Waarom Israëli's en Palestijnen Trumps vredesplan zullen haten

Ondanks de lovende woorden van premier Benjamin Netanyahu over de Amerikaanse president Donald Trump, zijn veel Israëli's waarschijnlijk verontwaardigd over het plan.

Door Tovah Lazaroff - 29 januari 2020

 

 

 

Het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump heeft Israël een historische kans gegeven om de soevereiniteit toe te passen op alle nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, iets wat geen enkel ander plan heeft geboden.

Het geeft de Palestijnen voor het eerst ook een erkenning door het Trump-bestuur van hun recht op een staat, waaronder een hoofdstad in Oost-Jeruzalem.

Maar ondanks de lovende woorden van premier Benjamin Netanyahu over de Amerikaanse president Donald Trump, zijn veel Israëli's waarschijnlijk tegen het plan.

Voor veel Palestijnen is het een verlieslatend voorstel; dat geeft hen op de lange termijn minder dan de plannen uit het verleden met betrekking tot de kernpunten. Maar het biedt hen economische steun om te gedijen als ze met het plan verdergaan.

EEN PALESTIJNSE STAAT

In de plannen wordt de Palestijnse staat erkend en wordt toegegeven dat een tweestatenoplossing de beste oplossing voor het conflict is. De Palestijnen hebben drie jaar gewacht om Trump zo krachtig te horen spreken over hun recht op zelfbeschikking. Het woord 'soevereiniteit' was zo afwezig geworden, dat er veel gespeculeerd werd dat het misschien geen deel zou uitmaken van het plan.

Het plan stelt echter voorwaarden voor het bereiken van een eigen staat, de Palestijnen kunnen dat alleen doen als ze Israël als een Joodse staat erkennen, het terrorisme verwerpen en de betalingen aan terroristen die door Israël en hun families gevangen worden gezet, stopzetten. Zij moeten een einde maken aan de opruiing tegen Israël en de joden, met name in de schoolboeken.

De visie van Trump is voor een gedemilitariseerde staat, met een interne Palestijnse veiligheidsmacht maar zonder leger, waardoor de bescherming van Palestina aan het Israëlische leger wordt overgelaten. Israël zou de grenzen, het luchtruim en de kustwateren van Palestina controleren.

Dat is een stap waar Israël op staat, omdat het noodzakelijk is voor haar veiligheid en wat de Palestijnen eerder hebben afgewezen omdat ze het zien als een uitbreiding van de "bezetting". De Palestijnen hebben liever een internationale troepenmacht om hun staat veilig te stellen.

De veiligheidsvoetafdruk van Israël zou afhangen van de vraag of de Palestijnse veiligheidstroepen in staat zijn de Palestijnse terreuraanslagen op Israël een halt toe te roepen.

Maar de Palestijnen zijn van mening dat die staat onmiddellijk moet worden opgericht en niet aan voorwaarden moet worden gebonden. Zij hebben in het verleden botweg geweigerd het joodse karakter van de staat Israël te erkennen, omdat zij vrezen dat dit de Israëlisch-Arabieren binnen Israël in een precaire positie plaatst. De Palestijnen hebben ook geweigerd om de betalingen aan terroristen te stoppen, die volgens hen actie ondernemen uit naam van de rechtvaardige zaak van de beëindiging van de Israëlische "bezetting".

Veel rechtse Israëliërs zijn tegen de oprichting van een Palestijnse staat in welke vorm dan ook op de Westelijke Jordaanoever en hadden gehoopt dat het vredesplan van Trump dat niet zou erkennen.

De rechtse Israëli's vrezen dat een Palestijnse staat een volgende mislukte staat in het Midden-Oosten zou worden, die zou worden overgenomen door radicale militante groeperingen en een veiligheidsdreiging voor Israël zou vormen die vergelijkbaar is met de gebeurtenissen in Gaza, waardoor Hamas die enclave onder dwang heeft kunnen regeren.

DE PRE-1967-LIJNEN

Trumps vredesplan ontkent de pre-1967-lijnen als basis voor een vredesakkoord, stelde vast dat Israël niet "wettelijk verplicht is om de Palestijnen 100% van het grondgebied van vóór 1967 te verschaffen". Het is echter wel van mening dat een eerlijk compromis zou zijn om de Palestijnen te voorzien van grondgebied dat qua omvang vergelijkbaar is met dat van de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook vóór 1967.

Voorafgaand aan het Trump-regering was de internationale consensus en de vroegere consensus van het Obama-bestuur van mening dat een tweestatenoplossing gebaseerd zou zijn op de lijnen van vóór 1967, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad van een Palestijnse staat.

