Een na-de-corona Arabische lente

Sommige Arabische regimes proberen de verspreiding van informatie te voorkomen in een poging om hun onbekwaamheid te verbergen, maar velen voorspellen nu al, op basis van de groeiende online onenigheid, dat zodra de pandemie voorbij is en de echte economische fallout duidelijker wordt, er weer een Arabische lente kan uitbarsten.

Prof. Eyal Zisser - 30 april 2020

In tegenstelling tot Iran en Turkije, waar het coronavirus duizenden mensen heeft gedood en nog veel meer mensen heeft besmet, zijn de aantallen in de meeste Arabische landen verwaarloosbaar in verhouding tot de omvang van hun bevolking, terwijl het ziektecijfer verdacht laag blijft. De duivel zit, zoals we weten, in de details - of het gebrek daaraan. In de Arabische wereld zijn er blijkbaar mensen die geloven dat een overvloed aan informatie een teken van zwakte is, en dat een gebrek aan dergelijke informatie een bron van kracht en macht is. Immers, zonder gemoderniseerde gezondheidszorg en slechts minimale tests kunnen patiënten niet worden gevonden en kunnen sterfgevallen niet worden gelinkt aan de ziekte.

Het is de moeite waard om in gedachten te houden dat de Arabische landen, net als andere derdewereldlanden, een jonge bevolking hebben vanwege de hoge natuurlijke groeicijfers en de lage levensverwachting. In Israël bijvoorbeeld is 16 procent van de bevolking ouder dan 60 jaar, terwijl dat in Italië dichter bij 30 procent ligt. In Jordanië, Syrië en Irak daarentegen is dit aantal minder dan 5 procent, terwijl het grootste deel van de bevolking jonger is dan 30 jaar.

Maar het is nog te vroeg om te genieten van de vreugde over deze getallen. Een nadere beschouwing van de verspreiding van de ziekte over de hele wereld leert ons dat het virus de Arabische wereld zal bereiken, zij het later dan andere plaatsen. Nog belangrijker is dat het virus niet alleen een gezondheidsprobleem is. De belangrijkste uitdaging die het vormt, is het omgaan met de economische en zelfs sociale en politieke gevolgen van de pandemie, die waarschijnlijk de meer verarmde gebieden in de wereld zullen treffen die niet over een geavanceerde economische infrastructuur en een professionele en geschoolde beroepsbevolking beschikken om een snel herstel van de crisis te bespoedigen.

Het geloofwaardigheidsprobleem in verband met de verspreiding van het virus in de Arabische wereld is niet alleen het gevolg van het gebrek aan gemoderniseerde gezondheidszorgstelsels, maar ook van de inspanningen van sommige Arabische regimes om de verspreiding van dergelijke informatie te voorkomen, uit vrees dat de werkelijke aantallen brede publieke kritiek zouden kunnen uitlokken en de stabiliteit ervan zouden kunnen ondermijnen.

De wereld is echter allang één werelddorp geworden, wat betekent dat informatie zich samen met het virus over de planeet verspreidt en dat deze regimes weinig mogelijkheden hebben om het te controleren of te voorkomen, zoals blijkt uit het geval met China en natuurlijk Iran. Daarom wordt de waarheid die deze Arabische regimes proberen te verbergen, online ontrafeld en ontcijferd via sociale netwerken, die het kloppende hart vormen van de Arabische wereld zoals die in werkelijkheid is.

En online zien we een stijgende stroom van kritiek over de machteloosheid van deze regeringen en ernstige tekortkomingen van de gezondheidszorgsystemen, naast het wantrouwen in de officiële cijfers die de autoriteiten vrijgeven in rapporten over hun strijd om de verspreiding van het virus tegen te gaan.

Het is geen verrassing dat mensen in de Arabische wereld en daarbuiten al voorspellen, op basis van het sudderende online gesprek, dat als de pandemie eenmaal voorbij is en de echte economische fallout duidelijker wordt, er weer een Arabische lente kan uitbreken, niet minder tumultueus dan de eerste. Een vloedgolf van onrust, gericht op de Arabische regimes voor hun zwakke, ontoereikende antwoorden op de problemen van de gewone man. Dat zou het geval kunnen zijn in de Arabische wereld; in Iran, waar de kritiek op een regime dat probeert informatie te verbergen over de ware omvang van de verwoestingen die de pandemie veroorzaakt, gestaag toeneemt; en zelfs in Turkije, waar president Recep Tayyip Erdogan ervan beschuldigd wordt dat hij de dreiging van het virus op slinkse wijze bagatelliseert.

Het is niet verwonderlijk dat sommige Arabische regimes er vooralsnog de voorkeur aan geven dat hun onderdanen thuis in quarantaine te laten blijven, in plaats van de straat op te laten gaan om tegen hen te demonstreren.

Bron: A post-corona Arab Spring - www.israelhayom.com