Waarom heeft niet iemand de nucleaire bases van Iran aangevallen?

Door Dr. Albert Wolf - 11 januari 2021

BESA Center Perspectieven Papier nr. 1.878, 11 januari 2020

Samenvatting: De recente moord op Mohsen Fakrizadeh, de "vader van het Iraanse kernprogramma", is een nieuwe poging in een lange reeks van pogingen om Teheran te ontwrichten op het gebied van kernwapens. Deze aanvallen, die zich over tientallen jaren uitstrekten, omvatten de moorden op Iraanse kernwetenschappers, cyberaanvallen op het Iraanse kernprogramma en mysterieuze explosies op de nucleaire bases van het regime. Toch heeft niemand, ook de VS niet, de nucleaire bases van Iran conventioneel aangevallen, ondanks het duidelijke en huidige gevaar dat een nucleair Iran vormt voor de Amerikaanse nationale belangen en de algemene internationale veiligheid. Waarom niet?

---

Iran is erin geslaagd de VS en bijna alle anderen die door zijn kernwapenprogramma's worden bedreigd, met succes af te schrikken door hen via haar terreurnetwerk te bestraffen. Het heeft kunnen vertrouwen op een wijdverspreid terroristisch netwerk om haar afschrikkingsvermogen te versterken in het geval dat iemand zou proberen de nucleaire bases aan te vallen.

In een studie gepubliceerd in Security Studies in 2018, stelt Jan Ludvik dat enkel conventioneel goed bewapende staten in staat zijn om aanvallen op hun nucleaire programma's af te schrikken. Dit is niet noodzakelijkerwijs waar. Conventioneel zwakke staten zijn in staat om aanvallen op hun nucleaire programma's af te schrikken door hun banden met terroristische volmachten.

In het geval van Iran helpen hun terroristische volmachten (van Hezbollah, sjiitische milities in Irak en Syrië, tot Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad, tot meer recentelijk ook de Taliban) het regime exact dit te ontmoedigen door middel van bestraffing (in tegenstelling tot ontkenning). Door deze banden in stand te houden heeft Iran zich zowel de tijd als de verzekering gekocht tegen aanvallen van staten die worden bedreigd door de aankoop van een kernwapen.

Geleerden richten zich vaak op afschrikking door ontkenning en vergeten volledig de afschrikking door bestraffing. Afschrikking door ontkenning gaat over het voorkomen dat een andere staat zijn doelen op het slagveld bereikt. Relatief zwakke staten zoals Iran vertrouwen echter op de straf om de kosten van een overwinning te verhogen in de hoop een tegenstander te overtuigen om op te geven.

Als Israël een of meer van de bekende nucleaire installaties van Iran aanvalt, dan zal Teheran waarschijnlijk wraak nemen via groepen als Hezbollah en Hamas. Verschillende oorlogsoefeningen hebben blootgelegd dat de VS in zo'n conflict zouden worden meegesleept. Als de VS de installaties van Iran zouden treffen, zouden Israël en mogelijk ook de bondgenoten van Amerika in de Perzische Golf bij de gevechten worden betrokken.

De VS heeft drie opties. Ten eerste zou het zich kunnen voorbereiden op het leven met een nucleair Iran. In de tussentijd zou het het onvermijdelijke kunnen uitstellen door de pogingen van Teheran om kernwapens te paren met ballistische raketten via bijvoorbeeld cyberaanvallen te saboteren.

Ten tweede zou de VS kunnen besluiten om een meer havik-achtige houding aan te nemen tegen Iran. Het zou zijn capaciteiten kunnen versterken met betrekking tot zijn vermogen om potentiële terroristische acties af te schrikken en beslissen dat de opportuniteitskosten van het verslaan van Iran het waard zijn om te lijden in vergelijking met de kosten op lange termijn van het leven met een nucleair Iran (zoals vallende nucleaire dominostenen in het Midden-Oosten of een potentieel nucleair ongeval veroorzaakt door een bureaucratische geknoei).

Ten derde zouden de VS zich kunnen richten op hun grote machtsconcurrenten, te beginnen met China, en kunnen proberen een wig te drijven tussen hen en Iran, analoog aan de wig die de Nixon-regering in het begin van de jaren zeventig dreef tussen het Egypte van Sadat en de Sovjet-Unie. In het kader van deze regeling zou Iran ermee instemmen zijn afspraken met China te beëindigen en zich van Peking te distantiëren in ruil voor toegang tot de internationale economie, onder leiding van de VS. Iran zou de militaire onderdelen van zijn nucleaire programma opgeven in ruil voor discrete inspecties en veiligheidsgaranties, terwijl de VS de Chinese invloed in het Midden-Oosten zou beperken.

Dr. Albert B. Wolf is een vaste medewerker bij SAIS Johns Hopkins en een Assistent Professor Politieke Wetenschappen aan de Amerikaanse Universiteit van Centraal-Azië. albertburtonwolf82@gmail.com

Bron: Why Hasn’t Anyone Attacked Iran’s Nuclear Sites?