NETANYAHU'S DRUK OM DE JORDAANVALLEI TE ANNEXEREN, UITGELEGD

Dit is wel iets groots. Aan de andere kant is het nog niet echt werkelijkheid - nog niet.

Door Ben Sales/JTA - 11 september 2019

 Benjamin Netanyahu zei gisteren dat als hij volgende week herkozen wordt, hij onmiddellijk een groot deel van de Westelijke Jordaanoever zal gaan annexeren: de Jordaanvallei.

Dat is wel iets van 'dat is nogal wat.' Aan de andere kant, is het niet echt werkelijkheid - nog niet.

Die specifieke oostelijke strook van de Westelijke Jordaanoever loopt langs de (ja, je raadt het al) de Jordaanrivier. Het zou de eerste keer in decennia zijn dat Israël een gebied op de Westelijke Jordaanoever zou annexeren, en het zou zeker ernstige gevolgen hebben voor de toekomst van de Israëlisch-Palestijnse betrekkingen. Netanyahu zei ook dat hij ertoe zou overgaan om meer grondgebied te annexeren - nadat de Trump-regering haar langverwachte vredesplan ergens na de Israëlische verkiezingen van volgende week zou onthullen.

"Vandaag kondig ik mijn voornemen aan, met de vorming van de volgende regering, om de Israëlische soevereiniteit toe te passen op de Jordaanvallei en de noordelijke Dode Zee," zei Netanyahu. "Dit is onze essentiële veiligheidsgordel in het oosten. Dit is de oostelijke verdedigingsmuur."

En dit is wat het betekent en waarom het belangrijk is.

Wat is de Jordaanvallei?

Stevige eerste vraag. De Jordaanvallei is een gebied op de Westelijke Jordaanoever, een gebied dat Israël heeft veroverd tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 en sindsdien heeft gecontroleerd. De Westelijke Jordaanoever kreeg zijn naam omdat het de westelijke oever is van de Jordaan. De Jordaanvallei is dus de strook grond op de Westelijke Jordaanoever die langs de Jordaanoever loopt.

De grenzen van het gebied zijn niet precies afgebakend, maar het gebied waar Netanyahu naar verwees is vrij uitgestrekt en strekt zich uit op zijn breedst ongeveer 10 mijl tot aan de Westelijke Jordaanoever.

Wie controleert nu de Jordaanvallei?

Israël, meestal.

De Westelijke Jordaanoever als geheel staat onder wisselende mate van Israëlische controle. Een deel ervan wordt geregeerd door Palestijnse instellingen (met een minimale Israëlische militaire aanwezigheid) en de rest wordt volledig door Israël geleid. De Jordaanvallei ligt in het deel dat volledig door Israël wordt gecontroleerd, met uitzondering van de Palestijnse stad Jericho.

De Jordaanvallei is ook de thuisbasis van tientallen Israëlische nederzettingen.

Dus de Jordaanvallei maakt deel uit van Israël?

Nee. Net als de rest van de Westelijke Jordaanoever controleert Israël het al meer dan 50 jaar, maar heeft het nooit officieel geannexeerd. De Israëliërs die daar wonen, zijn Israëlische burgers. De Palestijnen daar hebben geen staatsburgerschap en hebben niet het recht om op Israëlische functionarissen te stemmen, hoewel ze wel stemmen bij de Palestijnse gemeenteraadsverkiezingen. Israël controleert ook grotendeels de bewegingsvrijheid van de Palestijnen.

De Palestijnen, de internationale gemeenschap en Israëlisch links (en een uitspraak van het Israëlische Hooggerechtshof) zeggen dat de Westelijke Jordaanoever ten onrechte bezet is door Israël. Israëlisch rechts en zijn aanhangers zeggen dat Israël het grondgebied terecht heeft ingenomen in een defensieve oorlog. Sommige Israëliërs - vooral religieus-joods - zien de Westelijke Jordaanoever, als Judea en Samaria, en het hart van Israël, het decor van veel van de gebeurtenissen in de Bijbel.

Met de annexatie zou Netanyahu officieel de Jordaanvallei deel van Israël maken, met dezelfde status in de ogen van Israël als Tel Aviv of Jeruzalem. Het grootste deel van de internationale gemeenschap heeft de eerdere annexaties van Israël niet erkend, en zal waarschijnlijk deze ook niet erkennen.

Palestijnse gebieden zoals Jericho of het dorp Duma, waar in 2015 een joodse extremistische terreuraanslag plaatsvond, zouden echter niet worden geannexeerd. Die steden, nu omgeven door Israël, zouden hun huidige status behouden.

Waarom richt Netanyahu zich op de Jordaanvallei?

De Israëliërs debatteren al tientallen jaren heftig over de status van de Westelijke Jordaanoever. Maar voor joodse Israëliërs is de Jordaanvallei minder controversieel dan de rest van het grondgebied.

