Genesis 12:3 en de morele plicht om je uit te spreken

25 oktober 2023

וַאֲבָֽרְכָה֙ מְבָ֣רְכֶ֔יךָ וּמְקַלֶּלְךָ֖ אָאֹ֑ר וְנִבְרְכ֣וּ בְךָ֔ כֹּ֖ל מִשְׁפְּחֹ֥ת הָאֲדָמָֽה׃
Ik zal zegenen wie u zegent en vervloeken wie u vervloekt; en alle geslachten der aarde zullen zich door u zegenen."
va-a-va-r'-KHA m'-VA-r'-KHE-kha um-ka-lel-KHA a-OR v'-niv-r'-KHU v'-KHA KOL mish-p'-KHOT ha-a-da-MAH
Genesis 12:3

De Holocaust is een van de donkerste hoofdstukken in de geschiedenis van de mensheid, toen de stilte van de wereld de genocide op miljoenen mensen liet voortduren. Na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog werd de zin "Nooit meer" een wereldwijde kreet, een belofte om de fouten uit het verleden niet te herhalen. De vraag is: Hebben we geleerd van de geschiedenis? Zal de wereld opnieuw zwijgen wanneer het kwaad zijn lelijke kop opsteekt? Zullen onze christelijke vrienden achter ons staan wanneer onze vijanden opnieuw proberen om de wereld van de Joden te bevrijden?

"Zwijgen in het aangezicht van het kwaad is zelf kwaad: God zal ons niet onschuldig verklaren. Niet spreken is spreken. Niet handelen is handelen." Deze woorden worden toegeschreven aan Dietrich Bonhoeffer (februari 1906 - 9 april 1945), een Duitse Lutherse pastor, theoloog en anti-nazi-dissident. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verwierf Bonhoeffer bekendheid vanwege zijn standvastige verzet tegen het Nazi-regime, waarbij hij zich sterk uitsprak tegen het euthanasieprogramma van Adolf Hitler en de genocidale vervolging van de Joden.

De woorden van Bonhoeffer zijn nu, na de afschuwelijke aanval van Hamas op Israël op 7 oktober, nog even relevant als altijd. De gruweldaden van Hamas hebben de wereld geschokt. Het was de ergste aanval tegen de Joden sinds de Holocaust. Zal de wereld opnieuw zwijgen tegenover dit kwaad? Zult u medeplichtig zijn aan de wreedheden tegen de Joden door ze niet te veroordelen en u niet uit te spreken tegen Hamas?

In de Joodse traditie zijn er talloze leerstellingen die het belang benadrukken van het uitspreken tegen onrecht en kwaad. De Bijbel staat vol met verzen die oproepen om gerechtigheid na te streven en onschuldigen te beschermen. Het feit dat we een morele verplichting hebben om ons uit te spreken tegen wandaden is diep geworteld in ons religieuze erfgoed.

Leviticus (19:16) verbiedt bijvoorbeeld om werkeloos toe te kijken terwijl iemands bloed wordt vergoten. Het is een directe oproep tot actie, die benadrukt dat zwijgen geen optie is wanneer anderen lijden. Dit gebod onderstreept de plicht die we hebben om in te grijpen als we zien dat anderen kwaad wordt aangedaan. Het benadrukt dat we niet slechts toeschouwers mogen zijn, maar dat we actie moeten ondernemen tegen het onrecht dat zich voor onze ogen afspeelt.

De Joodse wijzen hebben ook het belang van het uitspreken tegen het kwaad uitgedrukt. In Traktaat Sjabbat 54b staat bijvoorbeeld: "Iedereen die kan protesteren tegen iets verkeerds dat in de wereld wordt gedaan en dat niet doet, wordt daarvoor verantwoordelijk gehouden." Deze diepzinnige uitspraak onderstreept dat zwijgen geen neutrale positie is, zoals Bonhoeffer zei; het is een vorm van berusting. Niets doen tegenover het kwaad is zelf kwaad.

In het licht van deze leerstellingen en de verschrikkingen die Hamas onschuldige Israëlische burgers aandoet, wordt het duidelijk dat zwijgen op dit moment geen optie is. Het verlies van onschuldige levens en het lijden dat het Israëlische volk te verduren heeft, vraagt om onze vocale veroordeling en onze actieve inspanningen om gerechtigheid te bewerkstelligen. Het feit dat er nog steeds meer dan 200 onschuldige mannen, vrouwen, kinderen en ouderen gegijzeld worden, vereist dat we onze stem verheffen en hun terugkeer eisen. Zwijgen is een goedkeuring van het geweld, de terreur en het lijden van de slachtoffers. Stil toekijken is medeplichtig zijn aan het onrecht.

In de Torah portie van deze week, Lech Lecha, zegt God tegen Abraham "Ik zal zegenen wie jou zegent en vervloeken wie jou vervloekt" (Genesis 12:3). Zij die hun zegeningen aan Israël aanbieden zullen zelf zegeningen ontvangen, terwijl zij die ervoor kiezen om Israël te vervloeken op hun beurt vervloekt zullen worden. Het is nu tijd om voor Israël op te komen. Als je nu zwijgt, plaats je jezelf onder degenen die haar vervloeken.

Laten we de wijsheid van onze traditie in acht nemen en onze stem verheffen tegen de duisternis. Laten we Israël zegenen door onze woorden en onze daden, en laten we onze toewijding tonen aan gerechtigheid, mededogen en de heiligheid van het menselijk leven. Moge God Israël zegenen en allen die haar steunen.

Bron: Genesis 12:3 and the Moral Imperative to Speak Out - The Israel Bible