Van Exodus tot vandaag: De blijvende strijd tegen antisemitisme.

23 Dec 2021

וַיִּקְרָ֨א אֱלֹהִ֤ים ׀ לַיַּבָּשָׁה֙ אֶ֔רֶץ וּלְמִקְוֵ֥ה הַמַּ֖יִם קָרָ֣א יַמִּ֑ים וַיַּ֥רְא אֱלֹהִ֖ים כִּי-טֽוֹב׃
Laten wij verstandig met hen omgaan, opdat zij zich niet vermeerderen, anders zullen zij zich in geval van oorlog bij onze vijanden voegen en tegen ons strijden en uit de grond rijzen."
vai-YIK-ra e-lo-HIM la-ya-BA-sha E-retz u-l'-mik-VEH ha-MA-yim ka-RA ya-MEEM vai-YAR e-lo-HIM kee-TOV
Exodus 1:10

Antisemitisme bestaat al sinds bijbelse tijden en het steekt vandaag de dag nog steeds de kop op. Het vroegst geregistreerde voorbeeld van een dergelijke haat is te vinden in het eerste hoofdstuk van het boek Exodus. In het bijbelse verhaal wordt de Farao steeds ongeruster over het feit dat de kinderen van Israël, die van een clan veranderen in een natie, een potentiële bedreiging voor Egypte vormen. Daarom bedenkt hij een slinks plan om hen te onderwerpen en te ondermijnen.

De Ramban, ook bekend als Rabbi Moses ben Nachman, legt uit dat de Farao en zijn adviseurs niet kozen voor regelrechte militaire agressie tegen de Hebreeën, maar in plaats daarvan hun toevlucht namen tot sluwe tactieken, omdat zij op verzoek van de Farao in Egypte verbleven. Deze eerste daad van antisemitisme schept een historisch precedent, en illustreert dat haat tegen Joden zich vaak manifesteert op sinistere manieren in plaats van in regelrechte confrontaties.

Een andere Torah-commentator, de Seforno, wees erop dat de Hebreeën, ondanks het feit dat ze eeuwenlang onder de Egyptenaren leefden, hun eigen identiteit behielden door praktijken zoals besnijdenis. Ze hielden standvastig vast aan hun taal, kledingstijl en Hebreeuwse namen en weigerden te assimileren. Deze vastberadenheid om hun identiteit te behouden wakkerde door de eeuwen heen soms het antisemitisme aan, omdat Joden het doelwit waren omdat ze "anders" waren. Maar de Holocaust bewees dat antisemitisme veel meer is dan haat tegen degenen die anders zijn, want Hitler maakte geen onderscheid tussen Joden die hun geloof hadden behouden en degenen die grondig geassimileerd waren.

In de loop van de geschiedenis kregen de Joden te maken met verschillende vormen van haat, maar in het moderne tijdperk kreeg antisemitisme een bijzonder sinistere dimensie. Deze diepgewortelde vijandigheid hield aan en bereikte zijn donkerste punt in de Holocaust. Schokkend genoeg vonden de nazi's tijdens de Tweede Wereldoorlog een onwaarschijnlijke bondgenoot in het Palestijnse nationalisme. Haj Amin al-Husseini, de oprichter van het Palestijnse nationalisme, sloot zich openlijk aan bij de nazi's en bezocht zelfs vernietigingskampen. Palestijnen dienden ook in het nazi-leger en smeedden zo een band die tot op de dag van vandaag voortduurt, ondanks de ontkenningen van sommige buitenlandse voorstanders van een Palestijnse staat.

Toen God Zijn belofte vervulde om de Joden uit de ballingschap te halen, nam de Jodenhaat een nieuwe vorm aan.

De brute aanval van Hamas-terroristen op 7 oktober 2023, waarbij ze op één dag meer dan 1400 Israëli's doodden en meer dan 200 gijzelaars namen, bewijst zonder enige twijfel de blijvende aard van deze haat. De barbaarse aanval van Hamas benadrukt dat de eeuwenoude strijd tegen antisemitisme nog lang niet voorbij is. Maar zoals rabbijn Jonathan Sacks, de voormalige opperrabbijn van de United Hebrew Congregations of the Commonwealth, waarschuwde, is antisemitisme niet beperkt tot Joden alleen.

"De haat die begint met Joden eindigt nooit met Joden," schreef hij. "Het waren niet alleen Joden die onder Hitler leden. Het waren niet alleen Joden die onder Stalin leden. Het zijn niet alleen Joden die lijden onder ISIS of Al Qaeda of de Islamitische Jihad. We maken een grote fout als we denken dat antisemitisme alleen een bedreiging is voor Joden. Het is in de eerste plaats een bedreiging voor Europa en voor de vrijheden waar het eeuwen over heeft gedaan om deze te bereiken."

"Antisemitisme gaat niet over Joden. Het gaat over antisemieten. Het gaat over mensen die geen verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun eigen falen en in plaats daarvan iemand anders de schuld geven. Historisch gezien, als je een christen was ten tijde van de kruistochten, of een Duitser na de Eerste Wereldoorlog, en je zag dat de wereld niet was geworden wat je dacht dat hij zou worden, dan gaf je de Joden de schuld. Dat is wat er vandaag de dag gebeurt. En ik kan u niet vertellen hoe gevaarlijk dat is. Niet alleen voor Joden, maar voor iedereen die waarde hecht aan vrijheid, medeleven en menselijkheid."

Vandaag de dag omvat de Jodenhaat iedereen van welk geloof dan ook die gelooft in de Bijbel, de God van Israël en de joods-christelijke ethiek.

"Het verschijnen van antisemitisme in een cultuur is het eerste symptoom van een ziekte, het vroege waarschuwingsteken van collectieve instorting," schreef Rabbi Sacks.

Hij wijst op een verontrustend nieuw verhaal dat koelbloedige moorden zoals die van 7 oktober probeert te rechtvaardigen.

"Het ultieme wapen van het nieuwe antisemitisme is duizelingwekkend in zijn eenvoud. Het gaat als volgt. De Holocaust mag nooit meer gebeuren," schreef Rabbi Sacks. "Maar Israëli's zijn de nieuwe nazi's; de Palestijnen zijn de nieuwe Joden; alle Joden zijn zionisten. Daarom zijn de echte antisemieten van onze tijd niemand anders dan de Joden zelf."

Het conflict in het Midden-Oosten heeft duidelijke implicaties voor het einde der dagen, waarin de christenen, als zonen van Esau, een sleutelrol zullen spelen. In de Joodse literatuur is de vraag of Esau zich zal aansluiten bij Jakob of bij Ismaël. Het is aan jou om te beslissen.

Bron: From Exodus to Today: The Enduring Struggle Against Antisemitism - The Israel Bible