Het is nog niet te laat om je verhaal te veranderen

7 sep 2023

צַ֭דִּיק כַּתָּמָ֣ר יִפְרָ֑ח כְּאֶ֖רֶז בַּלְּבָנ֣וֹן יִשְׂגֶּֽה׃
De rechtvaardigen bloeien als dadelpalmen; zij gedijen als een ceder in Libanon;
tza-DEEK ka-ta-MAR yif-RAKH k'-E-rez ba-l'-va-NON yis-GEH
Psalmen 92:13

Wanneer Psalm 92 wordt genoemd, denken de meeste mensen meteen aan de sabbat. Terecht, gezien de openingsverklaring: "een lied voor de sabbatdag." Deze psalm werd inderdaad elke sabbat in de tempel gezongen en is nog steeds een integraal onderdeel van onze sabbatgebeden. Afgezien van het openingsvers bevat de psalm echter geen duidelijke connecties met de rustdag. Niet alleen is het verband met de Sjabbat verborgen in de verzen van deze psalm, maar volgens Rabbi David Silverberg ligt er nog een ander thema verborgen in de regels: het thema van berouw, of in het Hebreeuws, teshuva.

De Joodse traditie leert dat deze psalm werd gecomponeerd door Adam na een ontmoeting met zijn zoon Kaïn. Nadat Kaïn zijn broer Abel had gedood, kwam hij zijn vader Adam tegen. Hun gesprek was een aangrijpend moment van realisatie voor Adam. In antwoord op Adams vraag over Kaïns straf voor het doden van Abel, onthulde Kaïn dat hij vergeven was en uitstel had gekregen. Dit bracht Adam tot een openbaring: de transformerende kracht van berouw. Als reactie hierop componeerde Adam, overweldigd door dit nieuwe inzicht, wat we vandaag de dag kennen als Psalm 92.

Dit roept de voor de hand liggende vraag op: Wat heeft deze Psalm, gevuld met dankbaarheid en de uiteindelijke triomf van de gerechtigheid, precies te maken met het concept van berouw? Rabbi Silverberg legt uit dat Psalm 92 de verbijsterende realiteit erkent waarin slechtheid vaak lijkt te gedijen terwijl gerechtigheid op de achtergrond blijft. Toch verklaart het vurig dat deze scène niet de laatste handeling is; er zit meer in het verhaal (vers 8).

In de kern is Psalm 92 een hymne van hoop. Het herinnert ons eraan dat het huidige kader van het leven niet het hele verhaal omvat. Net zoals het ogenschijnlijke succes van de goddelozen vluchtig is, bepalen de schaduwen van onze wandaden uit het verleden niet ons einde. Dit gevoel is de verbinding met berouw. Berouw gaat niet alleen over het zoeken naar vergeving; het gaat over begrijpen dat ons verhaal dynamisch en doorlopend is. Het staat voor het idee dat we met introspectie en een oprecht verlangen om te veranderen, het verhaal van ons leven een andere wending kunnen geven. Fouten kunnen veranderen in lessen en spijt kan een pad naar verlossing vormen.

De reis van berouw, net als de onderliggende boodschap van Psalm 92, herinnert ons eraan dat het huidige moment slechts dat is - een moment. Onze fouten uit het verleden, hoe ernstig ook, kunnen opnieuw worden gebruikt als katalysator voor diepgaande groei. Zoals de hoofdstukken van een boek zich ontwikkelen, krijgen we met elke daad van oprecht berouw een kans om ons verhaal te herschrijven.

Psalm 92 getuigt niet alleen van de heiligheid van de Sjabbat, maar ook van de verlossende kracht van teshuva. Het dient als een diepe herinnering dat zolang we ademen, het nooit te laat is om het verhaal te veranderen, om te zoeken naar een beter, nobeler zelf, en om te geloven in de mogelijkheid van een betere toekomst.

Bron: It's Not Too Late to Change Your Narrative - The Israel Bible