Opeenvolgende Israëlische regeringen hebben de controle over de Jordaanvallei gezien als een strategische troef voor Israël. Het completeert de oostelijke grens van het land met Jordanië en staat Israëlische troepen toe om de Palestijnse bevolking van de Westelijke Jordaanoever te omringen. Het creëert in wezen een buffer tussen Israël en de Arabische staten verder naar het oosten, met inbegrip van Jordanië, Irak en Saudi-Arabië.

De vallei is ook vrij dunbevolkt. De Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever zijn elders geconcentreerd en de grootste nederzettingen van Israël liggen verder naar het westen.

Ook het behoud van de controle over de Jordaanvallei is geen nieuw idee. Zelfs Yitzhak Rabin, de linkse Israëlische premier die in de jaren negentig van de vorige eeuw het Israëlisch-Palestijnse vredesproces op gang bracht, zei in 1995 dat "de veiligheidsgrens, voor de verdediging van de staat Israël, in de Jordaanvallei - in ruime zin - zal liggen".

Zou dit de kansen op vrede schaden?

De kans op vrede is al vrij klein. Maar dit kan het nog een beetje minder maken.

De Palestijnen en Israëliërs hebben al meer dan vijf jaar niet meer serieus onderhandeld. De Palestijnse leiders zullen niet met de Trump-regering spreken, omdat zij die als een te pro-Israëlische aangelegenheid beschouwen. Netanyahu heeft herhaaldelijk gezegd dat hij geen enkele nederzetting zal evacueren en zich verzet tegen de oprichting van een Palestijnse staat. Dus voor de verdedigers van een Palestijns-Israëlische vredesovereenkomst met twee naast elkaar bestaande staten, zijn de dingen reeds niet goed.

Deze stap zou de aanwezigheid van Israël in de Westelijke Jordaanoever verder verschansen en zou een toekomstige evacuatie van het grondgebied - wat velen als deel van een uiteindelijke tweestatenoplossing zien - onwaarschijnlijker maken. De Palestijnen hebben aangedrongen op het regeren van de Jordaanvallei als onderdeel van een toekomstige vredesovereenkomst.

Netanyahu beloofde in zijn toespraak en al eerder ook om nog meer Israëlische nederzettingen te annexeren. Hoe meer Israëlische annexaties, hoe minder de mogelijkheid dat er een aangrenzende Palestijnse staat komt.

Hoe reageren de mensen?

Voor tegenstanders van een Israëlische terugtrekking uit de Westelijke Jordaanoever is dit goed nieuws. Yishai Fleischer, de woordvoerder van de Joodse nederzetting in de West-Bank stad Hebron, twitterde (in kapitalen) dat Netanyahu's speech "EEN GROTE STAP VOORUIT!" was.

Veel Palestijnen en velen in de internationale gemeenschap hadden een andere reactie. Een woordvoerder van de Verenigde Naties noemde Netanyahu's belofte "verwoestend voor het potentieel van een heropleving tot onderhandelingen, regionale vrede en de essentie van een tweestatenoplossing."

"Als de annexatie wordt uitgevoerd, is het gelukt om elk vooruitzicht op vrede voor de komende 100 jaar te begraven", twitterde Saeb Erekat, een oude Palestijnse onderhandelaar. "De Israëliërs, de internationale gemeenschap moet deze waanzin een halt toeroepen. Annexatie is een oorlogsmisdaad".

De Israëliërs als geheel zijn verdeeld. Bijna de helft van de Israëlische Joden en 11 procent van de Israëlische Arabieren is voorstander van de annexatie van de Jordaanvallei als Trump het ondersteunt, volgens een recente peiling van het Israëlische Instituut voor Democratie. Achtentwintig procent van de Joodse Israëliërs en een meerderheid van de Arabische Israëliërs zijn tegen het idee.

Het komt er dus op neer: Gaat dit gebeuren?

Op dit moment is het onmogelijk om dat te zeggen. Alvorens deze belofte uit te voeren, moet Netanyahu de verkiezingen van volgende week winnen en een coalitie vormen die de annexatie steunt. De race is nu nek-aan-nek op dit moment.

Zelfs als Netanyahu de meeste stemmen wint, is het onduidelijk of hij in staat zal zijn om een rechtse regering te vormen (hij kon dit niet na de verkiezingen van april). Hij kan worden gedwongen om de macht met zijn centristische rivalen te delen, een partij die wordt genoemd, is Blauw & Wit. Blauw & Wit zei dinsdag in een verklaring dat de "Vallei van Jordanië een deel van Israël is voor altijd," maar is opgehouden met het onderschrijven van een unilaterale annexatie zonder één of ander soort vredesakkoord.

De Trump-regering heeft gezegd het plan voor de vrede van het Midden-Oosten na de verkiezing te zullen vrijgeven. Netanyahu heeft gezegd dat hij een annexatie zou nastreven in volledige coördinatie met de V.S., zodat alvorens het plan wordt vrijgegeven, alle weddenschappen uitgeschakeld zijn.

Bron: Netanyahu’s push to annex the Jordan Valley, explained - Israel News - Jerusalem Post