Terwijl Oekraïnecrisis woedt, blijft het deconflicteren met Rusland over Syrië een kernbelang voor Israël

Sinds 2015 is Israël gedwongen om een efficiënt mechanisme te ontwikkelen om te deconflicteren met Rusland over Syrië om zijn ergste vijand, Iran, te stoppen met het bouwen van een oorlogsmachine op Syrisch grondgebied.

Door Yaakov Lappin - 2 maart 2022 / JNS

Terwijl de wereld wordt geschokt door de oorlog van Rusland tegen de soevereiniteit van Oekraïne, gaat de strijd om de toekomst over de orde in het Midden-Oosten door. Israëls kritieke operationele belangen in Syrië zijn onveranderd gebleven, maar er is geen garantie dat de omstandigheden in de noordelijke arena niet zullen veranderen na de oorlog in Europa.

Sinds Rusland er in 2015 mee instemde om de Syrische burgeroorlog binnen te dringen, waarbij het de luchtoperaties overnam en gebieden die in handen van rebellen waren bombardeerde, beheerde Iran de grondoperaties namens het Assad-regime. Israël kreeg een nieuwe supermacht als buur in het noorden, en moest zich snel aanpassen.

Sindsdien heeft de Israëlische luchtmacht een delicaat evenwicht gevonden bij het opvoeren van haar preventieve campagne in de grijze zone om Israëls ergste vijand, Iran, ervan te weerhouden een oorlogsmachine op te bouwen in Syrië.

De IAF heeft moeten leren vliegen in de regio op een manier die het Russische vermogen om inlichtingen te verzamelen kon ontwijken, maar aan de andere kant heeft zij ook een manier gevonden om zich professioneel te deconflicteren met de Russische luchtmacht.

Ondanks regelmatige veroordelingen van Moskou over Israëls luchtoperaties, gericht op het sussen van Moskou's cliënt in Damascus en zijn partner op de grond, Iran, ging het deconflictmechanisme - waarbij Israëlische officieren per telefoon communiceren met Russische officieren in Syrië om onbedoelde botsingen te voorkomen - met succes door.

Deze deconflictie is van cruciaal belang, aangezien het luchtruim boven Syrië zeer krap is. Niet alleen zijn er Russische en Syrische straaljagers in de lucht die missies uitvoeren, en niet alleen onderdrukt de IAF regelmatig Iraanse verschansingspogingen, maar op de grond bevindt zich een van de zwaarste concentraties van grond-lucht raketbatterijen op aarde.

Het Assad-regime gebruikt deze batterijen vaak om te proberen de IAF als doelwit te nemen, en lijdt daarbij verlies. De Russen hebben hun geavanceerde S-400-systeem nog niet ingezet tegen Israël, maar gebruiken het in plaats daarvan om hun eigen bezittingen in Syrië te verdedigen. Evenmin heeft Rusland het Assad-regime in staat gesteld het S-300-systeem dat men aan Syrië heeft "overgedragen", tegen Israël te gebruiken.

Israël heeft Rusland duidelijk gemaakt dat het de veiligheid van Russisch personeel en luchtverkeer in Syrië uiterst serieus neemt.

Als zodanig heeft deze coördinatie Russische en Israëlische luchtincidenten en fouten voorkomen. Terwijl het Assad-regime in het wilde weg Israëlische jets beschiet met oudere systemen van Russische makelij, zoals SA-5's, vaak vurend op de plaats waarvan zij dachten dat de jets het afgelopen uur vlogen, is de IAF bedreven geworden in het omgaan met deze dreiging, en het in aanmerking nemen ervan.

Het Syrische leger is uitgerust met een reeks grond-luchtraketsystemen van Russische makelij, zoals SA-2, SA-3, SA-5, SA-6, SA-8, SA-17 en SA-22 batterijen.

Mocht Rusland om welke reden dan ook tot de conclusie komen dat haar troepen in Syrië niet langer mogen deconflicteren met de IAF, dan zou Israëls strategische positie met betrekking tot de verschansing van Iran in Syrië een drastische verandering ondergaan.

De verscherpte concurrentie tussen grootmachten bereikt het Midden-Oosten

Intussen breiden de hoog oplopende spanningen tussen de grootmachten Verenigde Staten en Rusland zich ook uit naar de regio. De Russische marine heeft een ongebruikelijk aantal oorlogsschepen geconcentreerd op haar marinebasis in Tartus, Syrië, en deze kunnen op elk moment worden gebruikt om de NAVO-operaties op zee in de Middellandse Zee te bedreigen.

Amerika's langetermijnstrategie om zich terug te trekken uit terrorismebestrijdingsoperaties in het Midden-Oosten en prioriteit te geven aan haar militaire middelen voor de concurrentie met China, betekent dat Israël tot nu toe de strijd tegen de Iraanse verschansingspogingen alleen heeft moeten voeren - met stille hulp van soennitische Arabische partners. Mochten de Russen besluiten Israël te beschouwen als onderdeel van het door de Amerikanen geleide NAVO-bondgenootschap en bij een toekomstige escalatie dienovereenkomstig handelen, dan is het mogelijk, hoewel niet zeker, dat de VS hun Israëlische bondgenoot zullen verdedigen.

Dit zijn scenario's die niet kunnen worden genegeerd of over het hoofd gezien in een strategische analyse van de mogelijke gevolgen van Oekraïne voor de regio.

Meer optimistische scenario's zouden inhouden dat Rusland het beleid van non-interventie in de Israëlische operaties in Syrië voortzet, gebaseerd op de erkenning dat de radicale plannen van Iran voor Syrië ook een bedreiging vormen voor Ruslands doelstelling om het Assad-regime te stabiliseren.

Dat was in feite het leidende scenario - totdat de Russische president Vladimir Poetin zijn aanval op Oekraïne inzette, waardoor het hele mondiale systeem werd opgeschud, wat betekent dat de toekomst van Israëls operaties in Syrië op dit moment in nevelen is gehuld.

Veel van die toekomst zal worden beïnvloed door de mate van Amerika's bereidheid om Israël te steunen in het geval van verrassende gebeurtenissen in Syrië in de toekomst.

Bron: As Ukraine crisis rages, deconfliction with Russia over Syria remains a core Israeli interest