Wat is erger, Influenza of Affluenza?

Wat lees ik tijdens een epidemie? Wat anders dan boeken over epidemieën, zoals John M. Barry's "The Great Influenza", over de catastrofale pandemie van 1918 die naar schatting 50 miljoen mensen wereldwijd doodde.

De ziekte van 1918, ten onrechte "Spaanse griep" genoemd, sprong waarschijnlijk eerst van varkens over naar mensen in het Amerikaanse Midwesten, en verspreidde zich daarna over de hele wereld. Het was zowel besmettelijker als dodelijker dan het huidige Coronavirus; en de geneeskunde in die tijd – vooral in de VS – was verrassend primitief. Sommige Amerikaanse artsen in 1918 geloofden nog steeds in aderlaten als een effectieve behandeling voor verschillende ziekten. Virussen waren al enige tijd bekend om ziektes als Polio bijvoorbeeld te veroorzaken, maar de meeste artsen en onderzoekers geloofden dat influenza werd veroorzaakt door een bacil. Er was geen preventieve medicatie en geen behandeling die een significant effect had op het verloop van de ziekte.

Epidemieën testen samenlevingen en hun instellingen, met name hun regeringen. Ze verergeren de verdeeldheid tussen groepen, onthullen de incompetentie en de omkoopbaarheid onder ambtenaren, en de exacte prijs voor onwetendheid of domheid in de bevolking. Dit was het geval in 1918, waar bijvoorbeeld militaire autoriteiten in de VS de troepen verplaatsten over kampen waar het virus actief oversprong naar die welke er nog vrij van waren, tegen het advies van hun eigen medische officieren in. Ze verscheepten duizenden naar het buitenland in overvolle troepenschepen, waar de meerderheid van de inzittenden – die gezond leken toen ze instapten – ziek werden tijdens de reis. Het sterftecijfer op sommige schepen bedroeg meer dan 10% van de zieken. De verborgen incompetentie werd plotseling zichtbaar.

Iedereen is bekend met producten die eruit zien als functionele items, maar het niet zijn. Bijvoorbeeld, je kunt een glanzende moersleutel kopen en uitproberen, de eerste keer dat je dan probeert om een te strakke bout los te draaien, die niet het goede formaat heeft en is gemaakt van te zacht metaal. Je eindigt met geschaafde knokkels en mogelijk een afgebroken bout die nog moeilijker te verwijderen is. In het Hebreeuws wordt zoiets "een alsof product" (mutzar ca-ilu) genoemd. Er zijn ook ambtenaren, zoals generaals en zelfs presidenten en premiers, die mensen zijn die voldoende gekwalificeerd zijn in de politiek (of misschien verwant zijn aan iemand die dat wel is) om een publieke positie te krijgen, maar die het werk dat ermee gepaard gaat niet kunnen of willen doen.

Zoals de alsof-moersleutel die er goed uit zou kunnen zien in uw gereedschapskist en zelfs werken als het werk niet al te moeilijk is, zijn de alsof-overheidsfunctionarissen die jarenlang op hun plaats kunnen blijven in gemakkelijke tijden. Maar als ze op de proef gesteld worden, zoals door een oorlog of epidemie, wordt hun waardeloosheid zichtbaar gemaakt. Zo waren de Amerikaanse chirurg generaal in 1918, Rupert Blue, en vele militaire officieren. En dat zijn veel van de leden van de Knesset en ministers van het kabinet in de Israëlische regering van vandaag.

Wanneer een samenleving succesvol is - welvarend, relatief vredig, politiek stabiel – zijn er ook negatieve gevolgen voor zowel de instellingen als onder de algemene bevolking. Hoe langer de periode van succes duurt, des te ernstiger is het verval. Het effect van succes is een algemene daling in fitness om te overleven; maar totdat er iets langs komt om die fitheid te testen, is de daling niet gemakkelijk merkbaar. Maar er zijn wel wat vroege waarschuwingssignalen.

