Een duidelijk en aanwezig gevaar

25 maart 2023 - door Jonathan Brentner

Voor de meeste christenen lijkt het totaal ongevaarlijk. Veel predikanten die het promoten hangen ook het Evangelie van genade aan; zij prediken Jezus als de enige weg naar de hemel.

Het gevaar waar ik op doel is het geloof dat God Israël na Jezus' kruisiging heeft verworpen en de natie heeft vervangen door de kerk (aangeduid als vervangingstheologie), die tegenwoordig immens populair is in kerken.

Deze leer geeft echter niet alleen een verkeerd beeld van onze "gezegende hoop" (Titus 2:11-14), maar ondermijnt ook de integriteit van de Schrift en brengt daardoor de zuiverheid van het Evangelie in gevaar.

Kerken met een lange geschiedenis van ontkenning van een toekomstig hersteld koninkrijk voor Israël zijn meestal de kerken die vandaag de dag het Wokeïsme propageren en de leerstellingen van de cancelcultuur verkondigen in plaats van de reddende boodschap van het kruis.

In de onderstaande paragrafen onderzoek ik drie factoren die historisch hebben geleid tot het valse geloof dat de kerk nu Gods koninkrijk op aarde is. Deze fundamenten van de vervangingstheologie zijn nog steeds aanwezig en helpen ons te begrijpen waarom het allesbehalve een onschuldige leer is.

ANTI-SEMITISME

Ik kwam antisemitisme tegen in een profetieles die ik enkele jaren geleden gaf. De man die zich heftig verzette tegen mijn onderwijs hield vast aan een populaire variant van de vervangingstheologie, het zogenaamde Preterisme, dat leert dat Jezus in 70 na Christus naar de aarde terugkeerde en de meeste, zo niet alle, toekomstige profetieën in de Bijbel vervulde. Pas aan het eind van de les ontdekte ik dat zijn haat tegen het Joodse volk ten grondslag lag aan zijn ketterse overtuigingen.

Antisemitisme was een sleutelfactor in Augustinus' amillennialisme (vervangingstheologie), en het verklaart ook waarom de reformatoren hun letterlijke interpretatie van Gods Woord niet uitbreidden tot passages die het toekomstige herstel van een koninkrijk voor Israël onderwijzen. Zowel Calvijn als Luther zetten het antisemitisme voort dat de kerk tijdens de donkere middeleeuwen overheerste.

Historisch gezien heeft dergelijk racisme de ontkenning van een hersteld koninkrijk voor Israël aangewakkerd. De heropleving van deze leer in de afgelopen decennia verklaart, althans gedeeltelijk, de toenemende vijandigheid jegens de natie Israël en het Joodse volk in de grote kerkgenootschappen en ook in veel evangelische kerken.

HET BIJBELSE ANTWOORD: GOD IS NOG NIET KLAAR MET ISRAËL

Ten eerste is het Beloofde Land nog steeds van Israël en van niemand anders.

Psalm 105:8-11 vertelt ons dat Gods verbond met de patriarchen over het land een "eeuwigdurend verbond" is. Hoewel Israëls genot van het land altijd afhing van haar gehoorzaamheid aan de Heer, beloofde Hij onvoorwaardelijk dat het land altijd van hen zou zijn. Wij hebben het einde van "eeuwig" nog niet bereikt; Gods verbond over het land, dat Hij met de aartsvaders sloot, blijft van kracht.

Afgezien van het achteraf aanpassen van profetieën uit het Oude Testament die betrekking hebben op Israëls herstel aan de vooronderstellingen van de vervangingstheologie, kan men de woorden van profeten als Jesaja, Jeremia, Ezechiël, Daniël, Zefanja en Zacharia niet lezen zonder de duidelijke bedoeling van de Heer te herkennen om in de toekomst een glorieus koninkrijk aan Israël te herstellen.

Als de woorden van de Schrift betekenen wat ze zeggen, en dat doen ze, dan zal God al Zijn beloften aan de nakomelingen van Jakob nakomen, inclusief die om hen al het Land te geven dat Hij hun beloofd heeft.

Gods Woord is duidelijk: God is nog niet klaar met Israël. Hij zal het volk een glorieus koninkrijk teruggeven, zoals Hij beloofd heeft. Zij die dit ontkennen moeten hun toevlucht nemen tot andere middelen om de duidelijke bijbelse profetieën die dit ondersteunen weg te verklaren.

ALLEGORISERING VAN DE SCHRIFT

Het allegoriseren van bijbelteksten is de tweede van de drie factoren die theologen gebruiken om de vervangingstheologie te ondersteunen. Dit is het toepassen van symbolische betekenissen op profetieën die naar Israël verwijzen, zodat ze geestelijk op één lijn komen te staan met de kerk en zo Gods koninkrijk maken.

