De nieuwste Propaganda-oorlogen

14 april 2022 - Door Alberto M. Fernandez*

De huidige oorlog tussen Rusland en Oekraïne is een fascinerende les in propaganda, zowel door de Oekraïners, de Russen als de Amerikanen. De Oekraïners zijn in hun berichtgeving geholpen door een krachtige en onbetwistbare realiteit, namelijk dat zij werden aangevallen en zich verdedigen, en dat Rusland de agressor is, die een buurland brutaal binnenvalt en aanvalt.

Afgezien van deze fundamentele, essentiële waarheden, zijn de Oekraïners zeer effectief geweest in het zware propagandawerk, het produceren van inhoud, het veroveren van de nieuwscyclus, het uitvoeren van "strategische communicatie, psychologische operaties."[1] In een oorlog is de beste inhoud de overwinning, maar als die niet altijd beschikbaar is, is alles goed genoeg: meeslepende anekdotische verhalen, de misstanden en oorlogsmisdaden van de andere kant, dramatische verklaringen, inhoud die inspireert, inhoud die demoniseert. Het heeft allemaal een rol te spelen.[2]

Oekraïense propaganda doet me in zekere zin denken aan dingen uit de Syrische burgeroorlog (de eerste echte "social media oorlog"), gepionierd door de Syrische revolutie en later gekopieerd door de terreurgroep ISIS (ik bekritiseer de Oekraïners niet - ik complimenteer ze). De underdog Syrische revolutionairen hadden dagelijkse campagnes en thema's en online beïnvloeders, en zij ontwikkelden een grote, diffuse online gemeenschap van supporters die deze berichten zouden versterken en verspreiden, zowel officiële als amateurberichten (toen ISIS later de Syrische revolutionairen kopieerde, zou deze gemeenschap de zogenaamde "ISIS fanboys" zijn). Het feit dat de Oekraïense regering het voortouw neemt, is bijzonder indrukwekkend, aangezien regeringen vaak afkerig staan tegenover risico's als het op boodschappen aankomt,en zich vaak ongemakkelijk voelen bij de "duistere creativiteit" in media die bij revolutionairen te vinden is.

De grote waarheid van de Oekraïners - dat zij de slachtoffers zijn die zichzelf verdedigen en dat met verbeten vastberadenheid en opoffering doen - wordt ondersteund door zeer reële Russische wreedheden, zoals het bloedbad in Bucha en elders. [3] Aan deze realiteit wordt een constante, gestage drumbeat van andere informatie toegevoegd, zelfs overdreven of valse inhoud - men herinnert zich vroege incidenten als het Spook van Kiev of de helden van Slangeneiland - die wordt opgepikt door online gemeenschappen en door een Amerikaanse media die hongerig zijn naar materiaal en Oekraïne uitgebreider verslaan dan de oorlogen van Amerika zelf in het Midden-Oosten. Een prominente Tsjetsjeense generaal wordt gedood, maar misschien ook niet. Beweringen over "mobiele crematoria" of chemische wapens worden kritiekloos, zo niet enthousiast gepresenteerd. De Oekraïners hebben het heel goed gedaan, maar in zekere zin hebben ze tegen een open deur geduwd, gezien zowel de Russische agressie als een Amerikaanse media die sinds 2016 verslaafd is geraakt aan uit de kluiten gewassen fantasieën over Russische inmenging in de Amerikaanse politiek.[4]

De Oekraïners worden ook geholpen door eenvoudige westerse onwetendheid - terwijl er een wereld van verschil is tussen Amerikanen die vechten tegen terroristische ISIS en brute Russen die Oekraïne aanvallen, is er voor het blote oog weinig verschil tussen stedelijke oorlogsvoering in Mariupol in 2022 en stedelijke oorlogsvoering in Mosul in 2017; de ruïnes lijken griezelig veel op elkaar.[5] Maar westerlingen hebben geen aandacht besteed aan de acties van westerlingen die vechten in verre oorlogen of zelfs aan wrede oorlog en slachtingen waarbij geen westerlingen betrokken zijn in verre landen.

Voor degenen die deze conflicten volgen, lijkt een gebombardeerde verwoeste Oekraïense stad heel erg op Raqqa of Kobani of Taiz in Jemen (bij geen van deze drie was Rusland betrokken) of Grozny of Aleppo (waar Rusland wel een rol speelde). Als je niet hebt opgelet bij wat er elders is gebeurd, lijkt Oekraïne bijzonder nieuw, rauw en schokkend.[6] Maar als de Oekraïners, in tegenstelling tot de anderen, "een volk als wij" zijn, dan is de schok logisch.[7] Oekraïne dat het volgende grote ding voor het Westen wordt - zoals Black Lives Matter en Covid dat in hun tijd waren - is zowel oprecht als kunstmatig, georkestreerd en toevallig, geboren uit eerlijke menselijke emotie en solidariteit, geboren uit Oekraïense opzettelijke berichtgeving, geboren uit afkeer voor Russische acties.

