De deal binnen de 'deal van de eeuw'

Alex Traiman - 10 februari 2020

Terwijl tegenstanders van Trumps vredesplan de premier van Israël hebben beschuldigd van het maken van een diplomatieke blunder met de VS en het niet nakomen van de annexatie, zijn de twee overheden nooit dichter bij elkaar geweest en het uitstellen van annexatie tot na de verkiezingen van Israël kan feitelijk in het voordeel van Netanyahu werken.

 

In het Jeruzalem Center for Public Affairs werkte zondag de Amerikaanse ambassadeur in Israël, David Friedman, aan het ophelderen van de miscommunicatie over hoe snel Israël zijn soevereiniteit over Joodse nederzettingen en strategische landstreken "onmiddellijk" zal kunnen toepassen als onderdeel van het Amerikaanse "Peace to Prosperity" plan om een einde te maken aan het Israëlisch-Palestijnse conflict.

Tijdens een persconferentie van het Witte Huis op 28 januari die het voorstel uitrolde, zei VS-President Donald Trump dat "wij een gezamenlijke commissie met Israël zullen vormen om de conceptuele kaart in een meer gedetailleerde en gekalibreerde weergave om te zetten, zodat de erkenning onmiddellijk kan worden bereikt," toevoegend dat "de Verenigde Staten de Israëlische soevereiniteit over het grondgebied zullen erkennen als mijn visie er in voorziet om deel van de Staat Israël te zijn.

Kort daarna vertelden de medewerkers van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu aan verslaggevers dat hij van plan was om bij zijn terugkeer in Israël een kabinetsstemming te vervroegen om de soevereiniteit over deze gebieden onmiddellijk toe te passen. Netanyahu's medewerkers geloofden dat de premier slechts een maand voor de derde en hopelijk beslissende nationale verkiezing zou profiteren van een annexatieverklaring.

Toch werd de premier al snel op de hoogte gebracht - en de ambassadeur in Israël maakte dat duidelijk - dat de verklaringen van Trumps slechts "erkenning" betekenen "om de conceptuele kaart om te zetten in een meer gedetailleerde en gekalibreerde weergave", nadat het werk is voltooid.

Friedman herhaalde dat er een zeskoppig comité zal worden gevormd, "en er zal een proces komen" om de zo'n 800 kilometer lange grens tussen Israël en een mogelijke Palestijnse staat precies in kaart te brengen. We moeten "een kaart die op een schaal van 1 miljoen is getekend omzetten naae 1", aldus Friedman. "Het is niet al te moeilijk, maar er zijn beoordelingen nodig."

Het zal niet te lang duren.

Op donderdag verleden week, vertelden de speciale adviseur van Trump en de primaire auteur van het vredesinitiatief Jared Kushner naar verluidt aan de journalisten na een briefing bij de Veiligheidsraad van de V.N. dat het proces "een paar maanden" kon vergen.

In antwoord op oproepen van Israël om de soevereiniteit onmiddellijk toe te passen op de Joodse bevolkingscentra in Judea en Samaria, of op de strategische Jordaanvallei, terwijl men wacht om de conceptuele kaart om te zetten in een technische kaart voor verdere annexaties, zei Friedman "we willen dit niet in stukjes en beetjes doen. We willen het in een keer doen, en het goed doen, in zijn totaliteit."

Terwijl Friedman opmerkte dat hij niet dacht dat het proces zal worden afgerond voor de Israëlische verkiezingen van 2 maart, "een beetje geduld om het goed te doen moet niet te veel gevraagd zijn".

Net voor de opmerkingen van Friedman twitterde de ambassadeur dat "de Visie voor Vrede van president Trump het resultaat is van meer dan drie jaar nauw overleg tussen de president en premier Netanyahu en hun respectievelijke leidinggevenden. Zoals we hebben verklaard, is de toepassing van de Israëlische wet op het grondgebied dat volgens het plan deel uitmaakt van Israël, afhankelijk van de voltooiing van een inventarisatieproces door een gezamenlijk Israëlisch-Amerikaans comité. Elke unilaterale actie voorafgaand aan de voltooiing van het comitéproces brengt het Plan & de Amerikaanse erkenning in gevaar."

