Israëls aanpak van Iran: De Netanyahu-Revolutie

Door Dr. Reza Parchizadeh - 5 augustus 2021

BESA Center Perspectives Paper No. 2.114, 5 augustus 2021

SAMENVATTING: Door de bevolking van Iran rechtstreeks toe te spreken, heeft de voormalige Israëlische premier Benjamin Netanyahu de "Israëlfobie" weggenomen die de Islamitische Republiek in de Iraanse samenleving had ingeboezemd. In het proces ondermijnde hij het meest essentiële ideologische instrument van het regime om zijn greep op het volk te behouden.

---

Het premierschap van Benjamin Netanyahu is eindelijk ten einde. De revolutie die hij heeft ontketend in termen van Israëls strategische benadering van Iran, zal echter nog jaren de nieuwe wegen blijven volgen.

Netanyahu was een uniek scherpzinnig politiek leider in onze verlammend relativistische tijden. In een tijdperk van grijs moraal, waarin politieke correctheid in het Westen de boventoon voert, trok Netanyahu moedig een scherpe lijn tussen goed en kwaad en noemde hij het islamofascisme openlijk de grootste bedreiging voor de menselijke beschaving. Tot op het laatste moment van zijn ambtsperiode heeft hij erop aangedrongen dat de ultieme bron van het islamofascisme, het apocalyptische regime in Iran, moet worden vernietigd.

Terwijl hij onvermoeibaar met de vinger naar Teheran wees, verweet Netanyahu de leiders van de Westerse democratieën dat ze kortzichtig waren en bereid om het moorddadige regime van Iran te sussen. Met deze duidelijke visie revolutioneerde hij Israëls strategische benadering van Iran - een benadering die op lange termijn de val van het regime zou kunnen vergemakkelijken. Samen met zijn andere baanbrekende initiatief, de Abraham Akkoorden met verschillende Golfstaten, legde Netanyahu's onverbloemde benadering van de realiteit van de Iraanse fundamentalistische dreiging de basis voor een belangrijke verandering in Israëls betrekkingen met regionale spelers die een tijdperk van stabiliteit en vrede in het Midden-Oosten zou kunnen inluiden.

Na de spiraalvormige neergang van Iran in het islamisme na de Iraanse revolutie (1978-79), was Israëls benadering van dat land, net als die van de VS, een strategie van "dubbele insluiting". Jeruzalem zou trachten te voorkomen dat zijn twee ergste vijanden in de regio, het islamistische regime in Teheran en het Baathistische regime in Bagdad, een beslissende overmacht over elkaar zouden krijgen om te voorkomen dat een van beide in een positie zou komen te verkeren om een existentiële bedreiging voor Israël te vormen.

De gespannen Amerikaanse betrekkingen met Irak na de invasie van Saddam Hoessein in Koeweit in 1990 en de verbeten jacht van President Bush op massavernietigingswapens, die uiteindelijk leidde tot de omverwerping van de Iraakse dictator door een door de VS geleide internationale coalitie aan het begin van het nieuwe millennium, hebben de machtsdynamiek in het Midden-Oosten echter fundamenteel veranderd. Het vacuüm dat door de val van het Baath-regime was ontstaan, werd door de Quds-strijdkrachten van de Islamitische Revolutionaire Garde uitgebuit om het expansionistische programma van het Islamitische regime in de gehele regio uit te voeren. Het regime gebruikte (en gebruikt nog steeds) zijn paramilitaire strijdkrachten, zoals Hezbollah, Hamas en de Islamitische Jihad, om de Joodse Staat als doelwit te nemen, met het uitdrukkelijke doel Israël "van de aardbodem weg te vagen".

