14 oktober 2018 - door Victor Rosenthal

Rousseau lichtte het sociale contract toe dat legitimiteit geeft aan het concept van overheidsgezag: de echte soeverein, het volk, stemt ermee in om een deel van de vrijheden op te geven en enkele verplichtingen op zich te nemen in ruil voor de voordelen die de overheid biedt.

Tot de minimale voordelen die een bevolking van haar regering verwacht, behoort de handhaving van de wetten (die door de bevolking moeten worden gekozen), het verlenen van diensten die zich niet lenen voor particuliere ondernemingen, en bescherming tegen aanvallen van buiten af op de gemeenschap. In ruil daarvoor gaat de bevolking er meestal mee akkoord om af te zien van de mogelijkheid om geweld te gebruiken of de wet in eigen hand te nemen, en stemt ermee in om de overheid te ondersteunen door belastingen te betalen.

Een overheid kan het sociale contract op verschillende manieren verbreken. Het kan ingrijpen in het proces waarmee de mensen de wetten kiezen waar ze onder vallen. Het kan zelf die wetten schenden. Het kan de mensen uitbuiten door er meer rijkdom uit te halen dan nodig is en om insiders te verrijken. Het kan falen om de bevolking te beschermen.

Elke overheid is tot op zekere hoogte parasitair. De beste parasieten doden hun gastheren niet en de beste overheden kunnen hun bevolking helpen om een veilig en geordend leven te leiden.

De ergste regeringen - en er zijn waarschijnlijk meer slechte dan goede - zijn dictaturen, waarin wetten en beleidsbeslissingen worden genomen zonder inbreng van de bevolking, of hun inbreng wordt genegeerd. Vaak terroriseert de overheid de bevolking ongestraft en schendt wetten die bedoeld zijn om de burgers te beschermen. Zij slaagt er niet in de diensten te verlenen waarvoor zij is gecontracteerd om deze uit te voeren. En vaak verpaupert een grote massa mensen, terwijl de leiders het geld wegzetten op geheime buitenlandse bankrekeningen.

Zulke regeringen verbreken het sociale contract, en Rousseau stelt voor dat de mensen - van wie de regering haar legitimiteit ontleent - het dan moeten afschaffen en een nieuw contract moeten vormen. Dit is veel gemakkelijker gezegd dan gedaan, aangezien de overheid meestal een monopolie heeft op het gebruik van geweld en veel beter georganiseerd is om het in te zetten dan de bevolking.

De regering van de VS behoort tot de betere regeringen in de wereld. Toch is ook daar het parasitaire karakter van de overheid duidelijk zichtbaar. Het is bijvoorbeeld interessant dat het grootstedelijk gebied met het hoogste inkomen per hoofd van de bevolking in de VS Washington DC is met zijn voorsteden. Wat produceren ze daar, vraagt men zich af. New York, de financiële hoofdstad, komt in de 19e plaats van de 280, en mijn geboortestad Fresno, Californië, waar veel van het voedsel wordt geproduceerd dat in de rest van het land wordt gegeten, staat op een ellendige 267e plaats.

Hier in Israël is er een probleem van endemische corruptie van gemeentelijke ambtenaren en anderen in vertrouwensfuncties, die altijd in het nieuws zijn voor het aannemen van steekpenningen en soortgelijke misdaden. De premier is een bijzonder geval. Hoewel hij wordt beschuldigd van corruptie en voortdurend wordt verhoord, ben ik er persoonlijk van overtuigd dat de meeste beschuldigingen politiek gemotiveerd zijn en niet substantieel. Maar de voormalige premier Ehud Olmert kreeg een welverdiende (zij het te korte) gevangenisstraf omdat hij zo krom was als een vishaak.

Afgezien van de verspilling en corruptie, die zelfs bij goede regeringen wordt aangetroffen, is het de vraag op welke andere manieren zij dan nog het sociale contract schenden? Denk bijvoorbeeld aan de acties van Barack Obama in verband met de JCPOA, de zogenaamde "Iran deal". Hij verbond de VS aan een overeenkomst met een erkende vijand van het land (hoe moet je anders de kreet "dood aan Amerika" verstaan?"), en hij deed dat tegen de wens in van de meerderheid van het Congres, die toch de wil van het volk uitdrukt. Vervolgens schond hij federale wetten door grote hoeveelheden geld uit onvindbare bron te verstrekken als losgeld voor gijzelaars die door de Iraniërs werden vastgehouden, geld dat werd gebruikt om terrorisme over de hele wereld te financieren, inclusief steun voor hun proxy-bondgenoten die strijden tegen de Amerikanen. De overeenkomst zelf beschermde het Iraanse kernwapenprogramma in plaats van het te ontmantelen, waardoor de Amerikanen aantoonbaar minder veilig werden. Tijdens het hele proces heeft de regering het Amerikaanse volk misleid over wat het deed, via de beroemde "echokamer". Aldus overtrad de regering Obama elk van zijn verplichtingen onder het sociale contract.

