Een stroom Palestijnen komt Israël binnen? De Wet op het Staatsburgerschap haalt het niet, ondanks veiligheidskwesties

Deze wet verhindert in wezen dat Palestijnen die in Judea, Samaria en Gaza wonen "in Israël trouwen" - dat wil zeggen een Arabisch-Israëlische echtgenoot nemen en via het huwelijk het staatsburgerschap verwerven. Sinds 1963 zijn naar schatting een kwart miljoen Palestijnen op deze manier Israëlisch staatsburger geworden.

Door David Isaac - 6 juli 2021

Politiek zorgt voor vreemde bedpartners. In de vroege ochtenduren van dinsdag vierde de Likoedpartij feest samen met de antizionistische Gezamenlijke Arabische Lijst, toen de Wet op het Staatsburgerschap en de toegang tot Israël, bedoeld om de veiligheid van Israël te versterken door grootschalige, ongefilterde Palestijnse immigratie te controleren, een nipte nederlaag leed in een staking van stemmen: 59-59.

De wet, die de afgelopen 12 jaar door de Likud werd gesteund toen deze de touwtjes in handen had, is sinds de eerste goedkeuring in 2003 zonder problemen jaarlijks verlengd.

De wet belet Palestijnen die in Judea, Samaria en de Gazastrook wonen in wezen om "in Israël te trouwen" - dat wil zeggen, een Arabisch-Israëlische echtgenoot te nemen en via het huwelijk het staatsburgerschap te verwerven. Sinds 1963 zijn naar schatting een kwart miljoen Palestijnen op deze manier Israëlisch staatsburger geworden.

De Likud stemde tegen de wet om de nieuwe regering in verlegenheid te brengen. De Gezamenlijke Lijst stemde tegen omdat zij de wet discriminerend vindt.

Minister van Binnenlandse Zaken Ayelet Shaked onderstreepte de vreemde politieke constellatie in een tweet na de stemming: "Wie de jubelstemming van Likud- en Religieus Zionisme-leden met Ofer Kasif en Sami Abu Shehadeh [van de Gezamenlijke Lijst] niet heeft gezien, heeft in al zijn dagen nooit zo'n waanzin gezien."

Shakeds retoriek kon niet verhullen dat de stemming een nederlaag betekent voor de nieuwe regering in haar eerste test sinds ze aan de macht kwam, iets meer dan drie weken geleden. De staking van stemmen volgde op een debat dat de hele nacht duurde en waarbij parlementsleden van beide zijden naar elkaar beschuldigende toespraken hielden vanaf het podium van de Knesset.

Oud-premier Benjamin Netanyahu was een van de eersten die het woord nam en bleef bij het standpunt van de oppositie dat een regering die steunt op de islamitische Ra'am- en de extreem-linkse Meretz-partijen de veiligheid van Israël niet kan handhaven. "Een wet vol gaten, waaraan elk jaar is geknabbeld - zelfs dit kunnen ze niet aannemen omdat ze in feite afhankelijk zijn ... van antizionistische elementen die zich verzetten tegen Israël als een Joodse en democratische staat."

De veranderingen die de wet in de loop van de nacht onderging, leken zijn beschuldigingen te bevestigen. In een poging om steun te krijgen binnen de coalitie zelf - waarvan sommige leden op ideologische gronden tegen de wet gekant waren - presenteerde Shaked om 2.30 uur een compromis waarbij de wet met zes maanden in plaats van een jaar werd verlengd, en waarbij het aantal gevallen van Palestijnen die in Israël woonden en geen staatsburgers waren en wier status de regering zou bevorderen, werd verdubbeld ten opzichte van het voorgaande jaar. Hoewel dit wel leden van Ra'am en de Meretz Partij aan boord bracht (hoewel Meretz in de aanloop naar de stemming zei dat het tegen de wet zou stemmen op grond van het feit dat deze "een bevolking discrimineert op basis van ras, in zonde is geboren, en niet ter stemming zou moeten worden voorgelegd in de Knesset"), was het niet genoeg om de wet te redden.

Een lid van de Yamina-partij, Amichai Chikli, die uit de coalitie stapte om tegen de wet te stemmen, legde uit dat het dit compromis was dat tot zijn besluit leidde. "Vanavond hebben we het bewijs gekregen van de problematische aard van een regering die geen duidelijke zionistische meerderheid heeft. Een regering die de nacht begint met een verlenging van de wet met een jaar en eindigt met een verlenging van zes maanden, die begint met 1500 vergunningen en eindigt met meer dan 3000. Israël heeft een functionerende zionistische regering nodig, niet een mix die afhankelijk is van het blokkeren van de stemmen van Ra'am en Meretz."