Gedurende deze periode was het Israëlische veiligheidsbeleid om de opmars van het islamitische regime tegen te gaan voornamelijk gericht op het ondersteunen van bewegingen met separatistische neigingen in en rond Iran. Dit werd in Iraanse en andere Perzisch-talige media, onder auspiciën van het Ministerie van Inlichtingen en het inlichtingenbureau van de IRGC, voortdurend besproken als een "venijnig zionistisch complot om Iran te ontmantelen". Als zodanig werd dit in wezen defensieve beleid een bron van groot wantrouwen tegen Israël onder het Iraanse volk en zelfs onder de tegenstanders van het regime, die niet de volledige geopolitieke ineenstorting van Iran wensten te zien. Sommigen gingen zelfs zover dat zij verklaarden dat zij, als het op kiezen aankwam tussen de ineenstorting van Iran en de voortzetting van het regime, voor het laatste zouden kiezen. Dit beleid heeft dus een zeer ongunstig effect gehad op Israëls veiligheidsbelangen ten aanzien van Iran.

Te midden van dit klimaat van diep wantrouwen nam premier Netanyahu de stoutmoedige stap om zich rechtstreeks tot het Iraanse publiek te richten. Hij zond regelmatig videoboodschappen uit waarin hij zijn vriendschap en solidariteit met het Iraanse volk betuigde. Hij vertelde hen dat Israël zich bewust is van de kromme en onheilspellende bedoelingen van het islamitische regime, en benadrukte de noodzaak dit te vervangen door een democratisch systeem. Deze boodschappen behoorden tot de beste voorbeelden van directe diplomatie tussen twee vijandige naties in de hedendaagse geschiedenis.

Netanyahu's directe aanpak was grotendeels verantwoordelijk voor de delegitimisering van de agressieve houding van het islamitische regime ten opzichte van Israël in de ogen van het Iraanse volk. Toen de IDF, in antwoord op de nucleaire, raket- en terreurdreigingen van de Islamitische Republiek, herhaaldelijk Iraanse nucleaire installaties trof, evenals posities van de Quds Force en zijn paramilitaire troepen in de hele regio - en zelfs toen de Mossad gewaagde, Hollywood-achtige zetten deed, zoals het verwijderen en blootleggen van een troch van geheime militaire nucleaire documenten uit het hart van Teheran, waardoor het Islamitische regime op het internationale toneel in diskrediet werd gebracht - uitte een groot deel van het Iraanse publiek, in plaats van woede te uiten, tevredenheid en zelfs steun voor Israël.

Netanyahu's revolutionaire benadering van Iran maakte veel vrienden voor Israël in dat land. Als gevolg daarvan kunnen de heersende islamisten niet langer gewone Iraniërs - d.w.z. gewone burgers in plaats van religieuze fanatiekelingen - op patriottische gronden tegen Israël opzetten. Door het vernietigen van het meest essentiële ideologische instrument van het regime om zijn greep op de natie te behouden, "Israëlofobie" en het antisemitisme waarop het is gebaseerd, heeft Israël de legitimiteit van het islamitische regime uitgehold, wat mogelijk leidt tot de uiteindelijke ineenstorting ervan.

Wat ook Netanyahu's huidige status in de Israëlische politiek moge zijn, de revolutie die hij teweeg heeft gebracht met betrekking tot Iran was een van de meest ingenieuze politieke hoogstandjes in de hedendaagse geschiedenis van het Midden-Oosten. Hopelijk zullen de nieuwe leiders van Israël, ondanks hun meningsverschillen met de voormalige premier, zijn benadering van Iran waarderen en trachten althans de hoofdlijnen ervan te handhaven. Om de existentiële dreiging van het apocalyptische islamistische regime voor eens en voor altijd weg te nemen, moet de Joodse Staat actief investeren in de overgang van de Iraanse samenleving van tirannie en totalitarisme naar vrijheid en democratie.

Dr. Reza Parchizadeh is politiek theoreticus, historicus en senior analist. Hij is te bereiken op Twitter op @rezaparchizadeh.

Bron: Israel’s Approach to Iran: The Netanyahu Revolution