www.wimjongman.nl
Het mysterie van de verloren jubeljaar: deel 5 – Joods Jubeljaar
Door Gidon Ariel - 16 december 2015
Bob heeft in deel vier van onze serie de seculiere en protestants christelijke perceptie van het Jubeljaar besproken. In dit artikel keren we terug naar Israël, en ik zal in het kort de orthodox joodse perceptie uitleggen.
Sinds het herstel van de staat Israël 67 jaar geleden, is er binnen de religieuze joodse gemeenschap in Israël niet veel aandacht besteed aan het herstel van het Jubeljaar. Volgens mij kan dit veranderen, maar laat me eerst uitleggen hoe het Jubeljaar in het algemeen wordt begrepen door de orthodoxe Joden.
Wat is het Jubeljaar?
Het woord zelf heeft een heel duidelijke oorsprong in het Bijbelse Hebreeuws. Het is de Grieks/Latijnse transliteratie van het Hebreeuwse woord Yovel. De 'y' werd een "j", de "o" werd een "u", de "v" werd een "b" en een dubbele e werd toegevoegd op het eind. Yovel lijkt een ander woord te zijn voor sjofar.
Het woord yovel komt meerdere malen voor in de Thora, maar wordt veruit het meest frequent gebruikt in deze verzen van Leviticus 25:8-13:
U zult zeven Sabbatsjaren tellen — zeven jaar zeven keer — totdat de zeven Sabbatsjaren tot 49 jaar komen. En u zult doorgeven [waarschijnlijk in de zin van blazen] het geluid van een sjofar op de tiende dag van de zevende maand, op Jom Kipoer zult u de sjofar blazen in heel uw land. En u zult het vijftigste jaar heiligen en vrijheid verkondigen in het land voor al haar inwoners als — een Jubeljaar (yovel) voor u, elke man zal terugkeren naar zijn voorouderlijk eigendom, en elke man keert terug naar zijn familie. Deze vijftigste jaar is een Jubeljaar voor u - u zult niet planten en u zult niet oogsten wat groeit, en u zult niet oogsten van de wijnstokken. Want het is een Jubeljaar, het zal u heilig zijn — van het veld zult u eten van de opbrengst. Tijdens het Jubeljaar keert elke man terug naar zijn voorouderlijk eigendom. (Nederlandse vertaling uit het Engels van Gidon Ariel)
Het Jubeljaar is het vijftigste jaar in de cyclus van de Shemitah. In feite is het niet echt correct om het een cyclus van de Shemitah te noemen, om te beginnen. Het is meer de jubeljaar-cyclus, die uit zeven Shemitah-cycli bestaat.
Het Jubeljaar is een hoogtepunt van deze 49-jarige cyclus. Het is een jaar lang durende herdenking van de voltooiing van het oude en het begin van het nieuwe. De gebeurtenis die het Jubeljaar begint is het blazen van de sjofar op Jom Kipoer.
Dit, meer dan iets anders, onderscheidt het Jubeljaar van de rest van de jaren in de cyclus. Het is een zeer publieke en nationale proclamatie van een herstart in de samenleving: slaven worden bevrijd, eigendom wordt teruggegeven aan de oorspronkelijke eigenaars, en de kalender teruggezet op nul.
Hoe moet het jubeljaar worden nageleefd?
Het antwoord zit in de details van de vier activiteiten die zijn gekoppeld aan het jubeljaar, genoemd in de Thora. Dit zijn:
De sjofar blaast op Jom Kipoer: Dit leek waarschijnlijk op de ceremonie, die vandaag de dag nog steeds wordt waargenomen op Rosj Hasjana. De Misjna, het oudste opgenomen document van de joodse mondelinge traditie betreffende de Joodse wet, stelt expliciet dat de twee hetzelfde zijn.
Bevrijden van slaven: Dit is precies zoals het klinkt. Gelukkig is de slavernij een aspect van het bijbelse Jodendom dat niet na de bijbelse periode werd voortgezet, voor zover we weten. Dus dit aspect van het Jubeljaar zal waarschijnlijk nu irrelevant zijn, zelfs als de herdenking van het jaar op de een of andere manier zou worden hervat in deze moderne tijd.
Het herstellen van het eigendom aan de oorspronkelijke eigenaar: Het land Kanaän was opgedeeld tussen de families volgens de twaalf stammen van Israël. Elke familie was eigenaar van een bepaald perceel, toegekend in hun voorouderlijke land voor eeuwig. Zelfs als iets of alles van dat land was verkocht of op andere wijze overgedragen (bijvoorbeeld als een donatie aan de tempel), moest het land worden hersteld en teruggegeven aan de afstammelingen die de oorspronkelijke eigenaar waren, wanneer het Jubeljaar kwam. De meeste gegevens in zowel de Thora als de Misjna betreffende het Jubeljaar hebben betrekking op dit specifieke aspect.
Het naleven van landbouwbeperkingen zoals een Shemitahjaar: Op basis van een eenvoudige lezing van de Thora, wat impliceert dat er twee jaar op rij een beperkte landbouwactiviteit zal zijn: het zevende jaar van de Shemitah en het Jubeljaar dat erop volgt. Vermoedelijk zou de belofte van een overvloedig zesde jaar ter dekking van het Shemitahjaar dan dubbel zijn, voorafgaand aan de Shemitah-Jubeljaar-combinatie.
Landbouwgebied in Israël. Foto: Sherwood Burton.
Wordt het Jubeljaar momenteel nageleefd in Israël? Nee, en hier is waarom.
Ten eerste is er geen duidelijke algemene overeenkomst over wanneer het Jubeljaar eigenlijk moet plaatsvinden. Uiteraard zullen we dit meer naar voren laten komen aangezien dit het mysterie is wat we allemaal willen oplossen.
