Het ene woord dat verdeelt

Eén woord verdeelt christenen en joden.

Nee, het is niet het woord waar je aan denkt. Het is niet het woord verlossing, of meer specifiek Yeshua/Jezus. Er is vrijwel geen onenigheid over het feit dat zo iemand met de naam Yeshua over de aarde heeft gelopen. Het staat buiten kijf dat Hij in Jeruzalem gestorven is. De onenigheid zit hem in de betekenis van die gebeurtenissen.

In mijn vele gesprekken met Gidon herinner ik me nog precies waar we wandelden, toen we de Oude Stad verlieten en de Hinnom-vallei doorkruisten, toen hij en ik beiden een zeer belangrijk Hebreeuws woord tegenkwamen dat een grote controverse in zich lijkt mee te dragen die christenen en joden verdeelt.

Wil je proberen het woord te raden?

Hint 1: Het werd gesproken door Abraham.

Hint 2: Er werd over God gesproken.

Hint 3: Het woord werd gesproken in wat nu Jeruzalem is.

Hint 4: Meer specifiek, werd het gesproken op de berg Moriah.

Nog meer hints nodig?

Hint 5: Er zou een mes in Abrahams hand kunnen zijn geweest toen hij het sprak!

Hint 6: Het werd gesproken nadat de ram was geofferd aan God.

Het woord is Yireh.

Dit is het woord dat deel uitmaakt van het woord Jeruzalem. Dit zal nog duidelijker zijn als we Jeruzalem fonetisch schrijven als: Yireh-shalom.

Het gesprek tussen Gidon en mij was afgedreven naar Abrahams "bijna-offer" van Izaäk. Gidon kan die avond iets gezegd hebben over hoe Genesis 22:14 een belangrijk vers is waaruit de naam "Jeruzalem" is afgeleid, Yireh.

Als hij dan de bom liet vallen zonder het te beseffen toen hij er terloops aan toevoegde dat Yireh betekent:

"De Heer zal zien."

En ik antwoordde: "Bedoel je niet te zeggen:

De Heer zal voorzien"?

En Gidon antwoordde: "Waarom zeg je dat?

Ik antwoordde: "Omdat dat is wat mijn New American Standard Bible zegt, en dit is een van de meest letterlijke vertalingen die er is." Die vertaling luidt als volgt:

Abraham noemde de naam van die plaats De HEER zal voorzien, zoals er tot op de dag van vandaag gezegd wordt: "Op de berg van de Heer zal worden voorzien. Genesis 22:14 (NASB)

Ik vertelde hem toen, middenin mijn verbazing, dat ik als kind liederen zong over Yehovah Yireh, de God die in onze behoeften voorziet.

Gidon zei: "Hmmm, ik denk het niet. De wortel van Yireh is raah, wat 'zien' betekent.

Terwijl we verder liepen, controleerde Gidon zijn telefoon en zei dat het mogelijk zou zijn om het woord als "manifesteren" te vertalen, maar het betekent zeker niet "geven".

De Israëlische Bijbel, die we vaak in deze columns gebruiken, dankzij onze vriend Rabbi Tuly Weisz, is een versie die het grootste deel van zijn tekst ontleent aan de zeer bekende versie van de Jewish Publication Society (JPS). De Israëlische Bijbel vertaalt Yireh met behulp van het woord visie, zoals volgt:

En Avraham noemde die plaats Adonai-yireh, vanwaar het huidige gezegde: "Op de berg Hasjem is er visie". Genesis 22:14 (TIB)

Waarom doet dit ene woordje er zo toe? Als deze reeks probeert om eruit te gaan met een knal, waarom bestuderen we dan in de voorlaatste column van de hele serie het saaie onderwerp van een bepaald Hebreeuws woord?

Waarom is het belangrijk?

Omdat ik geloof dat dit kleine woordje, Yireh, zowel het probleem heeft als de oplossing voor ons als christenen, als het gaat om ons te helpen begrijpen waarom het Joodse volk de verlossing niet ziet zoals wij dat doen.

Als christenen zijn wij gekomen om God (de Vader) te zien als de God die Zijn Zoon gaf, het grootste geschenk dat ooit gegeven is! Dat verhaal bereikte zijn hoogtepunt toen in Jeruzalem! God heeft een offer voor ons gegeven, om ons toe te staan aanvaard te worden in Zijn `gezin`, Zijn 'familie', en om onze zonden te vergeven. Zonder twijfel is Jeruzalem de plaats waar God ons een manier heeft gegeven om met Hem in relatie te komen.

En toch hebben Joden door het werkwoord 'zien' ook een relatie met dat vers. In het bijzonder met de woorden Hashem (de vier-letterige naam van God YHVH), zal "zien". Wat is de implicatie?

Voor Joden gaat Jeruzalem over van wat God ziet, niet over wat God geeft.

De Torah heeft vele facetten, en er zijn zeker vele manieren om dit vers uit te pakken. Maar voor het doel hier zou ik graag een samenvatting van dit specifieke facet uit het Joodse gezichtspunt willen voorstellen, en wel als volgt:

"Jeruzalem is de plaats die vandaag de dag een plaats van hoop voor alle volken is, omdat een man, Abraham, zo ontroerd was door het lopen in gehoorzaamheid naar de dood (van zijn enige erfgenaam), dat hem werd geopenbaard dat God veel meer betrokken was bij de zaken van deze wereld dan hij ooit voor mogelijk had gehouden, en dat de wereld veranderde, is veranderd, en voor altijd zal blijven veranderen, niet door wat Abraham zag en niet zag op die dag, maar door wat God ziet.

De les voor ons met betrekking tot het begrijpen van de Joden is vergelijkbaar. Ik zou het zo willen zeggen:

"Laten we niet naar hen kijken en bepalen "wat we zien" en "wat we niet zien", maar laten we onze vrede, onze shalom, gebaseerd zijn op het vragen aan God om ons te openbaren wat Hij ziet. Het maakt niet uit wat we denken te zien. Waar het om gaat is wat God ziet".

Voor de lol

Om deze column niet met zo'n zware noot te eindigen, wil ik graag nog een ander verschil delen dat ik door Gidon geleerd heb en dat voor mij het verschil tussen christenen en Joden kristalliseert. We zien het in het "allereerste lied" dat onze kinderen in hun zondagsschool of Joodse school wordt onderwezen.

Voor christenen is het Jezus houdt van mij. Het eerste vers gaat als volgt:

Jezus houdt van mij, dat weet ik

Want de Bijbel zegt mij dat zo

De kleintjes zijn van Hem

Ze zijn zwak maar Hij is sterk.

Voor Joden is het Adon Olam. Het eerste vers gaat als volgt:

De Heer van het universum die regeerde

Voordat er iets werd gecreëerd

Toen alles werd gemaakt door Zijn wil

Hij werd als koning erkend.

Daar heb je het! Het verschil tussen christenen en Joden is onmiskenbaar vanaf het allereerste vers van mogelijk het eerst geleerde lied in de opvoeding van onze respectievelijke kinderen.

Hoewel veel van deze columns op onze gemeenschappelijke grond hebben gestaan, en dat is zeker waar ik me het meest op mijn gemak voel, dacht ik dat je misschien wel zou kunnen genieten van deze ene afwijking van de norm, omdat ik denk dat dit ene woord - Yireh - ons echt iets kan geven om over na te denken in de komende dagen!

Yireh-Shalom.

Bron: Studio See: 051 – The One Word that Divides