De zin en onzin van het nieuwe jaar.

Wij zeggen dus in de westerse cultuur dat de nieuwe jaar op 1 januari begint.

Het zij zo. Maar God zegt dat de maand Abib (Nisan) de eerse maand van de maanden is. Exodus 12:2: Deze maand zal voor u het begin van de maanden zijn. Hij zal voor u de eerste zijn van de maanden van het jaar.

Volkomen logisch want in het land Israël gaat dan alles opnieuw beginnen, de bomen lopen, uit de gewassen gaan groeien. Zo ook op het Europese continent.

Kalenders bestaan er in alle soorten en maten: de Hebreeuwse kalender, de Griekse, de Egyptische, de Chinese en de Babylonische. Op de Hebreeuwse kalender begint het nieuwe jaar op Rosh Hashanah de eerste dag in de zevende maand Tishri. Een datum waar je vrede mee kunt hebben als je bedenkt dat in die tijd Yeshua is geboren waarmee een heel nieuw tijdperk van genade werd ingeluid.

Waarom dan die verandering. Daar zijn verschillende verklaringen voor. Tot voor het jaar 45 voor Christus was de datum voor het begin van het nieuwe jaar bij de Romeinen op 1 Maart. Tot Julius Caesar besloot om de kalender te veranderen omdat de oude kalender op de maan-omloop gebaseerd was en uit de pas liep met de seizoenen.

Hij bepaalde dat de maand januari, vernoemd naar de god Janus, de eerste maand van het jaar zou zijn. Ook werd de achtdaagse week een zevendaagse week en de dagen vernoemd naar planeten en afgoden. De afgod Janus had twee gezichteh keek naar het verleden en naar de toekomst.

In 1582 paste de Paus Gregorius XIII de kalender opnieuw aan omdat de oude kalender per 118 jaar 1 dag uit de pas liep. Daarbij was het ook de naamdag van Sylvester op die dag van het jaar. In Duitstalige landen heet die dag dan ook Sylvesterdag.

De Rooms-Katholieke kerk wilde van alle heidense feesten af en vervangen door zogenaamde christelijke feesten. Eigenmachtige godsdienst. Zo bepaalde men het zonnewende feest als de geboortedag van Christus, maar die dag was zoals we nu weten en toen wisten in de tijd van de herfstfeesten. Acht dagen daarna het Joelfeest als de besnijdenis-dag van Christus.

Leuk gevonden maar totaal onbijbels. Niet iedereen legde zich daarbij neer en werd gewoon Pasen als het nieuwe jaar aangehouden.

In Engeland werd tot 1752 nog 25 maart aangehouden als start van het nieuwe jaar. In Nederland was 1583 het jaar van een overgang, wat een beslissing was van de Spaanse landvoogd Requesens. Als laatste provincie ging Drente overstag in 1701. Het Perzisch nieuwe jaar is nog steeds op 21 maart. Evenals in Irak en Turkije.

In Frankrijk werd voor de instelling van de Gregoriaanse kalender het nieuwe jaar van 25 maart tot 1 april gevierd. Na de instelling van 1 januari als nieuwe jaar, werden de mensen die aan de oude datum vasthielden nep-geschenken toegestuurd of uitnodigingen voor feestjes die niet werden gehouden, daaruit is de 1 aprilgrap ontstaan. Tot voor kort was het ook hier nog gebruikelijk om op nieuwsjaarsdag in ruil van gelukwensen geld te geven, voornamelijk aan kinderen en kwamen ook bezorgers langs de huizen om te 'luksen' en daarbij een geldelijke beloning kregen. Zelf liep ik in mijn jeugd ook de hele familie af met het doel wat geld te krijgen.

Het gebruik van een nieuwjaarsviering is ontstaan in het oude Babylon waar al in 2600 v. Chr. eind maart een slaaf werd geofferd die voor die dag tot koning werd gekroond.

Merkwaardig is ook dat tot in 1945 het nieuwe schooljaar nog in april begon. Maar daarna werd verschoven naar de septembermaand. Een reden daarbij was dat de toenmalige koningen Wilhelmina in Augustus jarig was. Was eerder de zomervakantie een onderbreking van het schooljaar was werd daarna een vakantie aan het einde van het schooljaar.

Het afschieten van vuurwerk had in het verleden de bedoeling om de demonen te verdrijven en zo met een schoon begin aan te vangen. Een gebruik dat niet gemakkelijk door de autoriteiten kan worden verdreven, ondanks alle pogingen daartoe om dit te ontmoedigen vanwege het overlast en ongelukken. Voor de geesten werden gerechten klaargezet, die later door de mensen zelf later werden genuttigd.

Zo kun je dus allerlei heidense achtergronden vinden voor feesten en gebruiken van wat de oorspronkelijke bedoeling ervan was. Er is in de tijd een christelijk sausje overheen gegoten, alhoewel de relevantie met dit sausje sterk aan het verdwijnen is.