Nadat het compromis was mislukt, tweette Shaked dat het aflopen van de wet zou leiden tot 15.000 Palestijnse aanvragen voor staatsburgerschap.

Zich verzetten tegen de wet was een riskante zet voor Netanyahu, die te maken kreeg met interne oppositie gezien de implicaties van de wet voor de veiligheid. Israel Hayom meldde dat Likud Knessetlid Avi Dichter - voormalig hoofd van Shabak, Israëls binnenlandse veiligheidsdienst - vorige week een ontmoeting had met leden van de oppositie om hen uit te leggen dat het belang van de wet zwaarder woog dan het politieke belang. Dichter sloot zich uiteindelijk aan en stemde dinsdag tegen de wet.

Netanyahu besloot duidelijk dat de politieke waarde van het bestrijden van de wet zwaarder woog dan de mogelijke gevolgen voor de veiligheid. De online nieuwssite Davar meldt dat hij maandag een vergadering van de Likud-factie vertelde: "Met al het belang van deze wet, is het belang om de regering omver te werpen groter. ... Dit is niet zomaar een wet. Het is een wet die de breuklijn van deze regering blootlegt, die erop gericht is antizionistische agenda's te bevorderen."

Recht op terugkeer via de achterdeur

Nadav Shragai, een onderzoeker voor het Jerusalem Center for Public Affairs, vertelt JNS dat hij denkt dat de oppositie een fout heeft gemaakt door zich tegen de wet te verzetten. "Ze wilden de nieuwe regering in verlegenheid brengen, maar ze hebben vooral zichzelf in verlegenheid gebracht. Jarenlang hebben ze deze wet gepusht, en plotseling verzetten ze zich er alleen tegen omdat ze nu in de oppositie zitten."

De regering rechtvaardigt de wet met een beroep op de veiligheid. De wet werd aangenomen kort na de Tweede Intifada, die uitbrak in september 2000 en gekenmerkt werd door zelfmoordaanslagen in het hele land die het leven kostten aan meer dan duizend Israëli's. Volgens een document uit 2020, opgesteld door het juridische team van het Israëlische Comité voor Buitenlandse Zaken en Defensie, "was er bij de tientallen zelfmoordaanslagen die in die dagen plaatsvonden een groeiende betrokkenheid van Palestijnen die oorspronkelijk inwoners waren van Judea en Samaria en Gaza, die na een gezinsherenigingsprocedure Israëlische identiteitskaarten droegen die hen vrij verkeer tussen de P.A.-gebieden en Israël toestonden."

Shragai, schrijvend in Israel Hayom, meldde dat Israëls defensie-instituut ontdekte dat tussen 2001 en 2016, de tweede generatie van zogenaamde verenigde families, hoewel slechts 5 procent van de Arabische Israëli's, 15 procent deel uitmaakte van degenen die betrokken waren bij terrorisme. Het aantal was veel groter in Jeruzalem, waar de betrokkenheid van verenigde families bij terrorisme 12 keer groter was dan die van de algemene Arabisch-Israëlische bevolking.

Verwijzend naar de terreurstatistieken, zei Shaked op maandag dat "het waar is tot vandaag. Als je kijkt naar de laatste jaren, de laatste terreurgolf, vanaf 2015 en verder, vanuit de Israëlisch-Arabische [sector], kwam de meerderheid van de mensen die deelnemen aan terreuractiviteiten hier via familiehereniging of waren hun nakomelingen."

Advocaat David Peter en Dr. Aviad Bakshi van het in Jeruzalem gevestigde Kohelet Forum ontdekten dat tussen de Zesdaagse Oorlog (1967) en de Oslo Akkoorden (1993), 65.000 Palestijnen Israëlische burgers werden door huwelijk. Van 1993 tot 2003, het jaar dat de wet in werking trad, werden 130.000 tot 140.000 burgers, en van 2003 tot 2020 was dat aantal 48.000 (zelfs met de wet wordt 54 procent van degenen die het staatsburgerschap aanvragen aanvaard als "toegestane uitzonderingen").

"Ik kan het belang van deze wet niet overschatten," vertelt Peter aan JNS. "Honderdduizenden mensen die uit een gebied komen dat verklaart dat zijn nationale doel is om Israël als Joodse staat te beëindigen, is een ernstige nationale bedreiging. Als dit geen nationale strategische bedreiging is, wat dan wel?"