Ten tweede, in tegenstelling tot het Land van Israël wanneer het duizenden jaren geleden werd ingedeeld, is er nu niet langer een duidelijk inzicht in de grenzen van stammen betreffende hun eigendom. We hebben momenteel geen exacte methode om de grenzen van elke stam te kennen, en natuurlijk zijn we eveneens onwetend over de grenzen van de familie percelen. Bovendien, behoudens een profetisch dictaat zou het bijna onmogelijk zijn voor iemand om te bewijzen van welke stam of familie men afstamt, zodat hun eigendom zou kunnen worden teruggegeven.
Te derde is er geen traditie van Jubeljaar-naleving. Het proces van religieuze naleving van de feesten in het jodendom is doordrenkt van traditie. Veranderingen komen er niet gemakkelijk; er wordt over beraadslaagd, en van alle kanten besproken, en gekeken naar de eerdere informatiebronnen van de rabbijnen die zijn doorgegeven. Met betrekking tot het Jubeljaar hebben wij echter geen dergelijke verslagen.
In feite lijkt er geen duidelijk bewijs te bestaan dat het Jubeljaar ooit in de geschiedenis van het Joodse volk in het oude land van Israël werd nageleefd.
Daarom zou het beginnen het Jubeljaar inacht te nemen een gedenkwaardige onderneming zijn. Niets wat zo belangrijk is, zou ooit gemakkelijk worden overeengekomen. Echter, de mogelijke gevolgen voor de viering van het Jubeljaar zou ook historisch zijn.
Sommige rabbijnen, met inbegrip van Maimonides, geloven dat naleving of opnieuw opzetten van de naleving van het Jubeljaar eigenlijk een teken zou zijn van de komst van de Messiaanse tijd!
Dus is het belangrijk om te zien of er vroegere tekenen zijn in Israël van een hernieuwde interesse in de Shemitah, en nu in het Jubeljaar. Het is nog belangrijker voor mij, omdat we nu misschien wel midden in een Jubeljaar zitten!
Wat is het grote idee achter het Jubeljaar? Waarom is het zo belangrijk?
Het Jubeljaar gaat over vrijheid! De expliciete verklaring in de Thora is om vrijheid af te kondigen, die zelfs is vastgelegd op de Liberty Bell met de woorden: "Verkondig de vrijheid door het gehele land aan alle de bewoners ervan."
Liberty Bell (foto: Wikicommons)
Onder Amerikanen behoort dit tot de meest geliefde citaten uit de Bijbel, en vertegenwoordigt het hele streven naar vrijheid waarop de Verenigde Staten werden gebouwd. De formulering van die vrijheid in bijbelse tijden kunnen verschillend zijn geweest van de manier waarop het zich in moderne tijden manifesteerde, maar het basisidee is hetzelfde. Slaven werden vrijgelaten, ongeacht de reden of de termijn van slavernij. Landaankopen waren altijd tijdelijk — het land behoorde echt toe aan God. Het land zelf was bevrijd van haar taak om het voedsel te produceren.
Tegenwoordig kunnen we kijken naar de verschillende vormen die vrijheid kan beslaan. Wij benadrukken misschien de vrijheid van godsdienst, meningsuiting of sommige andere menselijke inspanningen. We kunnen het zien als een zoektocht naar individuele vrijheden tegenover de macht van de overheid. Het kan de vorm aannemen van vrijheid van onderdrukking, haat of controle. Maar welke vorm de vrijheid ook aanneemt, het is aantoonbaar dat het een staat van menselijke samenleving is die gekoesterd wordt boven al het andere. In november schreef ik over het feit van Jonathan Pollards in vrijheidstelling in de Verenigde Staten, en ik stelde dat dit een teken zou zijn van een Jubeljaar. En nu in december is een andere befaamde Israëlische spion, Ouda Tarabin, door Egypte vrijgelaten.
Dat de Bijbelse kalender vrijheid viert om door middel van het opnieuw opstarten van de Jubeljaar-cyclus, is alleen maar passend. De Bijbel bracht een grote mate van vrijheid aan de wereld door zijn wijsheid, en inzicht in de menselijke natuur, en haar grote openbaring van een God die schept, voedt en het universum bestuurt. Is er een betere manier voor het inluiden van de volgende grote cyclus in de agenda dan het "verkondigen van vrijheid door het gehele land"?
Kunnen we deze halve-eeuw-viering van vrijheid terugbrengen in ons leven? Dit is niet een vraag voor Joden alleen, maar voor al diegenen die kijken naar de schatten van de Bijbel voor een geestelijke voeding.
Misschien is de tijd gekomen om deze sinds lang vergeten naleving te herstellen. Misschien komen deze Jubeljaren zo zelden voor als ze doen, en betekenen ze iets meer dan slechts een paar technische wetten uit het Oude Testament. Misschien vertegenwoordigen zij iets groters dan dat, iets waarvan de betekenis zal alleen worden begrepen als de decennia en de eeuwen en de Jubeljaren doorgaan. Alleen God weet het — en alleen de toekomst zal het uitwijzen.
Verbonden met anderen
Zet uw commentaar hieronder! En als u voor het eerst meeleest met deze serie, voeg u toe aan "count me in" hieronder.
Volgende keer
In het volgende artikel zullen we de kritieke gebeurtenissen van 1917 onderzoeken, de Hebreeuwse kalender, en de grote vraag of ze meewerken aan het oplossen van het mysterie van het verloren Jubeljaar.
Bron: The Mystery of the Lost Jubilee: Part V - Jewish Jubilee - Israel News