Russische VS-beleidsdeskundige: Oekraïne vormt een grotere militaire bedreiging voor Rusland dan Cuba voor de VS in de jaren 1960
29 september 2022 - Memri
Nu de Russische tegenslagen in Oekraïne zich blijven opstapelen, heeft Vladimir Poetin zich gehaast om signalen af te geven dat zijn land eerder bereid is tot wanhopige maatregelen dan te buigen en in te stemmen met een terugkeer naar de status quo ante van voor de invasie, waardoor de Krim en delen van Luhansk en Donetsk nog steeds onder Russische controle zouden blijven. De gedeeltelijke mobilisatie, de "referenda" in de door Rusland bezette gebieden en de uitbreiding van de Russische militaire doctrine tot deze gebieden zijn allemaal bedoeld als teken van Russische vastberadenheid.
Buitenlands beleidsexpert Gevorg Mirzayan beweerde dat Rusland de handschoenen uittrekt om de illusie weg te nemen dat Rusland zou capituleren:
"Ten eerste heb ik het over de illusie dat Rusland niet klaar is om tot het uiterste te gaan. De status van speciale militaire operatie [in tegenstelling tot oorlog], de nalatigheid van Moskou in zijn militaire opbouwmaatregelen, zijn demonstratieve bereidheid om te onderhandelen, zijn weigering om besluitvormingscentra in Kiev aan te vallen in reactie op de beschietingen van Russisch grondgebied door de Oekraïners - dit alles wekte de indruk dat een terugkeer naar de status quo, die bestond vóór de speciale militaire operatie, met Rusland had kunnen worden onderhandeld door de Krim en eventueel Donbass [als deel van Rusland] te erkennen...".
"Zo werd de voorzichtigheid van Moskou tijdens de eerste maanden van de SVO gezien als een zwakte, waardoor westerse politici onderhandelingsmethoden met Rusland konden toepassen (kenmerkend voor de jaren negentig) waar ze zich prettig bij voelden: druk, ultimatums, enz."
Nu, zei Mirzayan, had Poetin een duidelijke grens gesteld aan de westerse escalatie door het Westen te waarschuwen dat ze een nucleaire vuurzee riskeerden, als hun precisiewapens de geannexeerde gebieden troffen die een onlosmakelijk deel waren geworden van het soevereine Rusland:
"Gedurende al deze maanden hebben de VS en de EU op het randje gelopen wat betreft de kwestie van de wapenleveranties aan Oekraïne: ze verhoogden geleidelijk het volume en de verscheidenheid van de geleverde wapens. Zij wachtten af om te zien wanneer de beruchte rode lijnen zouden worden overschreden, wat de harde reactie van Rusland zou zijn. Het Westen ging van het leveren van uitrusting en niet-dodelijke wapensystemen naar het leveren van 155mm houwitsers (waarmee de steden van de DPR en LPR regelmatig worden beschoten), evenals kamikaze UAV's, aan het regime in Kiev.
"En nu heeft Vladimir Poetin duidelijk gemaakt dat Rusland alle beschikbare wapens, ook nucleaire, zal gebruiken om de nationale soevereiniteit en territoriale integriteit te verdedigen.
"De president ging er niet verder op in, maar het lijkt voor velen duidelijk dat het beschieten van de Russische stad Kherson of Donetsk met "HIMARS" of "CAESAR" houwitsers die tijdens het conflict door de Amerikaanse en Franse regeringen aan het regime in Kiev zijn geleverd, kan worden gezien als precies zo'n poging [om de nationale soevereiniteit en territoriale integriteit van Rusland te bedreigen].[1]
Om de risico's van een nucleaire confrontatie tussen Rusland en de VS verder te benadrukken, nam de Russische ambassadeur in Washington Anatoly Antonov de pagina's van The National Interest in beslag met een artikel met de onheilspellende titel "Cuban Missile Crisis 2.0 Over Ukraine?".
Antonov verwees naar die crisis aan het begin van zijn artikel:
"Ik ben aan dit artikel begonnen om twee redenen. Ten eerste is het in oktober zestig jaar geleden dat de Cubaanse Raketcrisis plaatsvond, toen de USSR en de Verenigde Staten op de rand van een nucleair conflict stonden. Dit is een gelegenheid om de lessen op het gebied van buitenlands beleid die de twee grootmachten uit die dramatische tijd hebben getrokken, nader te bekijken. Ik denk dat elke Amerikaan het met mij eens zal zijn dat we niet mogen toestaan dat de explosieve situatie van de jaren zestig zich herhaalt. Het is belangrijk dat niet alleen Rusland en de Verenigde Staten, maar ook andere nucleaire staten in een gemeenschappelijke verklaring bevestigen dat een kernoorlog niet kan worden gewonnen en nooit mag worden uitgevochten."