Gezien de omvang van elke beweging naar annexatiegebieden in het centrum van het decennium-oude Israëlisch-Palestijnse conflict - zelfs als diezelfde gebieden in het hart van de millennia-oude bijbelse geschiedenis van Israël liggen - en het gewicht dat een veto van de VS bij de Veiligheidsraad van de VN zal dragen om elk verzet tegen Israëlische annexaties door leden van de Arabische Liga te blokkeren, evenals door liberale Westerse machten, is een wachttijd van enkele maanden nauwelijks de moeite waard om over te discussiëren.

Net een dag voor de opmerkingen van Friedman vertelde Netanyahu in een bijeenkomst in Ma'ale Adumim, een van de grootste nederzettingen die binnenkort zullen worden geannexeerd: "We zijn al op het hoogtepunt van het proces van het in kaart brengen van het gebied dat, volgens het Trump-plan, deel zal gaan uitmaken van de staat Israël. Het zal niet al te lang zal duren."

Het lijkt erop dat de Trump-regering de voorkeur geeft aan annexaties vóór de Amerikaanse presidentsverkiezingen van november om in wezen te garanderen dat de huidige regering de annexaties zal goedkeuren.

Friedman wees er al snel op dat ondanks enkele "verschillen in timing" die mogelijk kortstondig tussen de twee regeringen bestonden, "het al snel duidelijk werd dat we altijd op dezelfde golflengte zaten".

Vroege tegenstanders van het vredesplan, die over het algemeen ook tegenstanders van Trump of Netanyahu lijken te zijn, hebben getracht Netanyahu te ontmaskeren vanwege het maken van een diplomatieke "blunder" met de Amerikanen en voor het niet nakomen van een verkiezingsbelofte om de gebieden te annexeren.

Toch kan het Netanyahu's electorale voordeel zijn om de gebieden na de verkiezingen te kunnen annexeren. Netanyahu zei op zaterdag: "Ik vertrouw Benny Gantz niet," de voorzitter van de Blauw-Wit Partij en Netanyahu's belangrijkste uitdager, om de annexaties uit te voeren ondanks zijn belofte, die hij persoonlijk aan Trump heeft gedaan, om het plan te steunen.

Als Netanyahu vóór de verkiezingen annexaties had gedaan, zouden de Israëlische kiezers zich misschien niet de in moeilijkheden verkerende zittende staatsman nodig hebben om Israël door de annexaties te leiden, en de fijnere details van eventuele toekomstige onderhandelingen.

Een asymmetrische relatie

Ondertussen, door te proberen een vete te creëren tussen de twee overheden, die aantoonbaar dichter bij elkaar staan dan welke twee Amerikaanse en Israëlische overheden ooit, over wat de term "onmiddellijk" betekent in politiek en historisch taalgebruik, erkennen de tegenstanders van het plan momenteel dat de Verenigde Staten op de een of andere manier bereid is de soevereiniteitsverklaring van Israël over elke Joodse nederzetting en buitenpost in de betwiste gebieden te erkennen. Hetzelfde geldt voor de Jordaanvallei, de meest oostelijke grens van Israël, die alle gebieden die momenteel zijn aangewezen als mogelijke toekomstige Palestijnse entiteit, volledig zal omsluiten.

In zijn commentaar op de redenen waarom Israël in het begin zijn beloning mag ontvangen in een vredesakkoord, terwijl de Palestijnen moeten wachten tot ze hun eisen in het kader van de "Peace to Prosperity"-visie ten uitvoer hebben gelegd, merkte Friedman op dat "dit een asymmetrische relatie is".

"Israël is in staat om zijn deel van de overeenkomst na te komen. De Palestijnen zijn niet in positie om te onderhandelen," zei hij.