Hier, in Israël, is het bestuur niet zo onbekwaam (of verraderlijk) als dat van Obama, maar het slaagt er nog steeds niet in om zijn kant van het sociale contract na te leven. Met name delen van de Israëlische bevolking worden blootgesteld aan zorgvuldig afgestemd terrorisme zonder oorlog, en de regering en het leger dat het bevel voert, nemen geen adequate maatregelen om hen te beschermen.

De gemeenschappen aan de grens met de Gazastrook worden aangevallen met tientallen brandgevaarlijke en explosieve apparaten die aan ballonnen zijn bevestigd en dagelijks vanuit Gaza worden gelanceerd. Deze apparaten hebben al honderden hectaren land verbrand welke door boeren worden gebruikt of land dat deel uitmaakt van natuurreservaten - dat wil zeggen, het eigendom van het volk van Israël - en ze hebben de gemeenschappen in gevaar gebracht, waarvan er veel slechts een paar honderd meter van de grens leven. De bewoners worden ziek van de rook van de banden die voortdurend door de Gazanen worden verbrand. Er zijn brandgevaarlijke of explosieve ballonnen uit Gaza gevonden tot in het noorden, tot aan Givat Brenner, niet ver van Rehovot. In deze zorgwekkende ontwikkeling zijn er nu bijna elke nacht invallen van gewapende Palestijnse guerrillastrijders door het grenshek heen. Tot nu toe heeft het leger deze guerrilla's tegengehouden, maar ze zouden niet erg ver hoeven te komen om de gevolgen tragisch te laten zijn.

De Gazanen hebben tieners, en zelfs nog jongere kinderen, in hun teams geplaatst die de ballonnen lanceren. En de IDF zal niet op hen schieten (IAF-helikopters of drones hebben raketten in de buurt afgevuurd om hen bang te maken, maar omdat ze begrijpen dat ze niet echt het doelwit zijn, vergroot het alleen maar hun pret).

De situatie in Judea en Samaria is anders. Hier zijn er meestal geen massale rellen van duizenden Arabieren (hoewel er regelmatig demonstraties zijn tegen de veiligheidsbarrière op specifieke plaatsen), maar er is wel altijd sprake van moorddadig terrorisme. Daar zijn Joden die wachten op bussen of rijden langs de wegen in de buurt van Joodse gemeenschappen of op de belangrijkste kruisingen worden blootgesteld aan auto-ram-aanvallen. En misschien is er een keer per week een inval in een gemeenschap door een terrorist of een steek-/schietaanval in een winkelcentrum, wat geleid heeft en kan leiden tot een of meer dodelijke slachtoffers.

In het geval van Gaza lijkt de IDF te hebben besloten dat sterkere reacties zouden leiden tot een ongewenste escalatie. Ondertussen hebben de Gazanen, aangemoedigd door Hamas of de Palestijnse Islamitische Jihad, hun aanvallen vermenigvuldigd en geperfectioneerd.

Het soort terrorisme dat vaak voorkomt in Judea/Samaria heeft te maken met individuele terroristen en is moeilijk te voorkomen. Het wordt aangewakkerd door propaganda in de media en de sociale media van de Palestijnse Autoriteit. Daarna betaalt de Palestijnse Autoriteit royale salarissen aan gevangengenomen terroristen of hun families. Veel Israëli's zijn echter van mening dat een krachtiger reactie de aanslagen zou helpen ontmoedigen. Zo worden bijvoorbeeld de huizen van terroristen soms gesloopt - maar vaak ook niet, soms als gevolg van de tussenkomst van het Israëlische Hooggerechtshof. Sommigen denken dat het verbannen van de families van de terroristen naar Gaza of Jordanië een afschrikkend effect zou hebben. Ook zijn er verschillende manieren overwogen om de PA te straffen voor het betalen van de families van terroristen. Maar de praktijk is niet gestopt.

Er zijn veel redenen - dat wil zeggen excuses - waarom de regering en het leger niet in staat of niet bereid zijn een einde te maken aan het terrorisme dat de bevolking pijn doet. Maar het vinden van oplossingen is niet de taak van het volk; het behoort toe aan de overheidsfunctionarissen en militairen, en het volk heeft het recht om te verwachten dat het politieke/militaire establishment, dat het zo royaal betaald wordt, zijn werk doet en de dreiging wegneemt. Dat staat immers in het sociale contract.

En het is de belangrijkste clausule in het contract tussen de staat Israël en het Joodse volk. Een van de belangrijkste drijfveren, misschien wel de belangrijkste, voor het zionistische project was dat er geen plaats in de wereld was waar we veilig konden zijn voor anti-joods geweld. De ervaringen van duizenden jaren leerden ons dat alleen een soevereine staat die door een Joods leger werd verdedigd, het voortbestaan van het Joodse volk kon garanderen. Maar zelfs in de Joodse staat na haar zeventigste jaar, met het sterkste leger in de regio, worden de Joden toch in gevaar gebracht.

Dat is onaanvaardbaar. Het Joodse volk heeft het recht te eisen dat de staat haar plichten nakomt. Anders moet het worden afgeschaft en vervangen door een die dat wel wil.

Bron: Fulfilling the social contract | Abu Yehuda