Een nieuwe partij in Israël probeert een einde te maken aan het bewind van Bibi

Het beroep van ex-generaal Gabi Ashkenazi op de rechtse kiezers zou het verschil kunnen maken in de recentste poging door een centrum-linkse coalitie om de overheid van Israël opnieuw over te nemen.

Door Lahav Harkov - 5 maart 2019

De verkiezingscampagne van Israël begon 47 dagen voor de verkiezingen, toen de voormalige IDF Stafchef Benny Gantz en MK Yair Lapid hun partijen samenvoegden om de Blauw en Wit Partij te vormen. De politieke kaart heeft zich georganiseerd in wat lijkt op de natuurlijke orde der dingen in de Israëlische politiek: Een grote rechtse partij, Likud, een grote linkse partij, Blauw en Wit, met hun satellieten aan beide zijden.

Natuurlijk, Blauw en Wit zal je vertellen, zoals de partij van Gantz' deuntje gaat: "Er is geen rechts of links, alleen een Israël voor allen." En ze hebben een mengelmoes van ideologieën op hun lijstje, van de voormalig minister van Defensie Moshe Ya'alon en van verschillende andere sterke tegenstanders van een Palestijnse staat, tot Avi Nissenkorn, de voorzitter van de Histadrut Labor Union en anderen die stevig aan de linkerkant zitten.

Maar dit is de vierde verkiezing op rij waarin het in principe gaat om het Bibi-kamp tegenover het iedereen-behalve-Bibi-kamp, dat aan de linkerkant ligt.

Het echte doel van de fusie was om eindelijk een centrum-links blok te creëren dat de macht van Bibi's Likud kon overtreffen. Als Blauw en Wit het kunnen redden, zullen zij de volgende coalitie vormen en een roterende regeling voor de hoogste plek in de Israëlische politiek met Gantz die als premier gedurende de eerste 2,5 jaar en Lapid gedurende de volgende 1,5 jaar zal dienen, zoals bepaald in hun overeenkomst.

Op donderdagnacht toonden de opiniepeilingen op de belangrijkste Israëlische nieuwskanalen de Blauw en Wit-Likud analyse: 36-30, 35-32 en 36-26.

Het probleem voor Blauw en Wit is dat het niet de grootste partij in de Knesset is die de regering vormt; dat recht gaat naar de groep die het grootste blok kan samenstellen door tussen verschillende facties bruggen te slaan. In 2009 werd Benjamin Netanyahu premier met een Likud die één zetel minder had dan zijn belangrijkste rivaal, het nu overleden Kadima, omdat hij het grotere blok had.

En diezelfde opiniepeilingen die Blauw en Wit groter tonen dan Likud, tonen nu ook het Zionistische centrum van rechts dat leidt in blokgrootte tegenover links: 61 tot 45, 62 tot 36 of 60-49.

Volgens de meeste onderzoeken, identificeren de meeste Israëliërs zich als rechtervleugel of middenrechts. Dat betekent dat als Blauw en Wit wil winnen, het trekken van rechtse stemmen in hun blok een vereiste is.

De Arabische partijen in Israël hadden vanaf het moment dat dit artikel werd gepubliceerd nog geen formele aankondiging gedaan, maar historisch gezien zijn ze nooit overeengekomen om in een coalitie te gaan zitten, omdat ze niet medeplichtig willen zijn aan de acties van Israël tegenover de Palestijnen. Ondanks dit precedent beschuldigde Netanyahu in een toespraak donderdagavond Blauw en Wit van "te steunen op Arabische partijen die niet de Staat Israël erkennen".

Dat lichte voorsprong die momenteel door het rechtse blok wordt genoten is niet genoeg geweest voor Netanyahu, die wekenlang heeft gewerkt voor de religieuze-zionistische Bayit Yehudi-National Union lijst om Otzma Yehudit, de partij geleid door discipelen van Rabbi Meir Kahane, in de coalitie te brengen. De exacte ideologie en vertakkingen van zo'n opzet vallen buiten het bestek van dit artikel, maar partijen onder leiding van Kahane en zijn studenten zijn lange tijd uit de reguliere Israëlische politiek gezet vanwege het bewegen in racistische aansporing. Netanyahu's Likud onderhandelde in 2009 met de partij, maar dit is de eerste keer dat hij echt voor hen en dus in het openbaar is gaan vechten. De redenering was dat Otzma in 2015 heel dicht in de buurt kwam van de drempel van 3,25 procent die nodig was om in de Knesset te komen, maar net te kort schoot, wat betekende dat tienduizenden rechtse stemmen niet meetelden in de samenstelling van het parlement.

Ondanks het precedent van 2009 lijkt Blauw en Wit meer te gaan voor de strategie van de grootste partij, dan op de strategie van het grootste blok, maar ze hebben wel minstens één geheim wapen om te proberen de stemmen van rechts naar hun partij te trekken: IDF ex-stafchef Gabi Ashkenazi.

Voor degenen die thuis het spoor willen volgen, dit maakt dat drie vroegere hoogste bevelhebbers van het Israëlische Leger in één partij zitten: Gantz, Ya'alon en Ashkenazi. Dat is op zich al een sterk front op het gebied van veiligheidskwesties, hoewel Likud overuren heeft gemaakt om gaten te schieten in het verleden van Gantz. Ashkenazi, die alom gerespecteerd wordt voor het rehabiliteren van de IDF na de Tweede Libanonoorlog, kan de joker in de race komen. Hij is de zeldzame politicus die geassocieerd wordt met een linkse partij die de populariteit en veiligheidsreferenties heeft om uit de opiniepeilingen naar voren komen en die specifiek rechtse stemmen kan aantrekken.

"Wij hebben allemaal een ego en een agenda, maar toen we het land uit elkaar zagen scheuren, zetten we ons ego opzij," zei Gantz. "Wij zullen werken als een team om Israël te repareren."

Twintig minuten later stuurde Netanyahu een bericht: "Wij zijn in dit beeld tweemaal voorzien geweest van generaals op de linkerzijde die opkwamen als rechts en over eenheid spraken, maar een links beleid wilden. In 1992 kregen we [Yitzhak] Rabin en de ramp van Oslo, en in 1999 kregen we [Ehud] Barak en de Intifada met ontploffende bussen en meer dan 1000 doden.

Beide toespraken ondersteunden de blokken. Gantz bleef zeggen dat rechts en links bij hem thuis kan zijn, terwijl Netanyahu de rechtse kiezers vertelde dat ze een gevaarlijke fout zouden maken als ze hem zouden verlaten.

De echte strijd om de stemmen is begonnen.

***

Bron: A New Party in Israel Tries to End Bibi’s Reign – Tablet Magazine