Deze praktijk begon met Philo, een Alexandrijnse Jood die leefde in de tijd van Christus. Hij bewonderde de Griekse filosofie en tot groot ongenoegen van de rabbijnen gebruikte hij de allegorie als middel om het Oude Testament aantrekkelijker te maken voor de Grieken.

In de tweede eeuw na Christus namen Clemens en Origenes Philo's allegorische benadering over. Ook Clement (150-215 na Christus) "omarmde de Griekse filosofie en stelde dat de Schrift allegorisch moest worden opgevat om haar niet tegen te spreken."[v] Origenes (185-254 na Christus) gebruikte de allegorie om de bijbelse profetie in overeenstemming te brengen met Plato's dualisme, dat stelde dat alleen het geestelijke, immateriële rijk goed was. Origenes was ook een universalist; hij geloofde dat God iedereen zou redden door middel van reïncarnatie. Hij werd in de oude kerk als ketter beschouwd.

Aan het begin van de vijfde eeuw na Christus bevestigde een veel bekwamer theoloog, Augustinus genaamd, Origenes' allegorische benadering van de bijbelse profetie en stuurde de kerk weg van haar oude premillennialiteit ten gunste van amillennialisme, d.w.z. de ontkenning van Jezus' duizendjarige heerschappij zoals opgetekend in Openbaring 20:1-10.

Tijdens de donkere eeuwen breidden theologen Augustinus' allegorisering van profetische teksten uit tot vele passages in het Nieuwe Testament, wat leidde tot de besmetting van de leer van de rechtvaardiging door geloof en het Evangelie. Werken werden de basis van iemands verlossing in plaats van het volbrachte werk van Christus aan het kruis.

Allegorie blijft nooit beperkt tot bijbelse passages over profetie; ze verspreidt zich altijd. Het leidt altijd tot verdere valse leer.

HET BIJBELSE ANTWOORD: WOORDEN ZIJN BELANGRIJK

Woorden zijn belangrijk in de hele Schrift.

Let op de woorden van de apostel Petrus in 2 Petrus 1:20-21, "...dit allereerst wetende, dat geen enkele profetie van de Schrift voortkomt uit iemands eigen interpretatie. Want geen enkele profetie is ooit voortgekomen uit de wil van een mens, maar de mensen spraken van God terwijl ze werden meegevoerd door de Heilige Geest." Net zoals de profeten van vroeger niet uit eigen inzicht spraken, zo moeten wij ook niet onze eigen particuliere "interpretaties" toepassen op wat zij schreven; we moeten de woorden voor zichzelf laten spreken.

Het Griekse woord voor "sprak" in vers 21 is laleo. Volgens Trench in zijn boek Synonyms of the New Testament is het "prominente begrip" van dit werkwoord "het feit van het uitspreken van gearticuleerde spraak. . het zijn de geuite woorden, en dat deze overeenkomen met redelijke gedachten . ."[vi]

Bijbelse profeten, zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament, drukten waarheden uit in woorden zoals God hen bewoog door de Heilige Geest (zie ook 2 Tim. 3:16; Spreuken 2:6). Het was Gods bedoeling dat de woorden voor zichzelf zouden spreken en niet zouden worden overgoten met interpretaties die uitsluitend voortkomen uit menselijke wijsheid.

Ja, de bijbelse auteurs gebruikten symboliek en stijlfiguren, maar zij deden dat op een duidelijke manier. Wij mogen nooit afwijken van wat de auteurs van bijbelse profetieën ons wilden meedelen op het moment dat zij schreven. Het staat ons niet vrij de Schrift te interpreteren op een manier die niet overeenstemt met de woorden op de bladzijde.

PLATONISME

De praktijk van het allegoriseren van de Schrift begon met het doel de Griekse filosofie verenigbaar te maken met het Oude Testament, zodat het de Grieken, die de menselijke wijsheid waardeerden, zou aanspreken. Origenes gebruikte het om de fysieke zegeningen van het millennium te ontkennen en zo te voldoen aan de leer van Plato, die leerde dat alle materie slecht was.

Hoewel Augustinus beweerde het op de meeste punten oneens te zijn met Plato, nam hij toch het onbijbelse schema van de werkelijkheid van de filosoof op in zijn theologie. Hij stelde dat het millennium "niet bezwaarlijk zou zijn" als "de aard van het duizendjarig rijk op de een of andere manier eerder een 'geestelijk' dan een fysiek rijk zou zijn."[i] Hij maakte bezwaar tegen de gedachten aan "vleselijke banketten", die hij visualiseerde als een onderdeel van zo'n rijk.[ii]

Augustinus' basis voor het verwerpen van Jezus' duizendjarige heerschappij over een hersteld Israël kwam voort uit de leer van Plato, niet uit de Bijbel.

Ook Johannes Calvijn en Maarten Luther bekeken de leer van Plato met liefde.

