Probeert Turkije de grote nieuwe Israëlische-Cyprus-Griekse EastMed-gasdeal te saboteren?

"Turkije ziet dat zijn oude tegenstanders, Griekenland en Cyprus, en zijn nieuwe tegenstanders, Israël en Egypte, een maritieme as vormen die [hen] blokkeert", vertelde Soner Cagaptay, directeur van het Turkse onderzoeksprogramma bij het Washington Institute for Near East Policy.

Door Ariel Ben Solomon - 2 januari 2020

 

 

De spanningen bereiken een nieuw hoogtepunt in het oostelijke Middellandse Zeegebied nadat het Turkse parlement een maatregel heeft goedgekeurd om Turkse troepen in te zetten in Libië ter ondersteuning van de door de VN gesteunde regering aldaar. Deze zet van Turkije komt op dezelfde dag dat Israël, Cyprus en Griekenland een grote nieuwe pijpleidingovereenkomst ondertekenen om aardgas vanuit het oostelijke Middellandse-Zeegebied naar de markten in Europa te transporteren.

Turkije - met decennia van spanningen met Griekenland en Cyprus, en meer recentelijk met Israël - heeft zich sterk verzet tegen de pijpleiding. Het heeft onlangs ook een overeenkomst ondertekend met de in Tripoli gevestigde Libische regering, waarin maritieme grenzen worden vastgesteld die in strijd zijn met de door Israël, Cyprus, Griekenland en Egypte beoogde grenzen.

Onder leiding van de agressieve islamitische president Recep Tayyip Erdogan probeert Turkije een stukje van de actie mee te krijgen.

Soner Cagaptay, familielid van Beyer en directeur van het Turkse onderzoeksprogramma van het Washington Institute for Near East Policy, vertelde JNS dat "Turkije ziet dat zijn oude tegenstanders, Griekenland en Cyprus, en zijn nieuwe tegenstanders, Israël en Egypte, een maritieme as vormen die [hen] blokkeert".

"Vooral met de kwestie van exclusieve economische zones en gasvondsten in het oostelijke Middellandse Zeegebied, heeft Ankara het gevoel dat deze as hen niet alleen militair blokkeert, maar ook met betrekking tot de natuurlijke gasafzettingen en hun exploratie," zei Cagaptay, auteur van 'Erdogans Empire: Turkije en de politiek van het Midden-Oosten'.

De leiders van Griekenland en Israël stellen echter dat de nieuwe pijpleiding niet gericht is op het veroorzaken van een regionale verdeeldheid en spanningen.

"Vandaag hebben we niet alleen een voordelige overeenkomst ondertekend, maar ook onze beslissing vastgelegd voor strategische verplichtingen in een regio die behoefte heeft aan samenwerking", zei de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis tijdens de ceremonie die de overeenkomst over de pijpleiding aankondigde. "EastMed is voor niemand een bedreiging."

De samenwerking van Israël met Cyprus en Griekenland "draagt bij aan de veiligheid en de welvaart in de regio," en "wij keren ons tegen geen enkel ander land", aldus de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.

Desalniettemin beschouwen Griekenland en Cyprus Turkije als een schender van het internationale zeerecht in een poging om bronnen vast te grijpen in de ontwikkeling van het oostelijk mediterraan gas.

Mitsotakis zei onlangs dat als Athene en Ankara het geschil over de zeegrenzen niet kunnen oplossen, het zich tot het Internationaal Gerechtshof in Den Haag zou kunnen wenden, aldus Reuters.

"Gebruik de zeemacht om een punt te maken."

Efraim Inbar, voorzitter van het Instituut voor Strategische Studies in Jeruzalem, zegt dat Turkije Cyprus al enige tijd probeert te pesten om zelf het gaspotentieel in de economische zone van Cyprus te benutten.