Hoewel het klinkt alsof Peter een demografisch argument aanvoert, zegt hij dat hij dat niet doet - dat het toelaten van een grote groep mensen uit een vijandig gebied strikt op grond van veiligheidsoverwegingen kan worden beargumenteerd.

Sommigen brengen de demografische vertakkingen van de wet ter sprake. Shaked deed dat op maandag. "Uiteindelijk zijn we een natiestaat van het Joodse volk. We willen ons unieke karakter van de staat Israël als Joodse staat - Joods en democratisch - beschermen."

"Het standpunt van de rechten van de burger en de mensenrechten

Arnon Soffer, emeritus hoogleraar geografie aan de Universiteit van Haifa die jarenlang de demografische dreiging heeft bestudeerd, schat dat zonder de Wet op het Staatsburgerschap binnen 20 jaar een half miljoen Palestijnen Israël zullen binnenkomen. Over 40 jaar schat hij het aantal op 1,5 miljoen.

Soffer vertelde JNS dat burgerschap via het huwelijk Palestijnen een manier biedt om het "recht op terugkeer" via de achterdeur uit te oefenen. Het "recht op terugkeer" is de Palestijnse eis dat nakomelingen van vluchtelingen uit de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 mogen terugkeren naar het bezit van hun voorouders in Israël.

Jalal Banna, een strateeg en publicist en Israel Hayom columnist, zelf een Arabisch Israëliër, vertelde JNS dat de Palestijnen komen, ongeacht de Wet op het Staatsburgerschap. Omdat Israël hen niet erkent, "veranderen ze in eenoudergezinnen" en eindigen ze als bijstandsafhankelijken van de staat. Hij schat dat er 17.000 van zulke gezinnen zijn sinds de wet in 2003 werd aangenomen.

"Je moet dit zien vanuit het oogpunt van burgerrechten en mensenrechten," zei hij, eraan toevoegend dat "geen enkele staat zijn burgers kan vertellen met wie ze mogen trouwen en met wie ze een gezin mogen stichten."

Peter stelt dat het niet om het huwelijk gaat, maar om burgerschap. "Elk land in de wereld - vooral in het Westen, maar in de hele wereld - legt beperkingen op aan verzoeken tot immigratie door huwelijk. Het verschil in Israël is dat er geen ander Westers land is dat een vijandelijke staat of een gevaarlijk gebied zo dichtbij heeft dat mensen elkaar daadwerkelijk dagelijks kunnen ontmoeten en een romantische relatie kunnen aangaan."

Peter zegt dat de wet, ondanks een groot aantal vrijstellingen, een succes is. "Vandaag hebben we het over 1000 verzoeken per jaar; tussen 1993 en 2003 hadden we ongeveer 5000 verzoeken per jaar. Dus het is drastisch gedaald." (Volgens bijgewerkte cijfers die afgelopen juli aan een commissie van de Knesset werden voorgelegd, bedroeg het aantal verzoeken om staatsburgerschap uit de Palestijnse gebieden de afgelopen tien jaar gemiddeld 800 per jaar).

Leden van de oppositie in de Knesset accepteren echter niet langer dat de wet effectief is. Knessetlid Simcha Rothman van de Partij voor Religieus Zionisme heeft een permanente vervangingswet, "De Basiswet Immigratie", aan de Knesset voorgelegd in juni. Rothman vertelde JNS dat "het voorstel van de oppositie is om [de huidige wet] tijdelijk te verlengen met twee maanden, en in de tussentijd de Basiswet inzake Immigratie te bevorderen."

De coalitie heeft nog niet gereageerd op het voorstel.

Tijdens een commissievergadering maandag legde Rothman uit dat we in de loop van het huidige debat over de wet "op een heel duidelijke manier hebben gehoord dat deze wet niet in de praktijk wordt gebracht." Hij gaf verschillende voorbeelden van uitzonderingen die op de wet zijn gemaakt, sommige onder druk van het Hooggerechtshof. Hij zei dat ze vorige maand nog, "onder het tapijt, zonder dat iemand oplette, een verordening hebben gewijzigd zodat iedereen die hier drie jaar is een rijbewijs krijgt."

"De huidige wet bereikt zijn doel dus niet, omdat hij gezinshereniging niet verhindert," zei hij. "Het creëert een sluipend 'recht op terugkeer' in groeiende aantallen. ... De staat Israël moet een permanente beslissing nemen. ... We moeten beslissen op basis van een meerderheid in de Knesset. Of we willen hier een 'staat van al zijn burgers' met het 'recht op terugkeer' ... of we willen hier een Joodse staat."

Bron: A flood of Palestinians into Israel? Citizenship law fails to pass, despite security issues