De Oekraïne-oorlog leidt de VS af van China, en legitimeert kernbommen

door Professor Efraim Inbar - 14 augustus 2022

De Russische invasie in Oekraïne leidt de VS af van de Chinese dreiging en holt het nucleaire taboe uit.

De steun van de Verenigde Staten aan Oekraïne en de groeiende spanningen met Rusland duwden Moskou dichter naar Peking. Bovendien had de oorlog ook gevolgen voor het belangrijkste kenmerk van het internationale systeem, de Amerikaans-Chinese concurrentie. De groeiende Amerikaanse betrokkenheid in het Europese theater leidt de Amerikaanse aandacht en middelen af van de omgang met hun rivaal - China.

De VS worden in veel kringen, met enig recht, gezien als tenminste gedeeltelijk verantwoordelijk voor de oorlog vanwege de door de VS geleide oostwaartse uitbreiding van de NAVO, waardoor hun internationale status werd geschaad. Bovendien lijkt het weinig waarschijnlijk dat het zwakke presidentschap van de Amerikaanse president Joe Biden de VS in staat zal stellen met succes de concurrentie met China aan te gaan.

Bovendien heeft de oorlog van Rusland in Oekraïne een reeks belangrijke gebeurtenissen in gang gezet die een blijvende invloed hebben op de internationale orde. De perceptie dat het einde van de oorlog nog niet in zicht is, versterkt alleen maar de implicaties ervan op lange termijn.

De oorlog heeft een internationale economische crisis ontketend, waardoor bijkomende problemen worden toegevoegd aan een wereldeconomie die reeds te lijden heeft onder de gevolgen van COVID-19. In de meeste landen zijn er energie- en voedseltekorten, vooral van graan, ontstaan. De economische gevolgen van de oorlog hebben geleid tot inflatoire druk, die zelfs de Amerikaanse economie heeft getroffen. In vele delen van de wereld zijn we getuige van een economische vertraging en vrees voor een recessie.

Wereldwijd zijn de risico's van nucleaire proliferatie en het gebruik van kernwapens toegenomen. De nucleaire dreigementen van Moskou waren bedoeld om een westerse militaire interventie na de invasie van Oekraïne in februari 2020 af te schrikken, maar ze hebben de fragiele nucleaire orde op losse schroeven gezet. Ze hebben veel landen ertoe aangezet het gebruik van kernwapens te heroverwegen. China zou nucleaire dreigingen kunnen gebruiken om een conventionele militaire interventie af te schrikken met het oog op de verovering van Taiwan. De mogelijkheid van nucleaire dreigingen voor dwangdoeleinden, in tegenstelling tot afschrikking, kan niet worden uitgesloten.

Velen beweren dat Oekraïne, hoewel het bereid was zijn kernwapenarsenaal te ontmantelen in ruil voor internationale garanties voor zijn territoriale integriteit aan het einde van de Koude Oorlog, kwetsbaar bleef voor zijn met kernwapens bewapende buur. De garanties waren onvoldoende om de verovering van Oekraïens grondgebied te voorkomen. Daarentegen lijkt Noord-Korea, een schurkenstaat die met kernwapens is bewapend, ongevoelig voor een invasie.

Dit is een dwingende reden voor bedreigde staten om nucleair te gaan. Zal Japan of Zuid-Korea de Amerika's beloften geloven? Recente Iraanse verklaringen benadrukken het defensieve nut van kernwapens. Turkije en Saoedi-Arabië zullen waarschijnlijk de nucleaire vooruitgang van Iran volgen.

Russische dreigementen zouden ook de morele verontwaardiging kunnen wegnemen die het gebruik van kernwapens verhindert. De beelden van de vernietiging van Hiroshima en Nagasaki raken in de vergetelheid, en sommige nucleair bewapende dictators kunnen morele onverschilligheid aan de dag leggen ten aanzien van massavernietiging. Religieuze fanatici, zoals die in de Islamitische Revolutionaire Garde, zullen niet aarzelen om raketten met kernkoppen op Israël af te vuren als een contrarevolutie het islamistische regime in Teheran ten val brengt.