De Oekraïners zijn er met hun niet aflatende berichtgeving (vooral gericht tegen het Westen) daar zeer goed in geslaagd, de Russen niet. Afgezien van het feit dat Rusland de schuldige partij in het conflict is, zijn de Russen er niet in geslaagd de reikwijdte en het tempo van de Oekraïense propaganda te evenaren, en zijn ze er niet in geslaagd de westerse nieuwscyclus te manipuleren (ironisch gezien de hysterie in het verleden over de vermeende Russische mediamanipulatie van het Westen). Een pro-Russisch social media account gaf de schuld voor dit falen aan de "boomer"-mentaliteit van de Russische ambtenaren, vergeleken met de hippe jonge Oekraïners. Het beste pro-Russische Engelstalige Twitter-account, het brutale "Russians With Attitude," met meer dan een 120.000 volgers, werd op 13 april snel geblokkeerd.[8]

Een groot verschil is dat, terwijl beide partijen berichten sturen naar een wereldwijd publiek en naar elkaar, de Oekraïners natuurlijk prioriteit geven aan berichtgeving naar het Westen, hun bron van wapens en economische druk op Rusland. Ruslands belangrijkste mediapubliek lijkt het Russische volk te zijn, met berichten aan het Westen als secundair aandachtspunt.[9] Het is niet verrassend dat enkele van de andere meer prominente accounts in het Engels die Rusland in deze oorlog steunen een Syrische Burgeroorlog/Midden-Oosten connectie hebben (bijvoorbeeld Twitter accounts zoals Moon of Alabama, Zoka, en Suriyak). Rusland heeft een propaganda-aanwezigheid in alle plaatsen op de Amerikaanse radio.[10] Maar de vloed van directe Russische berichten op sociale media die proberen om specifieke wreedheden achteraf te verdoezelen,lijkt niet erg goed te zijn geslaagd.[11]

Ook het vermelden waard is de controversiële rol van propaganda geproduceerd door de Tsjetsjeense leider en Poetin bondgenoot Ramzan Kadyrov.[12] Wijd en zijd verguisd in het Westen en door de Oekraïners (en niet alleen door hen, sommige pro-Russische accounts bespotten Kadyrov video's in de vroege dagen van de oorlog, met veel staan, rijden, en zelfs dansen, maar heel weinig vechten), lijkt Kadyrov een gevoel van showmanschap te hebben (de minder liefdadigen zouden het buffoonish bluster kunnen noemen) dat goed geschikt is voor ons digitale tijdperk. [13] Hij heeft twee miljoen volgers op zijn Kadyrov_95 Telegram-kanaal.[14] Het kijken naar een oorlogsvideo van Kadyrovtsy, vol macho-achtige Tsjetsjeense aanmatiging, kreten van "Allahu Akbar," en pro-Russische legergemoedelijkheid, heeft iets vreemds, opzienbarends en ongelooflijks. Maar de angst en de haat die de Kadyrovieten onder hun vijanden opwekken, lijken heel reëel.[15]

Als de twee oorlogvoerende partijen heftig aan het rotzooien zijn, de een beter dan de ander, dan doen de VS en bondgenoten dat ook. De nu aloude traditie van het ministerie van Defensie en de inlichtingendiensten om de Amerikaanse media te beïnvloeden en te gebruiken om kritiekloos hun praatjes naar buiten te brengen, is nog springlevend.[16] Terwijl berichtgeving om Oekraïne te helpen en Rusland te schaden logisch is - steunen de VS openlijk de dappere strijd van de Oekraïners - en lijkt bepaalde andere Amerikaanse berichtgeving opruiend.[17] Andere onderdelen zijn verachtelijk.

Een regering Biden die zeer impopulair is en vecht voor haar binnenlandse politieke leven, heeft geprobeerd de schuld voor de Amerikaanse inflatie die het afgelopen jaar is opgebouwd op Poetin af te schuiven.[18] Het belachelijke recente praatpunt om schokkende inflatiestijgingen af te schuiven op de "Poetin Prijsstijging" lijkt bijzonder potsierlijk, als je bedenkt dat de regering afgelopen zomer zei dat de inflatie "tijdelijk" was. Liberale pundits schreven eind 2021 zelfs dat inflatie "goed" was, vooral omdat het Amerikanen ervan weerhield dingen te kopen die ze niet nodig hadden. Dus, in minder dan een jaar, was de inflatie tijdelijk, toen goed, en nu Poetins schuld.

Het mooie van Poetin de schuld geven, na een 2021 dat gevuld is met enorme binnenlandse uitgaven van de VS, is dat het de schuld legt bij een buitenlandse dictator in plaats van bij je eigen recente beleid. Het accepteren van ruïneuze prijzen wordt patriottisch. De hoop is dat de haat van de Amerikaanse belastingbetalers voor de Russische oger groter zal zijn dan hun herinnering aan de politieke gebeurtenissen in de V.S. in het afgelopen jaar.[19] Dit is misschien een riskante gok van de kant van de regering.

In tegenstelling tot Amerikaanse politici is deze oorlog voor Oekraïners, zeker, en zelfs voor Russen, een existentiële gebeurtenis van leven of dood. De propaganda-oorlog zal een waardig onderwerp van studie zijn, vooral de effectieve Oekraïense rol, zodra het conflict is afgelopen en de volledige waarheid van de dingen aan het licht is gekomen en onpartijdig en serieus kan worden onderzocht.

*Alberto M. Fernandez is vice-voorzitter van MEMRI

Voetnoten: