Wat is een 'liberale christen'?

Door Aaron Hecht - 13 september 2021

Om de vraag te beantwoorden die ik in de titel van deze blog stel, leg ik u hierbij het volgende retorische scenario voor.

Stel je even voor dat je vegetariër bent, en je gaat naar een club waar vegetariërs samen optrekken. Als je de club binnenkomt, zie je iemand die je wel zou willen ontmoeten, dus je loopt erheen en stelt jezelf voor. Terwijl je een drankje drinkt, merk je dat deze persoon martini-worstjes eet en je vraagt verward waarom hij vlees eet. Als antwoord vertelt deze persoon je dat hij die ochtend als ontbijt spek, worstjes en eieren heeft gegeten. Daarna hebben ze als lunch een cheeseburger met spek gegeten en als avondeten een entrecôte steak, en nu zitten ze te genieten van een paar worstjes bij hun martini.

Een beetje verbaasd vraag je ze waarom ze zichzelf vegetariër noemen als ze de hele tijd vlees eten.

Ze antwoorden met hun ogen te rollen en vragen sarcastisch of jij een van die "fundamentalistische vegetariërs" bent die vasthouden aan een "dogmatische definitie van vegetariër" en die nooit ophouden met het veroordelen van mensen zoals zij die hun vegetarisme uitleven door vlees te eten wanneer ze de kans krijgen?

Als je antwoordt dat je niet wilt oordelen, maar dat je eerlijk gezegd niet begrijpt waarom iemand die het niet eens is met jouw "dogmatische definitie" van het woord "vegetariër" als iemand die geen vlees eet de moeite zou nemen om zichzelf vegetariër te noemen, begint je nieuwe vriend je ervan te beschuldigen dat je een verouderde en achterhaalde definitie van het woord "vegetariër" gebruikt om mensen zoals zij te veroordelen en/of "gemeen" te zijn tegen mensen zoals zij die hun vegetarisme op een andere manier beleven dan jij doet.

Ze zouden zelfs kunnen zeggen dat ze medelijden met je hebben, omdat je, door te weigeren hun meer verlichte manier van denken te omarmen, niet alleen jezelf afsluit van mogelijkheden tot zelfverrijking, maar in feite miljoenen potentiële vegetariërs vertelt dat ze niet welkom zijn in jouw (steeds kleiner wordende) kleine fundamentalistische club. Hoe, zo vraagt je nieuwe vriend, zal de vegetarische gemeenschap ooit nieuwe leden aantrekken als mensen zoals jij hen blijven vertellen dat als ze vlees eten, ze niet echt vegetariërs zijn?

Vervolgens vertellen ze je dat ze als "vleesetende vegetariërs" te verlicht en te "vrijdenkend" zijn om hun tijd te verdoen met bekrompen, ouderwetse, onwetende en onverdraagzame haters als jij, en ze lopen weg met hun neus in de lucht, jou daar sputterend en verbijsterd achterlatend.

De surrealistische ervaring die ik zojuist heb beschreven is, zoals je waarschijnlijk al hebt geraden, een metafoor voor de ontmoetingen die ik in de loop der jaren heb gehad met mensen die zich identificeren als "liberale christenen", waaronder leden van grote protestantse denominaties en Unitariërs of vrijzinnigen, maar ook een klein maar groeiend aantal zelfbenoemde evangelischen.

Hoe kan iemand die in 2021 leeft (of vul het huidige kalenderjaar in als je dit in latere jaren leest) eigenlijk geloven dat er zoiets bestaat als een objectieve standaard van goed en kwaad, laat staan dat er consequenties zullen zijn voor iemand die die standaard overtreedt, zo vragen zij (meestal in een zeer geaffecteerde houding van valse verbijstering)? Hoe kan iemand eigenlijk geloven dat God ooit zou toestaan dat iemand naar een plaats gaat die "de hel" wordt genoemd (wat trouwens gewoon een sprookje is dat in de Middeleeuwen werd verzonnen om mensen bang te maken en geld aan de kerk te geven en anderszins haar roofzuchtige leiders te gehoorzamen) en hoe kan iemand eigenlijk geloven dat wanneer iemand die weigert de verzoening van Jezus Christus aan het kruis voor zijn zonde te aanvaarden, daar negatieve gevolgen van zal ondervinden? Trouwens, hoe zou iemand eigenlijk kunnen geloven dat er zoiets bestaat als "zonde" als iedereen weet dat het enige wat Jezus doet of ooit gedaan heeft was iedereen liefhebben, ongeacht wat ze doen, deden, weigerden te doen, of nalieten te doen, enz?

Met andere woorden, een van de belangrijkste hoekstenen van het "liberale christendom" is het beledigd zijn door orthodox en/of evangelisch christendom, en er een regelmatige gewoonte van maken om iedereen te laten weten hoe beledigend dat is.

De trieste waarheid is echter dat veel individuen en zelfs hele Evangelische denominaties zijn afgedreven naar functioneel Unitarisme, terwijl ze het woord "Evangelisch" in hun officiële naam behouden en ook hun lidmaatschap van Evangelische verenigingen behouden. Dit fenomeen is in feite zo wijdverbreid geworden dat ik me begin af te vragen of het woord "Evangelisch" nog wel bruikbaar is. Het zien van het woord in de naam van een bepaalde denominatie, parachurch organisatie, of zelfs een individuele gemeente, zou er zeker niet toe moeten leiden dat men ook maar iets van die plaats als vanzelfsprekend gaat beschouwen.

Dat brengt ons terug bij de illustratie van de "vleesetende vegetariër".

Woorden betekenen dingen en hoe nauwer hun definitie, hoe nuttiger ze zijn. Het omgekeerde is ook waar.

De woorden "carnivoor" en "vegetarisch" hebben een betekenis die zo verschillend is, dat ze elkaar in feite uitsluiten. Het is daarom moeilijk voor te stellen dat iemand zichzelf ooit een "vleesetende vegetariër" zou noemen en zou verwachten serieus genomen te worden.

De woorden "liberaal" en "christelijk" hebben ook betekenissen die zo verschillend zijn, dat ze elkaar eigenlijk uitsluiten. Het woord "liberaal" verwijst naar een reeks ideologische overtuigingen die, bijna per definitie, een verwerping zijn van de reeks ideologische overtuigingen die iedereen die zichzelf een "christen" noemt, erop na houdt. De betekenis van het woord "christen" is echter zo ver opgerekt dat het aanvaardbaar is geworden dat het wordt gebruikt door velen die niet eens pretenderen de Bijbel te volgen, zelfs niet de woorden van Jezus Christus zelf, zodat de surrealistische term "liberale christen" in feite door veel mensen zeer serieus wordt genomen.

Hoe heeft dit kunnen gebeuren, en wat kan er aan gedaan worden?

Het antwoord op de eerste vraag is, denk ik, dat dit een wellicht onvermijdelijk gevolg is van het feit dat de Protestantse Reformatie veel baby's met het badwater heeft weggegooid. Slechte ideeën en praktijken van de Katholieke Kerk zoals aflaten en sprookjes als het "vagevuur" werden overboord gegooid samen met absoluut noodzakelijke (en door de Schrift ondersteunde) praktijken zoals de excommunicatie van ketters en een hiërarchie van kerkleiders die bevoegd waren om te spreken over zaken als wat een "gezonde leer" is en wat niet.

De aantrekkingskracht van het Rabbijnse Jodendom op veel gedesillusioneerde Evangelische Christenen is een ander voorbeeld van de slechte vruchten van de overdreven correctie door de Protestantse Reformatie van de excessen van de Katholieke Kerk, maar dat is een onderwerp voor een andere blog.

Wat er aan dit alles gedaan kan worden, zal ik eerlijk toegeven dat ik niet denk dat iets anders dan de terugkeer van Jezus Christus naar deze aarde deze problemen op dit moment kan oplossen. De fouten van de Protestantse Reformatie zijn zo lang onopgelost gebleven dat er geen hoop meer is om ze te herstellen. Menselijke pogingen om het op te lossen zijn, vanuit mijn diep betreurenswaardig perspectief, gedoemd te mislukken (ze zijn in feite al aan het mislukken).

Dus, broeders en zusters, dit is nog een reden, als iemand nog een reden nodig had, om ernstig te bidden voor Jezus' spoedige terugkeer naar deze Aarde. Dat is waar ik elke dag voor bid, en ik hoop dat jullie met mij mee willen bidden.

Bron: What is a 'liberal Christian'? » Kehila News Israel