De aanklachten tegen Netanyahu: oneerlijk en onvermijdelijk

De aanklacht tegen de minister-president heeft in meer dan één opzicht een ongelukkig precedent geschapen. Hier zijn vier zaken die meespelen in de aanklachten tegen hem.

Jonathan S. Tobin - 28 februari 2019

De vijanden van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu juichen. De critici van de premier waren niet in staat om hem te verslaan via de stembus in de loop van de huidige 10 jaar dat hij aan de macht is. Maar ongeacht de verdiensten van beschuldigingen of een gepastheid van de aankondiging enkele weken voor de volgende nationale verkiezingen, kan de aankondiging van procureur-generaal Avichai Mandelblit, dat hij Netanyahu in drie afzonderlijke gevallen zal aanklagen voor wangedrag, een einde maken aan de lange politieke carrière van de premier.

De vorming van een nieuwe centrumcoalitie - de Blauw&Wit Partij, onder leiding van de vroegere leider van de Defensie strijdkrachten van Israël, Benny Gantz - had reeds ter discussie gesteld of de Partij van Likud van Netanyahu op 9 april wel zou winnen. Maar met de drie aanklachten die boven zijn hoofd hangen en de waarschijnlijkheid, dat als Netanyahu wint, een zittend Premier op een bepaald moment wordt aangeklaagd tijdens de termijn van de volgende Knesset, werd een zaak voor verandering juist veel sterker.

Er zijn vier belangrijke zaken die meespelen in de aankondiging.

De eerste is dat Netanyahu de verantwoordelijkheid op zich moet nemen om Israël in zo'n ongelukkige situatie te brengen door zijn arrogantie en gevoel van recht.

De tweede is dat de beschuldigingen van corruptie in feite zeer twijfelachtig zijn. Het is moeilijk te geloven dat ze in een eerlijke rechtbank kunnen worden volgehouden.

De derde is dat het proces dat leidde tot de aanklachten aan de vooravond van de verkiezingen na jaren van discussie en onderzoek zeer gebrekkig was.

De vierde is dat Netanyahu zeker terneergeslagen is, maar dat hij geenszins knockout is.

Het eerste punt dat in overweging moet worden genomen, is dat de premier en veel van zijn aanhangers hem misschien als onvervangbaar beschouwen, maar dat hij na het decennium dat het land heeft geleid, zijn onthaal duidelijk te lang heeft uitgesteld.

Het pleidooi voor termijnbeperkingen voor leiders van naties is overtuigend. De aanklachten tegen de premier, ook al hadden ze nooit tot een criminele aangelegenheid moeten leiden, spreken van een zekere arrogantie en een gevoel van recht dat onvermijdelijk is wanneer de betrokkene, evenals zijn familie en ondergeschikten, beginnen te denken dat ze onaantastbaar zijn.

Dat is zeker het geval met Netanyahu. Hij heeft vier termijnen als Premier gediend, met inbegrip van de laatste drie op rij, en voor al zijn schittering, meesterschap en prestaties, begonnen zijn handelingen lang geleden al te slijten. Het tijdperk waarin Israël werd geleid door ascetische leiders die op een bescheiden manier leefden en handelden voor een natie die gebouwd was op baanbrekende waarden - David Ben-Gurion en Menachem Begin zou niet betrapt worden op het accepteren van sigaren en champagne als gunst van rijke bewonderaars, wat Netanyahu al lang voorbij is, maar dat is geen excuus voor het vaak ongepaste gedrag van de Netanyahu-clan.

De vermeende corruptiegevallen spreken allemaal over Netanyahu's hooghartige manier en bereidheid om zijn macht te gebruiken op manieren die hem open laten staan voor suggesties van wangedrag, zelfs als men kan beargumenteren dat hij niets illegaals deed.

Het is ook waar dat het "onmisbare man"-argument om hem in functie te houden, Netanyahu's onwil is om bondgenoten te promoten of het idee van een opvolger te aanvaarden. Grotere mannen dan Netanyahu hebben hetzelfde gedaan - Winston Churchill heeft zijn aangewezen opvolger tot bijna tien jaar na de Tweede Wereldoorlog op zijn pensioen laten wachten. De lijst van getalenteerde mensen die hij (en naar verluidt zijn vrouw Sara) uit de Likud heeft verdreven is indrukwekkend, met inbegrip van de leiders van enkele van de partijen die de coalitiebondgenoten van de Likud zijn. Als er niemand van aanzien is die wacht om de partij over te nemen die het land de afgelopen tien jaar heeft geregeerd, dan is dat omdat de minister-president het zo wilde. En daarom heeft hij zijn aanhangers ervan overtuigd dat het bestrijden van de aanklachten, in plaats van het land te sparen, deze beproeving noodzakelijk is.

Maar de drie zaken waarvoor hij in staat van beschuldiging zal worden gesteld, zijn niet de verschrikkelijke misdaden waarvoor de vijanden van Netanyahu hen in staat van beschuldiging stellen.

De eerste (Zaak 1000) beweert dat Netanyahu zich schuldig maakt aan fraude en vertrouwensbreuk vanwege zijn aanvaarding van dure geschenken. Hoewel de geschenken schandalig waren, is het niet duidelijk welke wet hij brak toen hij de champagne en sigaren in de zak stak. Er is ook geen enkel bewijs van een tegenprestatie die van de geschenken tot steekpenningen zou maken. De minister-president maakt zich alleen maar schuldig aan het hebben van rijke vrienden en het hebben van de smaak van een rijke man.