Het Trump-plan verwerpt de 1967-lijn volledig en geeft de Palestijnen minder grondgebied dan ze in Jeruzalem en op de Westelijke Jordaanoever wilden en minder dan ze onder een eerder plan zouden hebben gekregen. Het belangrijkste is dat Jeruzalem vanaf het begin wordt erkend als de hoofdstad van Israël en dat Israël de soevereiniteit over een groot deel van de stad krijgt.

De Palestijnen wilden heel Oost-Jeruzalem als hun hoofdstad, terwijl de rechtse Israëliërs heel Jeruzalem als hun verenigde stad wilden hebben.

Het plan van Trump geeft de Palestijnen een symbolische aanwezigheid in de stad door die gebieden binnen de gemeentegrenzen van Jeruzalem aan te wijzen, maar buiten de barrière van hun staat, met erkenning van dat deel van Jeruzalem als de uiteindelijke hoofdstad van Palestina. Het beloofde zelfs om daar een ambassade te bouwen.

DE TEMPELBERG

In het verleden waren er plannen voor een internationaal bestuur voor de Oude Stad van Jeruzalem en de Tempelberg, de heiligste plaats van het jodendom en de op twee na heiligste plaats van de islam, bekend bij de Joden als Har ha-Bayit en bij de moslims als al-Haram al-Sharif. De Palestijnen hadden zich voorgesteld dat zowel de Oude Stad als al-Haram al-Sharif deel zouden uitmaken van hun staat.

Het plan van Trump plaatst beide gebieden onder Israëlische soevereiniteit, maar laat met betrekking tot de Tempelberg de status quo intact, zodat deze onder de hoede van de Islamitische Wakf blijft, met één kritische uitzondering; de Joden zouden daar nu mogen bidden. De Palestijnen hebben zich verzet tegen elk Joods gebed op de Tempelberg en zo'n gebed is verboden.

Dit punt van het Joodse gebed op de Tempelberg is een katalysator voor geweld geweest en het spookbeeld ervan dreigde een godsdienstoorlog te beginnen.

Volgens het plan van Trump zou het mensen van elk geloof toegestaan moeten zijn om op de Tempelberg/Haram al-Sharif te bidden, op een manier die hun religie volledig respecteert, rekening houdend met de tijd van de gebeden en de feestdagen van elke religie, en met andere religieuze factoren.

SOEVEREINITEIT OVER DE NEDERZETTINGEN OP DE WESTELIJKE OEVER

Geen enkel plan uit het verleden heeft de soevereiniteit over alle Israëlische nederzettingen omvat. Maar omdat er geen noemenswaardige vooruitgang is geboekt op het gebied van de vrede, zijn rechtse Israëliërs en kolonisten ervan uitgegaan dat gebied C, dat 60 procent van de Westelijke Jordaanoever beslaat, deel zou uitmaken van het soevereine Israël. Ze hadden plannen om de nederzettingen daar enorm uit te breiden, met dromen van een bevolking van meer dan een miljoen joden.

De Palestijnen wilden ook dat Area C deel zou uitmaken van hun toekomstige staat, omdat dit het grootste braakliggend terrein van de Westelijke Jordaanoever bevat. Het huidige plan geeft Israël 30% van de Westelijke Jordaanoever, wat minder is dan wat ze nu van gebied C hebben en geeft de Palestijnen de resterende 70%.

Het plan staat toe dat Israël de gemeenschappen die het heeft gebouwd vasthoudt, maar staat geen uitbreiding toe. Meer in het bijzonder verhindert het Israël om zijn greep op gebied C te vergroten. Het roept op tot een bevriezing van de nederzettingen in alle delen van gebied C die niet onder de Israëlische soevereiniteit vallen - zelfs niet in het planning stadium.

De kolonisten maken zich ook zorgen over het lot van 15 geïsoleerde nederzettingen die in enclaves zouden worden geplaatst, binnen gebieden die anders deel zouden uitmaken van een Palestijnse staat. De vrees is dat die plaatsing uiteindelijk deze gemeenschappen zou verdoemen en het onhoudbaar zou maken voor de bewoners om daar te blijven wonen.

Deze 15 gemeenschappen zijn dat wel: Hermesh, Mevo Dotan, Elon Moreh, Itamar, Har Bracha, Yitzhar, Ateret, Ma'aleh Amost, Asfar, Karme Zur, Telem, Adorah, Negohot, Beit Haggai en Otniel.

Het plan geeft ook groen licht voor de Palestijnse bouw in gebied C binnen de voetafdruk van de Arabische gemeenschappen en voorkomt de sloop van bestaande illegale Palestijnse huizen in die gebieden. In feite maakt het een einde aan de strijd om Gebied C.