Ondanks het in de openingsparagraaf uitgesproken vertrouwen dat alle partijen het erover eens waren dat een kernoorlog en een explosieve situatie die deze zou kunnen uitlokken ontoelaatbaar zijn, ging Antonov over tot het beschuldigen van de Verenigde Staten van het creëren van een dergelijke explosieve situatie:
"Vandaag is het duidelijk dat de Verenigde Staten rechtstreeks betrokken zijn bij de militaire acties van het regime in Kiev. Washington bouwt openlijk aan de levering van dodelijke wapens aan Oekraïne en voorziet het land van inlichtingen. Zij plannen gezamenlijk militaire operaties tegen de Russische strijdkrachten. Oekraïners worden getraind om militaire hardware van de NAVO te gebruiken in een gevecht."
"Het voelt alsof Rusland wordt getest om te zien hoe lang het geduldig blijft en afziet van een reactie op overduidelijke vijandelijke acties en aanvallen. In feite duwt Washington de situatie in de richting van een directe confrontatie van de grote kernmachten met onvoorspelbare gevolgen."[2]
Andrei Sushentsev, decaan van het Moskouse Staatsinstituut voor Internationale Betrekkingen en expert op het gebied van Amerikaans buitenlands beleid, die heeft gedoceerd aan Georgetown en Johns Hopkins, trok ook de vergelijking tussen het huidige Oekraïne en het Cuba van de jaren zestig. In een artikel met de titel "Is Oekraïne een Oost-Europees Cuba?" gaf Sushentsev een doeltreffend antwoord: Het is veel erger! Cuba kon de VS nooit militair bedreigen, terwijl Oekraïne, als erfgenaam van de militaire capaciteit van de Sovjet-Unie, een leger opbouwde dat het Russische leger numeriek en met westerse hulp kwalitatief evenaarde. De machthebbers in Kiev zagen Rusland als een existentiële bedreiging vanwege de aantrekkingskracht op degenen die zich met Rusland identificeerden in Oost-Oekraïne, en daarom was Oekraïne erop gebrand Rusland te verslaan en daarbij hun identiteitsprobleem op te lossen. De conclusie van het artikel is dat als de VS bereid waren een kernoorlog te riskeren vanwege Cuba, zij niet anders kunnen verwachten van Rusland betreffende Oekraïne.
Het artikel van Sushentsev volgt hieronder: [3]
"In de loop van de afgelopen drie decennia is de logica van Ruslands betrekkingen met de westerse landen gebouwd op de basisveronderstelling dat Moskou elke stap van de NAVO om het machtsevenwicht in Europa te veranderen zou accepteren. Rusland heeft inderdaad vaak moeten toegeven, waardoor zijn strategische positie geleidelijk is verslechterd, niet alleen op het continent, maar zelfs in de gordel aan zijn directe grenzen.
"Dit was het geval totdat het Westen inzette op de toetreding van Oekraïne tot de transatlantische gemeenschap, waarvan de regeringen jarenlang hun nationale project hebben gebouwd op verzet tegen Rusland.
"Sommige deskundigen vergelijken de betrekkingen tussen Moskou en Kiev met die tussen de VS en Cuba. Enerzijds streefde Cuba ernaar in de frontlinie te staan van de strijd tegen het wereldkapitalisme, anderzijds was het nauw betrokken bij het Amerikaanse sociaal-politieke leven. Het land faciliteerde de inzet van Sovjet-kernwapens om de VS te confronteren, terwijl het zelf niet over het militaire potentieel beschikte om Washington te bestrijden. Toch zijn er factoren die de Russisch-Oekraïense betrekkingen doen verschillen van de conflictueuze betrekkingen tussen Washington en Havana.
"Ten eerste begon Oekraïne, in tegenstelling tot Cuba, met een intensieve militarisering en veranderde het zichzelf in een belangrijke militaire speler in Oost-Europa. De krachtige militaire capaciteit van de Sovjet-Unie (Kiev was een van de belangrijkste erfgenamen van het militaire potentieel van de Sovjet-Unie na het uiteenvallen van de Unie) werd aangevuld met die van de NAVO, waardoor de Oekraïense strijdkrachten een leger van een nieuw kaliber werden. Volgens verschillende bronnen bereikte de Oekraïense legersterkte maar liefst 250.000 man, wat maar een kwart is van het aantal van de Russische strijdkrachten. Als men hen combineert met reservisten en medewerkers van verschillende Oekraïense veiligheidsdiensten, zou het aantal in totaal een miljoen kunnen bedragen, wat vergelijkbaar is met de omvang van het Russische leger. Vandaag wordt deze macht al aan het front ingezet.