"Turkije heeft niet geaarzeld om een Italiaans en Israëlisch schip lastig te vallen. Turkije ziet zichzelf als een energieknooppunt en geeft er de voorkeur aan om het oostelijke mediterrane gas via Turkije te laten lopen, wat de geopolitieke positie van het land zal versterken," legt hij uit.

Eerder in december onderschepten Turkse marineschepen een Israëlisch onderzoeksschip in Cypriotische wateren en dwongen het weg te gaan, zo rapporteerde het Israëlische Kanaal 13 destijds, waarbij ze hoge ambtenaren citeerden.

Het Israëlische schip, genaamd Bat Galim, behoort tot het Israëlische Oceanografische en Limnologische Onderzoekscentrum en deed onderzoek in samenwerking met de Cypriotische regering, volgens het rapport.

"Erdoğan staat klaar om haar zeemacht te gebruiken om een punt te maken. In de afgelopen jaren heeft het land de marine versterkt in het kader van het MILGEM-project," aldus Inbar.

Het MILGEM-project is een oorlogsschepenprogramma van de Turkse marine, dat bedoeld is om de zeemacht van het land te versterken. Volgens een rapport in Turkije's Anadolu Agency op maandag, heeft Turkije in 2019 zijn grootste oorlogsschip, de TCG Anadolu, te water gelaten, dat naar verwachting in 2020 in gebruik zal worden genomen.

Turkije is begonnen te werken aan een vijfde schip als onderdeel van MILGEM na de voltooiing van het vierde schip, het TCG Kinaliada oorlogsschip.

Sabotage van de pijpleiding

Turkije heeft zich verbonden met de islamitische door de V.N.-erkende regering in Tripoli, maar toch is er een sterke anti-islamitische tegenkracht onder leiding van de Libische commandant Khalifa Haftar in het oostelijke bolwerk van Benghazi.

Egypte, de Verenigde Arabische Emiraten en andere staten steunen Haftar.

Op de vraag naar de recente Turkse stappen met de Libische regering in Tripoli en de ondertekende maritieme overeenkomst antwoordde de Turkse deskundige dat Turkije de as Griekenland/Cyprus/Israël/Egypte wil doorboren door een maritieme grens met Libië te hebben.

Maar hij merkte op dat de Turkse strategie om te vertrouwen op de regering in Tripoli risico's met zich meebrengt, en dat deze strategie afhankelijk is van het verkrijgen van de controle over het land in een burgeroorlog tegen de militaire strijdkrachten van commandant Khalifa Haftar in het oosten.

Op Twitter afgelopen maandag, merkte Cagaptay op dat de "twee resterende vrienden van Turkije in het Midden-Oosten vandaag - Qatar en Libië - die haar laatste overzeese bezittingen in het Midden-Oosten waren bij het begin van de Eerste Wereldoorlog, bijna 100 jaar geleden."

Dit gaat niet alleen over Libië, ging hij verder. "Het is het grotere beeld van Turkije's gevoel van hoe het zijn tegenstanders in het oostelijke deel van de Middellandse Zee tegemoet treedt."

Hij zei dat het nu waarschijnlijker is dat de VAE en Egypte hun steun voor Haftar zullen vergroten en dat Griekenland en Egypte hetzelfde zouden kunnen doen.

"Libië komt snel naar voren als een nieuw gebied voor een Turkse proxy-concurrentie met tegenstanders van de Golf tot aan de Middellandse Zee," zei Cagaptay.

Inbar merkte op dat de Libisch-Turkse overeenkomst bedoeld was om "Israël en Cyprus te dwingen met Ankara te onderhandelen."

"Ze proberen duidelijk de pijpleiding te saboteren omdat de economische haalbaarheid ervan nog steeds wordt onderzocht. "De mogelijke val van het Tripoli-regime zal een einde maken aan deze bilaterale overeenkomst, maar niet aan de Turkse eetlust voor oostelijk mediterraan gas en regionale promenentie."

Bron: Is Turkey trying to sabotage massive new Israel-Cyprus-Greece EastMed gas deal? - JNS.org