De tweede aanklacht (Zaak 2000) is nog zwakker. Deze beweert dat hij een vertrouwensbreuk pleegde door een mogelijk koopje te bespreken met het hoofd van een kritische krant waarin de uitgever Netanyahu een gunstige dekkend verhaal zou geven in ruil waarvoor de premier een wetgeving zou ondersteunen die Israël Hayom, de pro-Likud krant van casinomagnaat en filantroop Sheldon Adelson, zou kwetsen. Ook hier brak Netanyahu geen wet, en aangezien er niets van het gesprek naar buiten kwam, is het moeilijk in te zien hoe hij het vertrouwen van het publiek heeft geschonden. De aanklacht is ook een grap, omdat de poging van de linkse oppositiepartijen en rivaliserende kranten om Israël Hayom te wurgen zelf een antidemocratisch complot was tegen de persvrijheid die Netanyahu uiteindelijk verijdelde.

De derde aanklacht (Zaak 4000) klinkt substantiëler, omdat deze beweert dat Netanyahu regelgevende besluiten nam die de Bezeq Company in ruil voor gunstige berichtgeving op haar Walla-nieuwssite heeft verhandeld. Maar aangezien Walla kritisch ten opzichte van de Premier bleef, is het moeilijk om te zien hoe dat daadwerkelijk een omkoping vormt. Zelfs als Walla de Likud zou gaan goedkeuren, is er geen wet die zegt dat een gunstige berichtgeving omkoping is.

Ik vind het moeilijk te geloven dat Netanyahu zal worden veroordeeld voor een van deze aanklachten, waarvan er geen enkele ooit voor een Amerikaanse rechtbank zou zijn gebracht. De laatste twee aanklachten komen neer op het criminaliseren van de pogingen van een politicus om betere berichtgeving te krijgen in een nieuwsmedia die bekend staat als zijnde overweldigend bevooroordeeld tegen hem, wat een beschamende inmenging is in het politieke proces.

Maar of je het er nu wel of niet mee eens bent dat deze aanklachten nooit tot aanklachten hadden moeten leiden, het proces dat tot hun aankondiging aan de vooravond van de verkiezingen heeft geleid, is schandalig.

De politie en het kantoor van de procureur-generaal onderzoeken deze aanklachten al jaren. De politie heeft haar aanbevelingen vele maanden geleden gedaan na een onderzoek dat veel langer heeft geduurd dan het zou moeten. En ook procureur-generaal Avichai Mandelblit stelde zijn beslissingen uit. Als de aanklachten in het verschiet lagen, dan hadden ze maanden geleden aangekondigd moeten worden, of aangehouden moeten worden tot na de verkiezingen. Het naar buiten brengen ervan nu - een week na de uiterste termijn voor de partijen om hun lijsten voor de verkiezingen in te dienen - heeft zo veel van een onredelijke interventie in het democratische proces, vergelijkbaar met de vroegere FBI directeur James Comey die de last-minute heropleving van de aanklachten tegen de Democratische kandidaat Hillary Clinton vanwege het onjuist afhandelen van geclassificeerde e-mail naar buiten bracht in de dagen vóór de presidentiële verkiezing van 2016 de V.S..

Maar eerlijk of niet, de aanklachten en de opkomst van Gantz en zijn nieuwe partij laten het eruit zien alsof Netanyahu eindelijk naar beneden gaat in de peiling. De opiniepeilingen waren al aan het bewegen tegen de premier, en die trend kan zich nu alleen maar versnellen.

Toch is hij nog niet verslagen. Gantz' opvattingen blijven een mysterie, en de komende weken zal hem een hardere test van zijn politieke moed geven dan hij ooit heeft meegemaakt. Want hoe oneerlijk de timing van de aanklachten ook moge zijn, het versterkt in feite de mening van de meeste centrumrechtse kiezers dat Netanyahu oneerlijk wordt behandeld. Hoewel Gantz een plausibel alternatief is, omdat zijn standpunt over het conflict met de Palestijnen niet veel lijkt te verschillen met dat van de Premier, kan de centrum-rechtse instemming zich nog steeds comfortabeler voelen met Netanyahu, die daarvoor verantwoordelijk is. Ook zou ik het Netanyahu moeten nageven een terugkeer te zien opzetten zodra hij van alle aanklachten zal worden vrijgesproken - iets wat zelfs zijn vijanden toegeven dat meer dan waarschijnlijk is.

Er is geen ontsnappen aan het feit dat Netanyahu's tijd als Premier op het punt staat te eindigen. Als dat zo is, kan hij spijt hebben van zijn slordige einde, maar het is nog steeds een carrière vol met enorme prestaties in termen van Israëlische economie en het beschermen van de veiligheid. Het feit dat er een Premier uit zijn ambt wordt gezet, die algemeen wordt erkend als een groot succes, en dat op deze manier en op zulke magere gronden, schept een ongelukkig precedent. Zo veel als zijn vijanden Netanyahu vervloekten voor zijn sterke tegenstand betreffende de zelfmoordconcessies in het vredesproces, evenals voor zogenaamde corruptie, zal Gantz het moeilijk krijgen om het record van Netanyahu te halen. Zelfs als de uitkomst van het verhaal onvermijdelijk was, zal Israël nog steeds de verliezer zijn bij het verlies van zo'n bekwame leider op deze manier.

Jonathan S. Tobin is hoofdredacteur van het JNS-Joods Nieuws Syndicaat. Volg hem op Twitter op: @jonathans_tobin.

Bron: The Netanyahu indictments: unfair and inevitable | JNS.org