Rusland positioneert zich als 'eindrechter' in Syrië te midden van escalerende Israëlisch-Iraanse spanningen

Moskou heeft ook geprobeerd om de rol van bemiddelaar tussen Israël en Iran te spelen, in een poging om de schaduwoorlog tussen hen op Syrische bodem te verdubbelen. Israël van zijn kant is vastbesloten om het plan van Iran om van Syrië een oorlogsfront tegen het land te maken, te ontwrichten.

Door Yaakov Lappin - 3 april 2019

De Israëlische Premier Benjamin Netanyahu en de Russische President Vladimir Poetin zijn de laatste tijd bezig geweest met een golf van discussies, waarvan er ten minste enkele waarschijnlijk verband houden met de Iraanse activiteiten in Syrië.

De bijeenkomsten vinden plaats in de schaduw van recente berichten over een grote Israëlische luchtaanval op 28 maart, gericht tegen een Iraanse wapenopslagplaats in de buurt van de Noord-Syrische stad Aleppo, die naar verluidt tot grote explosies en veel slachtoffers heeft geleid.

Rusland leidt een pro-Assad militaire coalitie in Syrië, waarvan de Iraanse strijdkrachten een centraal onderdeel zijn. Maar het onderhoudt ook een deconflictie-kanaal met Israël om onbedoelde botsingen te voorkomen tussen zijn luchtmacht en de Israëlische luchtmacht, die beide actief zijn in de Syrische arena.

Poetin heeft ook geprobeerd om de rol van bemiddelaar tussen Israël en Iran te spelen, in een poging om de verdubbeling van de schaduwoorlog tussen hen op Syrische bodem te voorkomen. Israël van zijn kant is vastbesloten om het plan van Iran om van Syrië een oorlogsfront tegen het land te maken, te ontwrichten.

Netanyahu zal donderdag naar Moskou vliegen voor een ontmoeting met Poetin, slechts vijf dagen voor de verkiezingen van 9 april in Israël. De vergadering kan verbonden worden aan hulp van Rusland om een Israëlische militair terug te krijgen, die vermist is in 1982, maar het zal niet tot dat onderwerp worden beperkt. Op 1 april hielden Netanyahu en Putin een telefoongesprek over "militaire samenwerkingskwesties", volgens het Kremlin, evenals om de "dringende tweezijdige kwestie" en "de situatie in het Midden-Oostengebied" te bespreken.

Op 27 februari ontmoetten de twee leiders elkaar in Moskou om Syrië daar te bespreken. Netanyahu zei tijdens die vergadering, dat de twee partijen een akkoord bereikten over hoe te coördineren tussen de militairen. Zij zijn blijkbaar ook akkoord gegaan zijn met een doel om "buitenlandse troepen" uit Syrië te krijgen, volgens Netanyahu.

Terwijl Rusland niet iedereen zal kunnen tevredenstellen, begrijpt het dat het met elke kant de "helft van zijn wensen zal moeten laten vallen", zo vertelde Professor Uzi Rabi, directeur van het Centrum van Moshe Dayan voor Midden-Oosten en Afrikaanse Studies bij de Universiteit van Tel Aviv, aan JNS.

Om dit te bereiken, moet Moskou aan elke speler alles duidelijk maken "wat echt belangrijk is, en hier heeft Israël een kans om het bereik en de omtrek van de acties van Iran in Syrië te definiëren," zo voegde hij eraan toe. "In het algemeen is dit een nieuwe situatie die de regio niet gewend is. De Russen beheren dit spel met veel onderhandelingstroeven, en Israël zal zich moeten aanpassen aan de nieuwe regels van het spel.

Irans activiteiten in Syrië zijn gebonden aan interne machtsstrijd

Doron Itzchakov, een onderzoeksmedewerker aan het Begin-Sadat Centrum voor Strategische Studies, en aan het Alliance Center for Iranian Studies aan de Universiteit van Tel Aviv, was het erover eens dat de huidige situatie goed is voor Moskou.

"Het Russische belang is om zich te positioneren als de 'eindrechter' in Syrië, en deze situatie, waarin Netanyahu naar Poetin komt en de Iraanse kant ook naar hem toe komt, is voor hen comfortabel. Zij voelen zich comfortabel met de schalen in evenwicht," zei hij.

Iran, van zijn kant, zal de contacten van Israël met Rusland nauwlettend volgen en zijn beleid in Syrië dienovereenkomstig aanpassen. "De Iraniërs zullen uitkijken naar het beleid van Rusland in Syrië, om te zien hoe ze hun tactiek moeten veranderen. Iran heeft geen plan zijn greep op Syrië vrij te geven, maar het verandert zijn tactiek om geen dynamiek te verliezen," zo verklaarde Itzchakov.

Een recent voorbeeld van hoe Iran zijn overname-inspanningen in Syrië heeft aangepast, is door het militair personeel en de wapens in te bedden in de plaatsen van het officiële Syrische Arabische leger. Dat weerhield Israël er echter niet van om dergelijke doelen aan te vallen wanneer het ze ontdekte.

Itzchakov benadrukte dat de beslissingen van Iran in Syrië niet losgekoppeld kunnen worden van de bredere geopolitieke ambities van Teheran of van de interne machtsstrijd in de Islamitische Republiek.

Hij haalde een bezoek aan in maart van de Iraanse president Hassan Rouhani aan het naburige Irak als voorbeeld van deze koppeling. Het doel van dat bezoek was om een economisch corridor te ontwikkelen om de Amerikaanse sancties te omzeilen, zei Itzchakov.

Maar het bezoek heeft ook het prestige van Rouhani versterkt, die thuis te maken heeft met grote kritiek van het rivaliserende conservatieve blok en de Islamitische Republikeinse Garde (IRGC).

"Het economische corridor dat Iran in Irak wil, is verbonden met zijn wens om een economisch corridor naar Libanon te krijgen en naar zijn banden met Syrië. Men kan deze dingen niet scheiden," zei Itzchakov.

Bovendien heeft Iran in al deze landen - Irak, Syrië en Libanon - strijdkrachten kunnen opbouwen - en heeft hen omgevormd tot invloedrijke politieke krachten in Irak en Libanon. Iran is van plan hetzelfde te doen in Syrië.

Maar het element dat verantwoordelijk is voor deze activiteit is hoofdzakelijk het IRGC en Generaal Qasem Soleimani, de bevelhebber van de eenheid van de overzeese Iraanse Quds Force, die met de Minister van Buitenlandse Zaken van Iran, Mohammad Zarif concurreert, ten behoeve van de controle over het regionale beleid van Iran, zei bovengenoemde Itzchakov.

Uit deze interne rivaliteit komt het verhaal naar voren van de Iraanse activiteiten in Syrië, zo voegde hij eraan toe. "De macht van het IRGC als besluitvormer op gebied van geopolitiek, economie en diplomatie neemt toe," zei hij.

De interne machtsstrijd maakt "Iran gevoeliger voor Syrië", aldus Itzchakov. "Zelfs als het gedaan wordt in oppositie tegen de populaire wensen van het Iraanse volk, neemt de IRGC zijn eigen beslissingen, ook in Syrië. De IRGC wil de agenda bepalen."

Bron: Russia positions itself as ‘final judge’ in Syria amid escalating Israeli-Iranian tensions | JNS.org