#

De verkiezingsstrijd in Israël stond in de schaduw van verwijten richting premier Netanyahu dat hij corrupt is. Dit heeft het imago beschadigd van Netanyahu, die als leider van het land geen echte tegenstander heeft en die het tegen hem kan opnemen. Desalniettemin geeft hij het niet op en blijft hij onverminderd strijden om aan de touwtjes van de macht te kunnen blijven trekken.

Zeven jaar geleden wijdde het pretigieuze tijdschrift Times de titelpagina van zijn uitgave van mei 2012 aan de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Hij leek destijds op het hoogtepunt van zijn politieke macht te zijn beland. Hij kon zich niet alleen in Israel in een grote populariteit verheugen, maar werd ook in de VS en Europa gewaardeerd. Zo viel ook de titel van de editie uit, kort en bondig: “King Bibi”.

Zes jaar later, halverwege 2018 dus, was het gezicht van Netanyahu opnieuw op het titelblad van een tijdschrift te zien, dit maal op die van de New Yorker. De titel luidde: “De val van king Bibi?”. Dit sloeg op het juridisch onderzoek tegen Netanyahu vanwege de verdenking van bedrog en corruptie. En het deed de vraag opkomen of hij het politiek zou overleven.

Sindsdien is er weer een jaar verstreken. Het politieonderzoek heeft ertoe geleid dat het Openbaar Ministerie een aanklacht tegen Netanyahu heeft toegelaten. In de aanklacht worden hem zware vergrijpen ten laste gelegd: corruptie, bedrog en machtsmisbruik. Netanyahu heeft nog steeds het recht om tegen deze aanklacht stelling te nemen. En hij is nu de eerste premier van Israël geworden die in zijn ambtsperiode aangeklaagd kon worden. Maar ook deze ontwikkeling heeft het vraagteken van het blad New Yorker, halverwege 2018, niet in een uitroepteken veranderd. Netanyahu is niet ten val gebracht. Voorlopig heeft hij de tegen hem ingebrachte klachten tot een politiek instrument omgevormd en beweerd dat bij het uitwerken van de aanklacht de betrokken entiteiten (politie en Justitie) “linkse factoren” waren, die belang hadden bij een politieke omwenteling. Bovendien, zo meende hij, bedienden zij zich van de “linkse media” om hem van zijn post te krijgen. De trouwe aanhang van Netanyahu heeft deze bewering voor klinkende munt aangenomen en staat pal achter hem. Dat weerspiegelden zich in de opiniepeilingen vóór de verkiezingen, want 42% van de ondervraagden was van mening dat “het Openbaar Ministerie is gezwicht voor de druk van de links georiënteerde pers” en dat dit de eigenlijke reden is dat er een aanklacht moet komen. Daarmee blijft Likud onder Netanyahu in de peilingen een sterke politieke partij die bovenaan het rechts-conservatieve blok blijft staan.

Niettemin zijn er scheuren te zien. Netanyahu is gedwongen een verkiezingscampagne in de schaduw van deze aantijgingen te voeren. Zijn imago is niet meer onberispelijk. Daarom blijkt ook uit de opiniepeilingen dat de vroegere stafchef Benny Gantz, die in de politiek is gegaan en aan de top van de nieuwe partij Blauw-Wit staat, in elk geval door een behoorlijk deel van de kiezers als een serieuze concurrent van Netanyahu wordt beschouwd. Voor hen is hij zeker in beeld als de nieuwe premier. De nieuwe partij van Gantz is een verbond met andere partijen aangegaan die Netanyahu verwijten dat hij de Israëlische democratie vernietigt door genoemde tendensen bij de politie en bij Justitie te insinueren. Deze partij deed het in sommige eerste opiniepeilingen zelfs beter dan Netanyahu’s Likud. Kort voor de verkiezingen bleek echter uit peilingen dat Netanyahu niettemin premier blijft. Het blok van de rechts-conservatieve partijen onder leiding van Likud en dus onder Netanyahu leek de meeste zetels te gaan veroveren en zo de vorming van een regering voor zichzelf veilig te stellen.

Desalniettemin lijkt zich het einde van een tijdperk af te tekenen. Ook al komt Netanyahu uit de verkiezingen tevoorschijn als de Israëlische politicus met de opdracht om een regering te vormen, hij zal tegelijkertijd zijn onschuld moeten bewijzen voor wat betreft de hem aangewreven misdrijven. Hij zal lange hoorzittingen moeten doorstaan. De meeste deskundigen zijn het erover eens dat Netanyahu’s kansen om zijn onschuld te kunnen bewijzen richting nul-komma-nul gaan. Het kan dus op een officiele aanklacht uitdraaien. En daarmee zijn deze hoorzittingen momenteel de grootste uitdaging waar Netanyahu voor staat. Opiniepeilingen tonen opnieuw aan hoe het publiek er over denkt: 68% is van mening dat Netanyahu in het geval van een aanklacht dient af te treden. Het lijkt er op dit moment echter niet op dat Netanyahu iets dergelijks van plan is. Hij is van plan om na de verkiezingen een wet door te drukken (die ook in Frankrijk bekend is) die het onmogelijk maakt om een zittende premier in het verdachtenbankje te brengen. Zal hij als overwinnaar uit deze worsteling komen? Zal Netanyahu in het ambt blijven? En wat niet minder belangrijk is: zal de Israëlische democratie tijdens zo’n politieke strijd overleven, wanneer de meest uiteenlopende democratische instellingen zonder enig onderscheid worden aangevallen en daarbij niet een averij oplopen?

Het einde van Netanyahu?