"Ten tweede heeft Oekraïne een onopgelost sociaal-cultureel conflict tussen mensen met een pro-Russische identiteit en degenen wier wereldbeeld aansluit bij de westerse Oekraïense nationale gedachte.
"De machtsperiode van laatstgenoemden is voorafgegaan door een civiel gewapend conflict met het oosten van het land. Acht jaar lang, vanaf 2014, staat de oblast Donbass onder constante militaire druk van Kiev. Een dergelijk conflict heeft geleid tot radicalisering van zowel mensen met een Russische identiteit die in de Donbass wonen als pro-westerse mensen, die Rusland als een existentiële bedreiging begonnen te zien. Deze laatsten begonnen hun eigen toegewezen lot te zien in de nederlaag van Rusland, in de overtuiging dat dit de oplossing van het burgerconflict in het oosten van het land zou bevorderen.
"Een dergelijke reeks tegenstellingen kan worden vergeleken met het dilemma tussen India en Pakistan, die al meer dan een halve eeuw twisten over het eigendom van Jammu en Kasjmir. Beide landen ontstonden tegelijkertijd na de ineenstorting van Brits India. Voor Pakistan is de "geboorte" van haar soevereiniteit rechtstreeks verbonden met de confrontatie met India. Beide landen bouwden tegelijkertijd aanzienlijke strijdkrachten op, waaronder nucleaire. Pakistan begint betrekkingen op te bouwen met landen die India vijandig gezind zijn, in een poging de dreiging die van New Delhi uitgaat te compenseren.
"Moskou zag Oekraïne als een vergelijkbaar antagonistisch land en besefte dat het binnen enkele jaren een aanzienlijke hoeveelheid wapens van NAVO-lidstaten zou kunnen krijgen, die voldoende zouden zijn om onevenredig grote schade toe te brengen aan ofwel de Donbass ofwel Rusland zelf. Moskou stond voor een dubbele strategische uitdaging. Tegen de achtergrond van het afnemende tijdsbestek voor onderhandelingen van Rusland, terwijl Oekraïne het machtspotentieel verwierf dat voldoende was om de kwestie in het oosten op te lossen, namen de anti-Russische sentimenten in Oekraïne zelf snel toe.
"De combinatie van deze factoren verklaart waarom Rusland rustig reageerde op het besluit van de twee Scandinavische staten om tot de NAVO toe te treden. Als men de militaire capaciteiten van Finland en Zweden vergelijkt, is het duidelijk dat deze aanzienlijk minder zijn dan die van Oekraïne. Bovendien zijn er geen sociaal-culturele tegenstellingen tussen Rusland en de Scandinavische landen (in tegenstelling tot het geval van Oekraïne) die tot een onmiddellijke verscherping van het militaire conflict kunnen leiden.
"Hoewel dit conflict een gewapende confrontatie tussen twee staten blijft, zal het de hele architectuur van de wereldorde beïnvloeden en de contouren van de strategie van het buitenlands beleid van Rusland veranderen. Dit zijn slechts enkele van de onbekende elementen van de nieuwe mondiale vergelijking: Het is nog onduidelijk wat er met de Verenigde Naties zal gebeuren en wat de plaats van Rusland daarin zal zijn. Hoe zal de wereldeconomie en -logistiek functioneren? Hoe en waar zullen de Russische energiebronnen worden geëxporteerd? Zal de EU een economisch stabiel en duurzaam orgaan blijven, zoals zij was met goedkope Russische hulpbronnen?
"Het is duidelijk dat de betrekkingen van Rusland met het Westen kwalitatief veranderen. De meest begrijpelijke constante in deze transformaties is dat Rusland en de NAVO-lidstaten tegenstanders zullen zijn (op dezelfde manier als zij tegenstanders waren in de tweede helft van de jaren veertig, een tijd van opkomende rigide bipolariteit. De contouren van de verschuiving in de Amerikaans-Europese relatie kunnen echter ook worden genoteerd.
"Nu zullen de Europeanen geen keuze van partner hebben. Zij zullen zich uitsluitend op de VS moeten oriënteren. Door een onvermogen tot strategische diversificatie zullen zij gedwongen zijn zich te onderwerpen aan de NAVO-discipline. Aangezien zij geen optie hebben om met Rusland samen te werken, zullen zij moeten vertrouwen op Amerikaanse militaire bescherming, hetgeen hen veel duurder zal komen te staan. In dit opzicht zou Europa zijn strategische autonomie verliezen, wat waarschijnlijk een van de belangrijkste gevolgen van de zich ontvouwende crisis zou kunnen zijn."
[1] Vz.ru, 23 september 2022.
[2] Nationalinterest.org, 28 september 2022.
[3] Iz.ru, 23 september 2022.