BEVOLKINGSOVERDRACHT

In het verleden is er gesproken over landruil, maar er zijn geen gebieden opgenomen waar Israëlisch-Arabieren wonen.

In het Trump-plan staat: "De door de staat Israël verstrekte landruiling zou zowel bewoonde als onbewoonde gebieden kunnen omvatten".

Er wordt gesproken over de mogelijkheid dat de volgende gemeenschappen in een gebied van het land, dat bekend staat als de Driehoek, deel gaan uitmaken van de Palestijnse staat. Dit zou onder meer inhouden: Kafr Qara, Ar'ara, Baha al-Gharbiyye, Umm al Fahm, Qalansawe, Tayibe, Kafr Qasim, Tira, Kafr Bara en Jaljulia. Netanyahu heeft beloofd dat er geen Arabieren zullen worden ontworteld, maar hij heeft geen melding gemaakt van de mogelijkheid dat hun gemeenschappen worden heringedeeld in een Palestijnse staat. De mogelijkheid van een dergelijke bevolkingsoverdracht is een van de meer controversiële ideeën die de rechtse Israëliërs op tafel hebben gelegd

REFERENTIES

De Palestijnen hebben aangedrongen op een recht van terugkeer voor vluchtelingen en hun nakomelingen naar het soevereine Israël. Israël heeft bezwaar gemaakt tegen de uitoefening van dat recht in het kader van een tweestatenoplossing, waardoor twee etnische vaderlanden zouden ontstaan: één voor de Joden en één voor de Palestijnen.

Israël heeft erop aangedrongen dat het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen naar hun eigen staat zou zijn, net zoals het recht op terugkeer van Joden naar Israël dat is. De Palestijnen hebben stilzwijgend erkend dat het recht op terugkeer kan worden bevredigd met een rechtvaardige resolutie, waarin het recht op terugkeer wordt erkend, maar waarin ook andere opties zijn opgenomen, zoals compensatie.

In het plan van Trump staat duidelijk dat "er geen recht op terugkeer zal zijn door opname van Palestijnse vluchtelingen in de staat Israël." Het bepaalt dat Palestijnse vluchtelingen moeten worden hergevestigd in de Palestijnse staat - of in een ander land.

In de afgelopen drie jaar heeft de regering van Trump erop gewezen dat de kwestie van de Palestijnse vluchtelingen een struikelblok vormt voor het vredesproces. Het gaf de schuld aan de United Nations Relief and Works Agency for Palestine (UNRWA) voor het toekennen van die status aan de nakomelingen van de oorspronkelijke vluchtelingen die op de Westelijke Jordaanoever, in Gaza, Oost-Jeruzalem, Libanon, Syrië en Jordanië wonen. Zo'n definitie creëert een steeds groter wordende groep vluchtelingen die onmogelijk in een Joodse staat kan worden opgenomen.

Het vredesplan van Trump maakt echter gebruik van die UNRWA-lijst om te bepalen wie wel en wie geen vluchteling is. Maar als er eenmaal een Israëlisch-Palestijns vredesakkoord is gesloten, houdt het agentschap op te bestaan. De betrokken regeringen zouden de vluchtelingen dienen te helpen en er zou een fonds - de Palestinian Refugee Trust - in het leven worden geroepen.

Het vredesplan van Trump erkent ook de rechten van de Joodse vluchtelingen die door de Arabische buurlanden gedwongen werden hun huizen te ontvluchten in de nasleep van de oprichting van de staat Israël in 1948. Het plan roept op om ook voor deze vluchtelingen een compensatiemechanisme te ontwikkelen.

PALESTIJNSE GEVANGENEN

In het plan wordt opgeroepen tot de vrijlating van Palestijnse gevangenen uit Israëlische gevangenissen - tenzij het gaat om gevangenen die veroordeeld zijn voor moord, een poging tot moord of een samenzwering tot het plegen van moord, ook in het kader van terroristische activiteiten. De Palestijnen zouden graag zien dat alle gevangenen uit Israëlische gevangenissen worden vrijgelaten en zullen waarschijnlijk niet tevreden zijn met halfslachtige maatregelen.

De vrijlating zou in twee fasen plaatsvinden. In de eerste fase zouden minderjarigen, vrouwen en Palestijnen boven de 50 jaar, alsmede degenen die tweederde van hun straf hebben uitgezeten, worden vrijgelaten. De rest zou in een tweede fase worden vrijgelaten.

Het plan zou ook de terugkeer van de twee Israëlische burgers die door Palestijnen in Gaza worden vastgehouden, en de overblijfselen van de twee soldaten die daar worden vastgehouden, waarborgen.

Bron: Why Israelis and Palestinians will hate Trump’s peace plan - The Jerusalem Post