Het misleide Europa ziet niet dat het afgelopen is

Door Gerard Araud, Telegraph 25 augustus 2023

Terwijl het continent worstelt met een vergrijzende bevolking, zijn er nieuwe machtscentra ontstaan

Wij Europeanen zijn nog steeds overtuigd van de centrale rol van ons kleine continent, niet alleen in de geschiedenis van de mensheid, maar ook bij het vormgeven van de wereld van vandaag. We lezen alle anderen de les op basis van waarden waarvan we vast geloven dat ze universeel zijn. We zien onszelf als nobel, machtig en goed bedoeld.

Maar de periode van echte Europese macht was eigenlijk maar een historisch moment.

Ja, de Europeanen domineerden de wereld tussen 1815 en 1945, en vanaf dat moment tot vandaag staan we vlak achter de VS. Maar dat waren slechts twee eeuwen: een komma in de wereldgeschiedenis. Tot 1650 was het BBP van India en tot 1750 dat van China waarschijnlijk groter dan dat van welk land in Europa dan ook.

In New Delhi en Beijing werden we dus gezien als de nieuwkomers tijdens onze periode van dominantie, en de economische herbalancering die de afgelopen decennia tussen Europa en Azië heeft plaatsgevonden, wordt slechts gezien als een terugkeer naar de historische norm op lange termijn. De upstarts worden weer op hun plaats gezet.

Het is geen verrassing dat Barack Obama in 2016 in een interview met The Atlantic leek te geloven dat de toekomst van de mensheid zou worden beslist tussen New Delhi, Beijing en Los Angeles.

Toen ik als ambassadeur van Frankrijk in Washington werkte, merkte ik hoezeer onze veronderstelde erfgenamen naar ons keken met een mengeling van onverschilligheid, vermoeidheid en verwaarlozing. We waren de oude tante wiens wartaal min of meer zachtjes werd genegeerd.

Voor de VS liggen de potentiële groei maar ook de grootste uitdagingen in Azië, dus is het niet meer dan logisch dat Washington zich op dat continent richt. Hierover kan geen verwarring bestaan. Voor de VS is Rusland een regionale macht, een pijnpunt maar niet het middelpunt van hun aandacht. Ze willen zo snel mogelijk een einde maken aan de oorlog in Oekraïne om de echte dreiging het hoofd te bieden: China.

Zijn wij Europeanen in staat om te bewijzen dat we er nog steeds toe doen, dat we niet zomaar een perifere toeristische bestemming zijn?

Ik betwijfel het, en wel om een heel bijzondere reden. Als Fransman die zijn land, het China van Europa in 1815, geleidelijk aan macht heeft zien verliezen parallel aan de demografische achteruitgang, ben ik ervan overtuigd dat demografie het lot is.

Op deze basis wordt Europa geconfronteerd met een ongekende situatie. De totale bevolking zal tussen 2010 en 2050 naar verwachting met 5 procent afnemen, maar onder de 25- tot 64-jarigen met 17 procent. De bevolking van Hongarije, de Baltische staten, Slowakije, Bulgarije, Portugal, Italië en Griekenland neemt nu al af, terwijl die van Duitsland een plateau bereikt voor een voorspelbare daling. De mediane leeftijd van Europeanen is 42 jaar vergeleken met 38 jaar in de VS. De gemiddelde leeftijd stijgt gemiddeld met 0,2 jaar per jaar.

Wat betekent dit? Minder vraag en dus minder groei; en minder dynamische samenlevingen. Concreet betekent het een bedreiging voor het "Europese model", dat gebaseerd is op een ongemakkelijk compromis tussen een welvaartsstaat en de economische realiteit.

Vergrijzende kiezers geven de voorkeur aan het eerste ten koste van het tweede. Dat zal de komende decennia alleen maar een groter probleem worden, aangezien het aantal Europeanen boven de 80 meer dan verdubbeld zal zijn.

Ouderdom betekent steeds hogere uitgaven voor gezondheidszorg en persoonlijke hulp. De demografische crisis zal op haar beurt onze samenlevingen uit elkaar trekken tussen mensen van werkende leeftijd en gepensioneerden in een context waarin de laatsten een levensstandaard genieten die de eersten vaak nooit zullen kunnen bereiken.

Meer acuut zullen de Europeanen vechten over de immigratiekwestie. De experts zijn heel duidelijk in hun beoordeling: gezien de zwakke effectiviteit van "natalistisch" beleid dat is ontworpen om geboortecijfers te verhogen, is er geen alternatief voor het overwinnen van demografische achteruitgang in Europa dan immigratie.

In het Europa van vandaag is het een eufemisme om te zeggen dat deze oplossing niet algemeen zal worden verwelkomd. Toen een Franse minister onlangs liet doorschemeren dat we misschien een beperkt aantal immigranten zouden moeten toelaten om personeelstekorten in sommige sectoren op te vangen, was de verontwaardiging zo groot dat hij onmiddellijk terugkrabbelde.

Het Verenigd Koninkrijk is grotendeels uit de EU gestapt om zelfs immigratie uit Europese landen tegen te houden. In 2015 opende Duitsland weliswaar zijn grenzen voor meer dan een miljoen immigranten uit het Midden-Oosten, maar dat was als reactie op een humanitaire noodsituatie.

Het is moeilijk voor te stellen dat dit om puur economische redenen herhaald zou worden. Zo'n hoognodige toestroom van arbeidskrachten in een snel vergrijzend land zou zeker niet hernieuwbaar zijn, gezien de opkomst van de extreemrechtse partij AfD.

In deze context is emigratie uit Europa bijzonder ongewenst. We verliezen jonge, hoogopgeleide mensen die voornamelijk naar de VS gaan, waar ze betere kansen krijgen, of het nu in de onderzoeks-, academische of particuliere sector is.

Tijdens mijn reizen in Amerika ontmoette ik overal Europese onderzoekers, chirurgen, leraren en ondernemers. Het was moeilijk om niet bedroefd te zijn dat deze jonge mensen, die onze landen tegen hoge kosten hadden opgeleid, in plaats daarvan de VS aan het verrijken waren.

Maar hun verklaring was altijd dezelfde: betere financiering, meer mogelijkheden, minder regelgeving. Helaas hebben vergrijzende landen minder geld en zijn ze dol op regelgeving.

Zeg niet dat mijn pessimisme alleen het gebruikelijke Franse geklaag is; voeg er niet aan toe dat de Britse en Franse demografie niet zo slecht zijn (hoewel dat wel waar is).

Elk signaal wijst in de richting van een in zichzelf gekeerd Europa. Un continent de vieux. De toekomst van de mensheid zal definitief elders worden beslist.

Gerard Araud is voormalig ambassadeur van Frankrijk in de Verenigde Staten.

Voor meer zie Deluded Europe can’t see that it’s finished – ISRAPUNDIT