De terughoudendheid van Israël heeft een prijs.

De activiteiten van Iran in het Midden-Oosten zijn brutaler geworden en het is aan Israël om het op afstand te houden. Anders zal Israël snel ontdekken dat de regio aan het veranderen is, en niet in zijn voordeel.

door Yoav Limor - 11 juli 2019

Je hoeft geen genie te zijn om te beseffen dat er de laatste maanden iets fundamenteel in de Israëlische veiligheidsdoctrine is veranderd. De "campagne tussen de oorlogen", de veelgeprezen strategie die de meeste geheime pogingen van het defensie-instituut leidde om de vijanden van Israël op afstand te houden, is teruggedraaid zonder dat er een echt alternatief voor in de plaats is gekomen.

Dit operationele concept dat een groot aantal heimelijke en weinig intensieve militaire en inlichtingeninspanningen omvat en zich voornamelijk richt op het verstoren van de opbouw van geweld door de Iraans-Shiitische as in het hele Midden-Oosten, werd geboren in het begin van de jaren 2000, maar kwam pas naar voren als een toonaangevende verdedigingsstrategie medio 2011, toen de burgeroorlog in Syrië uitbrak.

Tijdens de Syrische burgeroorlog heeft Israël ervoor gezorgd dat het zijn regionale belangen heeft behartigd, onder meer door de overdracht te voorkomen van geavanceerde wapens aan Hezbollah in Libanon, ook om de inspanningen van Iran om zich militair in Syrië te verschansen tegen te gaan en vijandige terroristische activiteiten aan de Israëlische grens op de Golanhoogte te voorkomen.

De "campagne tussen de oorlogen" (CBW) werd gevoerd onder een duidelijke richtlijn, namelijk om "onder de oorlogsdrempel" te opereren. Verborgen operaties werden alleen goedgekeurd als het duidelijk was dat ze, zelfs als ze werden ontmaskerd of verknoeid, geen oorlog zouden uitlokken. Zeer intensieve operaties werden zelden goedgekeurd.

De operaties die in het kader van deze strategie werden gelanceerd, waren talrijk en omvatten onder meer IAF-aanvallen, cyberoperaties, speciale operaties, diplomatieke inspanningen, economische maatregelen en psychologische oorlogvoering. Allemaal werden ze gesynchroniseerd in een ordelijke campagne, die de bedreigingen misschien niet geëlimineerd heeft, maar ze wel sterk heeft kunnen verstoren.

De laatste tijd lijkt het er echter op dat het CBW nagenoeg verdwenen is. Als er in het verleden geen week voorbij zou gaan zonder ten minste één operatie die aan Israël wordt toegeschreven, lijkt het erop dat Israël zich de afgelopen weken ongewoon terughoudend heeft opgesteld.

Dit zou kunnen worden toegeschreven aan de langdurige verkiezingsperiode en de Hoge Feestdagen, die iedereen wilde zien voorbijgaan zonder een veiligheidsescalatie, maar het grotere plaatje is complexer. Het feit dat Israël zich heeft ingehouden kan voortkomen uit de realisatie dat het CBW in zijn vertrouwde vorm mogelijk irrelevant is geworden. Hoe vluchtig het gebied nu ook is, elke Israëlische operatie kan leiden tot snelle escalatie en mogelijk oorlog.

Dit heeft vooral te maken met Iran. Tot voor kort was het uitgangspunt dat de IDF een aantal operaties kon uitvoeren die gericht waren op Iraanse activa, meestal in Syrië, voordat de Islamitische republiek een van haar regionale volmachten opdracht zou geven om vergeldingsmaatregelen te nemen.

Deze veronderstelling wordt door cijfers gestaafd: terwijl Israël tal van directe en indirecte Iraanse belangen in de regio heeft aangevallen, heeft Iran de afgelopen twee jaar slechts vier keer gereageerd.

Maar het Iraanse beleid is nu veranderd en Israël begrijpt dat elke operatie onmiddellijk op een reactie zal stuiten. Deze verandering vloeit voort uit het nieuwe vertrouwen van Teheran, dat is ontstaan door een reeks incidenten in de Perzische Golf maar niets met Israël te maken hebben. Quds Force Commander Gen. Qasem Soleimani heeft zijn eigen CBW in de Golf gevoerd, met als doel de belangen van Iran te bevorderen zonder een volledige oorlog te ontketenen.

Soleimani heeft gezien hoe hij pro-Iraanse milities en wapens kan inzetten, niet alleen in Libanon en Syrië, maar ook in Irak en Jemen. Het idee is om te dreigen en, indien nodig, te handelen, maar niet vanaf Iraanse bodem, zodat het regime van de ayatollahs de ontkenning kan handhaven.

De verandering in het Iraanse beleid vereist een soortgelijke verandering in het beleid van Israël. Als CBW-operaties niet meer op dezelfde manier kunnen plaatsvinden uit angst voor escalatie, moet Israël andere manieren vinden om de radicale processen in te dammen die Iran en zijn gevolmachtigden in de regio leiden.

De tijdelijke terughoudendheid die Israël op zich heeft genomen, kan op korte termijn voordelen opleveren, maar de schade op lange termijn kan aanzienlijk zijn.

Een voorbeeld hiervan werd vorige week in Libanon gegeven toen Hezbollah vorige week een grond-luchtraket lanceerde op een onbemand vliegtuig in Zuid-Libanon.

Dit was een schaamteloze beleidswijziging van de sjiitische terroristische groepering, maar Israël heeft ervoor gekozen geen represailles te nemen. Velen in het defensie-instituut zijn van mening dat dit een vergissing was en dat het absoluut noodzakelijk was dat de IAF onmiddellijk het lanceerplatform vernietigde om Hezbollah duidelijk te maken dat er een rode lijn was overschreden, zelfs als dit een escalatie zou hebben betekend.

Verscheidene functionarissen hebben hun bezorgdheid geuit over het feit dat zo het vermogen van Israël om afschrikking te genereren wordt uitgehold. Zij zijn van mening dat Israël een nieuwe strategie moet ontwikkelen en deze snel ten uitvoer moet leggen en dat de bezorgdheid over de escalatie weliswaar terecht is, maar dat Israël geen andere keuze heeft dan te handelen.

Iran zal zijn regionale aspiraties niet terzijde schuiven en niemand anders dan Israël - niet de Verenigde Staten, niet Rusland en zeker niet de Europeanen - zal dit tegenhouden. En als Israël niet onmiddellijk een duidelijk prijskaartje aan de Iraanse agressie hangt, zal het snel ontdekken dat het Midden-Oosten aan het veranderen is, en niet in haar voordeel.

Bron: Israel's restraint comes with a price - www.israelhayom.com