Een nieuwe strategie gericht op Teheran: Exploiteren van de Iraanse angst

Door Dmitri Shufutinsky, 26 juni 2019

 

 

BESA Center Perspectives Paper No. 1.209, 26 juni 2019.

Samenvatting: De grootste angst van het Iraanse regime is een buitenlandse invasie. Om de mullahs naar de onderhandelingstafel te brengen, zouden de VS de gevolmachtigden van het regime in de Iraakse en Syrische "nabijheid" van Iran moeten elimineren en die dreiging tot volledige einde moeten brengen.

Het controversiële besluit van president Donald Trump om geen militaire aanval tegen Iran te lanceren heeft het debat in Amerika en daarbuiten aangewakkerd. Was hij wijs en genadig om zich te onthouden van het lanceren van een naar verluidt onevenredige reactie op het neerhalen van een drone? Of noemden de mullahs het bluf en verzwakten zij zo de positie van Amerika? Beide argumenten zijn goed, maar het belangrijkste is wat de beleidsmakers nu moeten beslissen en in hoe ze Teheran in de toekomst kunnen afschrikken.

Veel Midden-Oosterse waarnemers geloven de ayatollahs als deze beweren dat hun regionale steun voor gevolmachtigden gebaseerd is op hun wens om hun "revolutie" te verspreiden. Dat is misschien hun bedoeling, maar de soennitische moslims, die de overgrote meerderheid van de bevolking van het Midden-Oosten uitmaken, verwerpen deze sjiitische inbreuk op hun grondgebied grotendeels. Ook is het anti-westerse, antizionistische sentiment van de Islamitische Republiek niet voldoende om veel aanhangers te winnen in de regio buiten Hamas of sjiitische milities om.

Turkije en Qatar ondersteunden een soort soennitische revolutie door de Moslimbroederschap tijdens de "Arabische Lente". Die beweging richt zich op veel van dezelfde gevoelens en doelen van de Iraniërs zonder de eis om zich aan te sluiten bij een sjiitisch "anti-imperialistisch" kamp.

De steun van Iran voor gevolmachtigden, terroristen en milities in de hele regio komt voort uit meer dan de wens van Iran om de revolutie te verspreiden. Zij wordt vooral gemotiveerd door haar ergste historische angst: een buitenlandse verovering.

De angst voor een buitenlandse invasie die de Iraanse identiteit zou verzwakken of vernietigen, beperkt zich niet tot het regime. Zij geldt voor de hele Perzische samenleving met een meerderheid van stemmen. In de oudheid werd Perzië door de Arabische verovering overheerst. Hoewel het land uiteindelijk vele gewoonten - waaronder de islam - van de indringers overnam, plaatste de daaropvolgende bezetting en het bestuur van hun land de Arabieren aan de top van de pikorde en zorgde ervoor dat een groot deel van Perzië's historische cultuur verdween. Perzië heeft een aantal van de gewoonten aangepast, die de indringers (met name het overnemen van de sjiitische in plaats van de soennitische islam) aan Perzië hebben opgelegd. Maar tot op de dag van vandaag zien veel Iraniërs de Arabische verovering nog steeds als een nationale vernedering die het land terugwierp. Saddam Hoesseins invasie van Iran in 1980 - die werd aangewakkerd door een racistische, anti-Perzische, Arabisch-nationalistische vurigheid - heeft de angst van Iran voor buitenlandse (vooral Arabische) invasies alleen maar vergroot.

Nadat de VS het regime van Saddam omver had geworpen en de macht van Teheran als zo min mogelijk onder controle had, veranderde Ayatollah Khamenei Irak in een soort vazalstaat. Hij vulde het met sjiitische milities die Bagdad domineren, onderdrukte de Koerdische verlangens naar onafhankelijkheid en vernietigde de soennitische militante organisaties. Veel van deze milities hebben zich ook gericht tegen Amerikaans militair personeel - een afschrikkende maatregel tegen een mogelijke Amerikaanse aanval op Iran.

Iran heeft deze milities uitgerust met raketten die Israël kunnen treffen en heeft hen de opdracht gegeven Hezbollah te helpen in het geval van een toekomstige oorlog met de Joodse staat. Khamenei breidde dit beleid uit naar Syrië, waar Iran Hezbollah heeft gebruikt om meer sjiitische milities op te leiden om de Syrische regering te steunen in haar strijd tegen soennitische jihadisten en rebellengroepen. Iran heeft een groot aantal eigen militairen gestuurd om dit project te begeleiden.

Gedeeltelijk doel van Iran is het creëren van een uitgestrekt sjiitisch imperium dat zich uitstrekt van Teheran tot aan de Middellandse Zee. Met zo'n imperium zou Teheran Israël vanaf één lang noordelijk front kunnen bedreigen als er een oorlog met Hezbollah uitbreekt. Maar dat is niet de totale ambitie. Het wil ook een schild creëren om Iran te beschermen tegen buitenlandse invasies.

Voorlopig is de VS verstandig genoeg om een onnodige oorlog met Iran te vermijden. Israëlische luchtaanvallen in Syrië en Gaza hebben het project van Iran verzwakt, evenals de vernietiging van tunnels die Hezbollah in het noorden van Israël had gegraven. Hernieuwde Amerikaanse sancties tegen Teheran hebben de mullahs gedwongen om te bezuinigen op de militaire uitgaven en steun voor proxy groepen.

Maar er kan en moet meer worden gedaan om te voorkomen dat de Iraniërs escaleren. President Trump zou moeten beginnen met het intrekken van de ontheffingen op de sancties tegen Irak die het land in staat stelt om Iraanse energie in te voeren. Hij zou ook de sancties tegen de Iraanse petrochemische industrie moeten uitbreiden en de ontheffingen van sancties voor de Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC) moeten intrekken. Dit zou de Iraanse economie verder verzwakken. Tegelijkertijd zal het gebruik van geweld nodig zijn als Iran doorgaat met het aanvallen van olietankers of Amerikaanse drones in de Golf.

In plaats van Iran rechtstreeks te treffen, zouden de VS hun militaire middelen en gevolmachtigden in Irak en Syrië moeten vernietigen. Dat kan grotendeels vanuit de lucht, maar indien nodig kunnen de Amerikaanse troepen in de regio samenwerken met Koerdische peshmerga en Israëlische luchtaanvallen.

Door Iran een schild in het "nabije buitenland" te ontzeggen, worden de Amerikaanse bases en bondgenoten in de regio beschermd. Maar het zal ook de Iraanse leiders dwingen om te erkennen dat het geen buffer heeft tegen buitenlandse invasies. De angst om - eventueel in samenwerking met andere landen - overspoeld te worden door een enorm superieur Amerikaans leger, gekoppeld aan een zwakke economie, kan voldoende zijn om Ayatollah Ali Khamenei te dwingen "uit de vergiftigde beker te drinken" (zoals zijn voorganger deed) en met de VS te onderhandelen voor een betere deal.

Dmitri Shufutinsky is recentelijk afgestudeerd aan de Arcadia University's masteropleiding in Internationale Vrede en Conflictoplossing. Hij is gespecialiseerd in raciale en inheemse politiek in de Levant en heeft een speciale interesse in Griekse, Cypriotische en Turkse zaken. Dmitri woont momenteel in Philadelphia, maar maakt in de zomer van 2019 een aliyah.

Bron: A New Strategy Toward Tehran: Exploit Iran’s Fear