De oorlog heeft Europa wakker geschud en de Europeanen eraan herinnerd dat oorlog nog steeds een beleidsinstrument is in de handen van politieke leiders. Het gevoel van ontoereikendheid en de bereidheid om defensie-uitgaven te doen hebben de plaats ingenomen van zelfgenoegzaamheid ten aanzien van de nationale veiligheidsuitdagingen. De duur van dergelijke sentimenten is momenteel echter onbekend. De oorlog heeft een nieuwe uitbreidingsgolf voor de Euro-Atlantische instellingen op gang gebracht.

De NAVO heeft besloten Finland en Zweden in haar gelederen op te nemen, en gesprekken over een toekomstige uitbreiding met Oekraïne lijken niet langer onrealistisch. Bovendien heeft de Europese Unie de status van kandidaat-lidstaat toegekend aan Moldavië en Oekraïne, die beide door Rusland worden beschouwd als landen die zich in zijn veiligheidsring bevinden. Het optreden van het Westen zal ongetwijfeld de internationale spanningen in Europa doen toenemen totdat het stof van de oorlog is neergedaald.

Na het conflict in Oekraïne zal Rusland waarschijnlijk minder tolerant worden voor onzekerheid langs zijn grenzen. Het kan zijn buurlanden ervan weerhouden te flirten met het idee van onafhankelijkheid in de oriëntatie van het buitenlands beleid. Staten in de buurt van Rusland, in de Kaukasus en in Centraal-Azië zullen waarschijnlijk meer dan in het verleden onder druk komen te staan om de samenwerking met het Westen te beperken. Energieproducenten zoals Azerbeidzjan en Kazachstan kunnen voor Moskou van belang zijn om de Russische invloed op de mondiale energiemarkt te vergroten.

Gevolgen voor Israël en het Midden-Oosten

In de achtertuin van Rusland, het Midden-Oosten, hebben nieuwe internationale omstandigheden Moskou dichter bij Iran gebracht en de gespannen Turks-Russische betrekkingen verstevigd. De topontmoeting in Teheran in juli, waaraan de leiders van deze staten deelnamen, is een voorbode van toekomstige samenwerking tegen de Amerikaanse belangen in de regio, met name in Syrië en Irak.

De akkoorden van Abraham worden versterkt door het wantrouwen jegens de VS en hun neiging tot capitulatie voor grillig Iraans gedrag. Voedseltekorten schaden echter de stabiliteit van Egypte, een scharnierstaat in een regio die al een overvloed aan mislukte staten telt. De oorlog in Oekraïne heeft gemengde gevolgen voor Israël. Tijdens een energiecrisis zijn de gasvoorraden van Israël aantrekkelijker voor potentiële kopers. De nieuwe status als energie-exporteur komt ook Israëls internationale status ten goede.

Het evoluerende mondiale strategische landschap zal hoogstwaarschijnlijk ten goede komen aan Israëlische defensiebedrijven. Zij verwachten een aanzienlijke stijging van de verkoop als gevolg van de veiligheidscrisis die is veroorzaakt door de Russische invasie in Oekraïne, aangezien er meer middelen beschikbaar komen voor militaire aankopen. NAVO-leden, met name Oost-Europese landen die rechtstreeks bedreigd worden door Russische agressie of West-Europese staten die hun afschrikkingscapaciteit tegen Moskou willen versterken, zullen naar verwachting hun militaire aankoopprogramma's opvoeren.

Momenteel verwelkomt Israël een groter aantal Joden uit Rusland en Oekraïne in zijn vaderland. Dit is een positieve demografische ontwikkeling. Negatief is dat Iran internationaal meer geaccepteerd wordt vanwege de dringende wens om zijn olie op de wereldmarkt te zien. Bovendien kan de Iraans-Russische ontspanning het S-400 SAM-systeem voor Teheran beschikbaar maken.

Tenslotte moeten alle staten beseffen dat zij in een zelfhulpsysteem leven. Als gevolg daarvan moet een zelfredzame militaire doctrine worden gekoesterd zonder illusies over buitenlandse hulp in tijden van crisis.

Een versie van dit artikel werd gepubliceerd in The Jerusalem Post.

JISS Policy Papers worden gepubliceerd dankzij de vrijgevigheid van de Greg Rosshandler Family.

Bron: Ukraine War Distracts US from China, Legitimizes Nuclear Bombs - JISS