E. J. Hutchinson haalde in zijn artikel Calvijns Plato verschillende verwijzingen van Johannes Calvijn naar Plato aan. Hij vatte zijn bevindingen samen met de volgende woorden: "Samenvattend, Calvijn maakt regelmatig gebruik van Plato's filosofie, zowel in filosofische als in theologische context. Hij vindt in Plato vaak een argumentatieve bondgenoot tegen zijn hedendaagse tegenstanders. Plato was, met andere woorden, een levende bron van waarheid voor Calvijn."[iii]

Ook Maarten Luther, een voormalig monnik die behoorde tot de orde der Augustijnen, nam geen afstand van Augustinus' Platonisme met betrekking tot de toekomstige dingen. Hoewel niet zo duidelijk als bij Johannes Calvijn, had Luther toch een hoge achting voor Plato.[iv]

Het Platonisme blijft een actieve kracht in het christendom. Verklaart dit waarom de meeste predikanten de opstanding van gelovigen slechts kort of helemaal niet noemen, en nooit verwijzen naar de "onkreukbare" en heerlijke lichamen die we bij Jezus' verschijning zullen ontvangen (1 Korintiërs 15:51-55; Filippenzen 3:20-21)? Ik geloof dat het een factor is.

HET BIJBELSE ANTWOORD: GOD SCHIEP DE MATERIËLE WERELD

De Bijbel weerlegt absoluut de leer van Plato. In heel Genesis 1 maakt God overduidelijk dat Zijn schepping van de materiële wereld "goed" was, in tegenstelling tot wat de heidense filosoof leerde.

Denk aan de woorden van Psalm 16:11: "U maakt mij de weg van het leven bekend; in uw aanwezigheid is er vreugde; aan uw rechterhand zijn er genoegens tot in eeuwigheid." Zelfs terwijl ik de woorden van dit vers typ, voel ik de platonische aantrekkingskracht van het verleden die me suggereert dat de betekenis van "genoegens" niet echt is wat er staat.

Als de Heer zegt dat we het huwelijksmaal van het lam zullen vieren met een feestmaal, waarom zou iemand dat dan vleselijk of zondig vinden? Dat is meer dan belachelijk. Toch is dat precies de manier van denken die een belangrijke basis werd voor het verwerpen van een letterlijke interpretatie van Openbaring 20:1-10, evenals een groot aantal verzen in het Oude Testament die spreken over het toekomstige herstel van een glorieus koninkrijk voor Israël.

De voortdurende invloed van het platonische denken is ook zichtbaar in de onjuiste interpretatie van 1 Korintiërs 15:51-55. Om de kerk te handhaven als Gods koninkrijk op aarde, beweren sommige predikanten dat deze passage verwijst naar wat er met ons gebeurt bij onze wedergeboorte in plaats van bij de Opname. Een dergelijk standpunt spreekt zowel de context als het evangelie tegen.

HET GEVAAR VOOR HET EVANGELIE

Kerken die een toekomstig glorieus herstel voor het volk Israël ontkennen, zetten een erosie van de integriteit van de Schrift in gang die na verloop van tijd leidt tot pijnlijke dwaalleer.

Het gebeurt misschien niet meteen, maar de allegorische benadering van profetische passages in Gods Woord bloedt altijd door in andere teksten en leidt na verloop van tijd altijd tot dwalingen die de zuiverheid van het Evangelie bedreigen. Reken er maar op.

Plaatsen van aanbidding die vandaag de dag het Wokeïsme aanhangen, hebben vaker een lange geschiedenis van ontkenning van een toekomstig heerlijk koninkrijk voor Israël.

Daarom zeg ik dat al dit soort onderwijs in zijn verschillende vormen een duidelijk en aanwezig gevaar vormt voor de zuiverheid van het Evangelie. Niet onmiddellijk, maar het gebeurt zonder mankeren als er genoeg tijd voor is.

Het verdedigen van het beloofde toekomstige herstel van een glorieus koninkrijk voor Israël is in wezen een verdediging van de reddende boodschap van Jezus.

---

[i] Allen, D. Matthew, Theologie op drift: The Early Church Fathers and Their Views of Eschatology, een artikel gepubliceerd op de website Bible.org, hoofdstuk vijf.

[ii] Ibid.

[iii] E. J. Hutchinson, in zijn artikel Calvijns Plato, op de website van The Calvinist International: https://calvinistinternational.com/2017/08/07/calvins-plato/

[iv] Zie Eric Parker, The Platonism of Martin Luther, op The Calvinist International website: https://calvinistinternational.com/2013/05/20/the-platonism-of-martin-luther/

[v] Randy Alcorn, Heaven (Carol Stream: Tyndale House Publishers, 2004), p. 477.

[vi] Richard C. Trench, Synonyms of the New Testament (Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans Publishing Company, 1975), p. 287).

Bron: A Clear and Present Danger — Jonathan Brentner