Soevereiniteit debat heeft het Israëlische gesprek veranderd

Door Maj. Gen. (res.) Gershon Hacohen - 6 juli 2020

 

 

BESA Center Perspectieven Papier nr. 1.627, 6 juli 2020

SAMENVATTING: Op het moment dat de kwestie van de uitbreiding van de Israëlische soevereiniteit over de Jordaanvallei en delen van de Westelijke Jordaanoever aan de orde kwam, kreeg deze een eigen dynamiek. Niet alleen werden de standpunten van de tegengestelde partijen scherper en meer gepolariseerd, maar de manier waarop aanspraken worden gemaakt, vergezeld van angst en dreiging, heeft de dynamiek van het interne Israëlische debat over het Israëlisch-Palestijnse probleem veranderd.

Wat is de drijvende kracht achter dit Israëlische en wereldwijde verzet tegen de uitbreiding van de Israëlische soevereiniteit over delen van de Westelijke Jordaanoever? Om dit te begrijpen moeten we ons buigen over een fundamentele verandering die het plan van president Trump met zich meebrengt.

Voor het eerst heeft een Amerikaanse regering erkend hoe essentieel de Jordaanvallei is voor de veiligheid van Israël. Israël krijgt dus een ongekende en mogelijk niet te herhalen kans om permanente controle te krijgen over land dat buiten de grenzen van 1967 ligt. Permanente controle zou de algemene veiligheid van Israël versterken en het land helpen bij de bescherming van de Joodse bevolking op de Westelijke Jordaanoever.

De aanwezigheid van Israël na 1967 in de bijbelse gebieden Judea en Samaria, bekend als de "Westelijke Jordaanoever" (vanwege het Hasjemitische Koninkrijk Jordanië), sinds hun bezetting in 1948 en de daaropvolgende annexatie door Jordanië, wordt algemeen gezien als tijdelijk, en de intensiteit van het verzet tegen een permanente Joodse aanwezigheid in dit deel van het voorouderlijke vaderland weerspiegelt de strategisch-historische betekenis van de verandering. In een recenter stadium zou het precedent dat werd geschapen door de ontworteling van de stad Yamit (1982) en dat werd versterkt door de verplaatsing van de Joodse gemeenschappen van Gush Katif (2005), worden verbroken.

Het idee om een nieuw precedent te scheppen - een permanente Joodse aanwezigheid op de Westelijke Jordaanoever - verklaart de vitaliteit van de dreigementen van de Palestijnen en Jordanië. Het verklaart ook de paniekerige urgentie van de inspanningen van Israëlisch links, gesteund door de EU en "progressieve" kringen in de VS, om Israël ervan te weerhouden deze stap te zetten.

De tijd is rijp voor de Israëlische defensie-instelling om de richting van de Joodse staat en haar toekomst te verduidelijken, zowel wat betreft veilige grenzen als het nationale erfgoed.

Voormalig premier Ehud Olmert schreef: "Degenen die beweren dat de annexatie van de Jordaanvallei van vitaal belang is voor de veiligheid van Israël, leven blijkbaar in de angsten van 1967, of proberen ons een nepverhaal over een niet-bestaand gevaar te verkopen".

Een snelle blik op de veranderingen in de aard van de oorlog - vooral in het Midden-Oosten - zou volstaan om te laten zien hoe verkeerd Olmert zat. De eenzijdige terugtrekking van Israël uit de Gazastrook maakte duidelijk dat de dreiging van massale wapensmokkel zeer reëel is. Als er iets te leren valt van die terugtrekking, dan is het wel dat het demilitariseringsidee een hersenschim is die het regionale strategische evenwicht ten kwade verandert, niet beter. Zelfs het bereik van de Sinaï, een geïsoleerde uitgestrektheid die Egypte in handen heeft, kon de geduchte militaire opbouw in Gaza niet voorkomen.

Verbazingwekkend genoeg liggen de verklaringen van de grote groep voormalige generaals en veiligheidsfunctionarissen die bekend staan als "Commandanten voor de veiligheid van Israël" dicht bij het standpunt van Olmert. Zoals de website van de beweging bazuint: "De oostelijke grens van Israël in een toekomstige definitieve nederzetting zal gebaseerd zijn op de 1967 lijnen, met de nodige aanpassingen voor veiligheid en demografische overwegingen... Israël heeft geen aanspraak op soevereiniteit in het land ten oosten van het veiligheidshek."

Op de lange termijn is de fundamentele vraag of en hoe Israël in staat zal zijn om zijn strategische plekken in de kuststrook te beschermen na een terugtrekking tot aan Highway 6 - op een steenworp afstand van het sociaal-politieke en economische hart.

In hun publieke optredens zijn degenen die de Commandanten voor de Veiligheid van Israël vertegenwoordigen, ontwijkend en erkennen zij de Jordaanvallei als "de veiligheidsgrens van Israël," terwijl zij elke uitleg over hoe dit kan worden verzoend met de toezegging van de officiële website om zich terug te trekken naar de lijnen van 1967, uit de weg gaan. Dit zou opzettelijke dubbelzinnigheid kunnen zijn, die voortkomt uit bezorgdheid over de openbare orde, of het zou kunnen duiden op een onopgeloste kwestie binnen de gelederen.

De beslissing ligt in handen van Premier Netanyahu. Hij zou een besluit voorlopig kunnen omzeilen, maar het debat kan niet nog eens vijf jaar worden uitgesteld. De status-quo die tot nu toe heeft gezegevierd, is niet langer een haalbare mogelijkheid. Ook al neemt de uitbreiding van de soevereiniteit vooralsnog de vorm aan van een gedeeltelijke en symbolische maatregel, de strijd die al in de binnenlandse en internationale arena's is gevoerd, betekent dat Israël geconfronteerd wordt met de opkomst van een nieuw systeem.

Dit is een bewerkte versie van een artikel dat op 3 juli in Israel Hayom verscheen.

Maj. Gen. (res.) Gershon Hacohen is een senior research fellow bij het Begin-Sadat Centrum voor Strategische Studies. Hij heeft 42 jaar bij de IDF gewerkt. Hij voerde het bevel over troepen in gevechten met Egypte en Syrië. Hij was vroeger korpscommandant en commandant van de IDF Military Colleges.

Bron: The Sovereignty Debate Has Changed Israeli Discourse