door het eerste onderstreepte woord te onderzoeken - voor jezelf; een woord dat in geen van de vertalingen die we hierboven aanhaalden voorkomt.

De eerste twee Hebreeuwse woorden in dit vers zijn lech lecha. Lech betekent "voortgaan" of "reizen". De beste vertalingen van lecha zijn "voor jezelf" of "voor jou". De openingswoorden die God tot Abram sprak, waren dus "Ga voor jezelf uit", of "Ga voor jezelf uit".

Samengevat zijn de eerste twee Hebreeuwse woorden in het vers:

Lech - Ga uit of reis

lecha - voor jezelf of naar jezelf

Wat voegt het woord lecha - "voor jezelf" - toe aan wat God tegen Abram zei?

Door dit schijnbaar extra woord, lecha, toe te voegen, zet God de toon voor de geloofsreis van Abram en allen die in zijn voetsporen zouden volgen. De boodschap is eenvoudig en krachtig. Gehoorzaamheid aan het woord van God is niet in het voordeel van God, maar in dat van ons. "Ga uit voor jezelf." God heeft ons niet nodig. Wij hebben Hem nodig. Wij, niet God, hebben baat bij onze gehoorzaamheid aan Hem.

Tegelijkertijd leidt de reis van het geloof ons naar onze ware identiteit; gehoorzaamheid aan het woord van God stelt ons in staat om te ontdekken wie we werkelijk zijn. "Ga op weg naar jezelf"; deze reis zou Abram en zijn volgelingen leiden naar de ontdekking van hun eigen ware zelf. Het is een reis van zelfontdekking en een begrip van ons doel en onze identiteit.

Een merkwaardige volgorde van details

Nu kunnen we terugkeren naar onze eerdere vraag. Waarom herhaalt het vers de woorden "en van" voor elk van de drie plaatsen die Abraham moet verlaten: zijn land, zijn geboorteplaats en het huis van zijn vader?

Om deze vraag te beantwoorden, zullen we een andere vraag stellen.

Let op de volgorde in het vers:

1. Uw land
2. Je geboorteplaats
3. Het huis van je vader

Het zou logischer zijn als ze in omgekeerde volgorde stonden. Abram zou het huis van zijn vader kunnen verlaten en nog steeds in zijn geboorteplaats en zijn land zijn. Maar het is duidelijk dat zodra Abram zijn land verliet, het onmogelijk voor hem zou zijn om nog steeds in zijn geboorteplaats of in het huis van zijn vader te zijn. Waarom zei God niet gewoon tegen Abram dat hij zijn land moest verlaten "naar het land dat ik je zal wijzen"?

Abram's reis naar zichzelf

Gods woorden aan Abram waren niet slechts instructies over zijn fysieke bestemming. God vertelde Abram dat hij veel van zijn verleden achter zich moest laten om zijn ware identiteit als dienaar van God te vinden. Abram was opgegroeid in de cultuur van het polytheïstische heidense Mesopotamië. Hij werd nu geroepen tot een universele missie om geloof te brengen aan alle families op aarde. God vertelde Abram dat hij zijn banden met de cultuur en de invloeden van zijn opvoeding moest verbreken. Dit is voor iedereen een moeilijk proces, zelfs voor iemand als Abram.

In Abrams reis om zijn ware identiteit te vinden, was de gemakkelijkste invloed om de algemene cultuur van zijn land achter te laten. Zich losmaken van de tribale invloeden van zijn geboorteplaats was moeilijker. Maar het moeilijkst van alles zou het vertrek zijn van zijn eigen familie en hun afgodische manieren.

Deze invloeden zijn niet gelijk. Denk eens aan ons eigen leven. We worden beïnvloed door de algemene cultuur van de bredere samenleving. We worden beïnvloed door de stad of streek waar we zijn opgegroeid. En tenslotte, en dat is het meest diepgaand, worden we beïnvloed door ons thuis, onze familiale omgeving. Als iemand die opgroeide in een goddeloze en immorele heidense samenleving, moest Abram al deze dingen achter zich laten. De banden met elk van deze invloeden verbreken is een uitdaging op zich.

Door de woorden "en van" te herhalen voor elk van deze drie invloedscirkels in Abrams leven, vertelde God hem, en ons, dat deze drie uitdagingen van elkaar verschillen. Elke uitdaging vereist speciale aandacht en moet op zijn eigen manier worden aangepakt. Ze worden niet allemaal tegelijk volbracht.

In elk geloofsleven zijn er uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden. Soms komen die uitdagingen uit de bredere samenleving, soms zijn ze dichter bij huis. Gods eerste woorden aan Abram zijn de eerste woorden aan allen die de reis van het geloof in Hem beginnen.

Ga naar je ware zelf. Je zult jezelf vinden als je alle negatieve invloeden om je heen weghaalt; sommige dichter bij huis dan andere. Dan zul je aankomen op de bestemming - "het land dat ik je zal laten zien."

Rabbijn Pesach Wolicki is uitvoerend directeur van Ohr Torah Stone's Centrum voor Joods-Christelijk Begrip en Samenwerking en is medepresentator van de Shoulder to Shoulder podcast.

Bron: Journey to True Self: Abram’s Divine Directive - The Israel Bible