Hij voegde eraan toe dat "de enige manier om Israël zover te krijgen dat het ermee instemt" om te overwegen een proces van onderhandelingen met de Palestijnen aan te gaan, na jaren van afwijzing en Palestijnse weigering om Israël te erkennen als een Joodse staat, "is om hen te geven waar ze vandaag de dag recht op hebben."

Ook over de Palestijnen merkte Friedman op dat "hun instellingen zeer zwak zijn," en dat ze de fundamentele vrijheden voor hun kiezers, zoals de vrijheid van godsdienst en de persvrijheid, niet beschermden.

In ruil voor de onmiddellijke erkenning van een Israëlische annexatie van bepaalde gebieden, zei Friedman dat de overeenkomst "een vier jaar durende bevriezing van de nederzettingen op 50 procent van Gebied C creëert wat naar de Palestijnen zal gaan en dat te gebruiken als basis voor de onderhandelingen".

Hij zei dat "het een kleine prijs leek om te betalen, om de Israëlische soevereiniteit over dat gebied te erkennen, in ruil voor een bevriezing van het andere gebied". Friedman voegde eraan toe dat als Israël niet had ingestemd met het bevriezen van de ontwikkeling van die gedeelten van gebied C, die als onderdeel van een Palestijns gebied zijn voorzien, het in staat zou zijn geweest om door te gaan met het creëren van "feiten ter plaatse" die "de mogelijkheid van een tweestatenoplossing zouden uitputten".

Dit is wat Friedman noemde "de deal binnen de deal" - Israël zal onmiddellijk de gebieden annexeren en die het in het kader van de deal ontvangen, en in ruil daarvoor instemmen met het bevriezen van de bouw op land dat het plan opzij zet voor een potentiële Palestijnse staat.

Om die staat te bereiken zouden de Palestijnen moeten voldoen aan eisen zoals het staken van het aanzetten tot geweld, het schrappen van het 'pay-to-slay' terroristenprogramma, volledige financiële transparantie en de demilitarisering van de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook - een met raketten gevulde enclave die momenteel door Hamas wordt gecontroleerd en als een toevluchtsoord voor de Palestijnse Islamitische Jihad fungeert.

De Palestijnen hebben vier jaar de tijd om aan deze eisen te voldoen, waarna alle gebieden die zijn gereserveerd als onderdeel van een toekomstige Palestijnse staat zullen terugkeren naar hun huidige betwiste status. En zoals zowel Trump als Kushner hebben gezegd, kan dit "de laatste kans" zijn die de Palestijnen hebben om een eigen staat te bereiken.

Friedman erkende dat de Palestijnen misschien niet kunnen leveren en dat ze het plan gewoonweg van meet af aan kunnen verwerpen.

"Er is een mogelijkheid dat de Palestijnen dat doen, en ze moeten niet worden beloond voor agressief gedrag en het uitblijven van betrokkenheid," zei hij.

Als ze er niet in slagen om aan hun eisen te voldoen, zouden de Palestijnen kunnen merken dat de Verenigde Staten, als ze in een tweede termijn, die door Trump zal worden geleid, bereid zijn om verdere Israëlische annexaties te steunen, die alle mogelijkheden voor een Palestijnse soevereiniteit zullen elimineren.

Friedman merkte op dat hij de "Abba Eban-doctrine" van de Israëlisch-Palestijnse diplomatie onderschrijft dat de Palestijnen "nooit een kans missen om een kans te missen". Hij verklaarde ook dat, terwijl de Verenigde Staten "als bemiddelaars" zouden blijven optreden, het "uiteindelijk aan de twee partijen" is om te onderhandelen over de definitieve voorwaarden van een vredesregeling.

Maar als de Palestijnen deze kans laten liggen, dan heeft Israël al de vruchten geplukt van hun afwijzende houding, met nog meer annexaties aan de horizon.

Alex Traiman is de directeur en het hoofd van het Joodse Nieuwssyndicaat in Jeruzalem.

Bron: The deal within the deal of the century - JNS.org