Een daarvan is de toename van het aantal alsof-ambtenaren in verschillende instellingen en regeringen. Een opgeblazen regering (zoals de Israëlische regering met haar 36 ministers, waarvan de helft onnodig is) is zo'n waarschuwing: velen van hen zijn alsof-ministers. Helaas is de Israëlische premier, voorheen een van de beste, de laatste tijd een alsof-Premier geworden.

Een ander waarschuwingssignaal is een voortdurende toename van het aandeel van overheidsmiddelen. Meer is niet noodzakelijk beter, als het gewoon om "meer" gaat door de omvang van bureaucratie te vergroten zonder de dienstverlening te verbeteren. Het is waar dat steeds meer bevolking hogere uitgaven vereist om de bescherming en de diensten te bieden die ze nodig hebben; maar de toename moet in verhouding staan tot de bevolking.

Sommige instellingen zijn op groteske wijze uit balans. In de VS bijvoorbeeld zijn de kosten van universitair onderwijs gestegen, samen met het aandeel van de administrateurs (waarvan velen als werknemers) in het onderwijs aan de faculteit. Naarmate de kosten zijn gestegen, is de kwaliteit gedaald. Het systeem produceert grote aantallen slecht opgeleide, gefrustreerde jongeren die niet geschikt zijn voor productief werk.

Tot er een epidemie uitbreekt - wat maakt het uit of het hoofd van de openbare gezondheidszorg een idioot is? Totdat je leger moet vechten, maakt het niet uit of de generaals dingen negeren zoals de conditie van voertuigen en vliegtuigen, apparatuur opgeslagen voor het gebruik van reserve eenheden, en de kwaliteit van hun training. Totdat er een economische crisis is, dus wat als de meerderheid van uw ambtenaren hun werkdagen besteden aan weinig meer dan het consumeren van middelen en seksueel intimideren van hun ondergeschikten?

De algemene bevolking wordt ook niet gespaard van de schadelijke effecten van duurzame vrede en welvaart. Vaak genoemd "affluenza," wat een symptoom is van een steeds toenemend verlangen naar materiële goederen, gekoppeld aan algemene sociale ineenstorting en angst, moeilijkheden in het vestigen van langdurige relaties, en een onvermogen om bevrediging van wensen uit te stellen.

Ondanks haar precaire ligging is Israël in ieder geval sinds de Tweede Libanon Oorlog gespaard gebleven van echte tegenspoed, hoewel de noodzaak om een burgerleger in stand te houden, en herhaalde schermutselingen met onze buren voegen een zekere mate van spanning toe. De Verenigde Staten echter, vanwege hun geografische isolement en hun professionele leger, missen deze irritatie. Aan de oppervlakte is dat goed, maar het is schadelijk voor de psychologische gezondheid van de burgers.

Als affluenza lang genoeg doorgaat, leidt het langzame verval van de functionaliteit van de instellingen in de maatschappij én de opwaartse druk in de bevolking, waarin alle lagen van de samenleving, behalve de top, gefrustreerd raken door hun onvermogen om te krijgen wat ze willen in materiële en psychologische termen, tot burgerlijke onlusten en misschien zelfs tot een algemene ineenstorting daarop volgend. Dit lijkt wat er vandaag in de VS gebeurt. Vooral jongeren – die altijd de speerpunt van elke revolutie zijn – zijn enorm gefrustreerd door het falen van het Amerikaanse onderwijssysteem om de beloofde economische of psychische voordelen te bieden.

In Israël zien we soortgelijke problemen, maar in mindere mate. Aan de andere kant is duidelijk geworden dat ons politieke systeem fundamenteel is gebroken – we hebben een alsof-regering – en daardoor zouden we wel eens niet in staat kunnen zijn om te reageren op de volgende ernstige crisis.

Of Israël en de VS de werkelijke en fundamentele veranderingen zullen aanbrengen in hun instellingen, regeringen en andere, die nodig zijn om te overleven als sterke, democratische naties, kan ik niet voorspellen.

Bron: Which is Worse, Influenza or Affluenza? | Abu Yehuda