Artikel

De Turkse arrestatie op 2 maart van twee Griekse soldaten op verdenking van spionage, nadat het paar een "verboden militaire zone" langs de grens was binnengeraakt, zou in het Westen aanleiding moeten geven tot onrust. Toen ze werden gearresteerd - in de kleine ruimte tussen Turkse en Griekse wachtposten - verklaarden Angelos Mitretodis en Dimitris Kouklatzis dat ze gewoon een paar meter in het dichte bos waren afgedwaald, als gevolg van de slechte weersomstandigheden. Ze hadden moeite om te zien waar ze naartoe gingen, en ze volgden sporen in de sneeuw.

Het pleidooi van hun advocaten voor hun vrijlating werd door een rechtbank in Edirne afgewezen met het argument dat "beelden werden aangetroffen in de mobiele telefoons van de soldaten, en dat ze deze beelden naar hun superieuren wilden sturen".

In Brussel drong de Griekse minister van Defensie, Panos Kammenos, aan op een Europese interventie in deze zaak, en dat Turkije en Griekenland als lidstaten van de NAVO het incident vreedzaam moesten oplossen "na onderhandelingen tussen de twee strijdkrachten". Het hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie, Federica Mogherini, sprak de hoop uit dat de EU "volmondig hoopt dat er een snel en positief resultaat zal worden bereikt".

De voormalige leider van de Griekse strijdkrachten, Manousos Paragioudakis, was minder diplomatiek. Hij beschuldigde de Turkse speciale troepen van het "lastigvallen" van de soldaten en noemde de arrestaties een "opzet". Paragioudakis benadrukte ook dat patrouilles vanuit Turkije en Griekenland vaak onbedoeld elkaars grenzen overschrijden, maar wanneer dit gebeurt, wordt de kwestie "ter plaatse opgelost" door middel van een communicatie tussen Griekse en Turkse commandanten in het veld. Tot nu toe, zo zei hij, zijn er geen arrestaties geweest als gevolg van dergelijke incidenten.

De Griekse minister van Buitenlandse Zaken, Nikos Kotzias, van zijn kant drong er bij Turkije op aan "de bepalingen van het internationaal recht toe te passen en een routineprocedure niet te veranderen in een groot juridisch en politiek probleem".

De Turkse premier van Turkije, Binali Yıldırım, wees zijn oproep echter van de hand en drong erop aan dat de "rechterlijke macht zal doen wat het moet doen". Hij merkte ook met nadruk op: "Het is een gewoonte geworden om alle kwesties met betrekking tot Turkije naar de Europese Unie te brengen en daar steun te zoeken. Deze kwestie en andere soortgelijke pogingen zullen onze betrekkingen met de EU in zekere mate niet vooruit of achteruit doen gaan.

De opsluiting van de twee Griekse soldaten door Ankara lijkt het laatste voorbeeld te zijn van wat men de "gijzelneming-diplomatie van Turkije" noemt. Andere voorbeelden zijn onder andere een Duits-Turkse journalist, Deniz Yücel; een Franse journalist Loup Bureau, en een Amerikaanse pastor, Andrew Brunson. Allen werden in Turkije gevangengezet op beschuldiging van verzonnen terrorisme.

In 2017 gebruikte de Turkse president Recep Tayyip Erdogan openlijk de detentie van Brunson als onderhandelingseis. In ruil voor Brunsons vrijheid eiste Erdogan de terugkeer naar Turkije uit de Verenigde Staten van de door hem zelf verbannen geestelijke Fethullah Gülen, die hij beschuldigd heeft achter de in de zomer van 2016 achter mislukte staatsgreep tegen hem te zitten.

"U hebt ook een priester. U moet hem ook aan ons geven. Dan zullen we proberen om die persoon hier terug te sturen. Maar u zegt dan: 'Meng ze niet door elkaar. Wat moet dat betekenen? Dat u de rechterlijke macht hebt en wij niet? In feite wordt het hier uitgeprobeerd. Maar die ene daar [Gülen] woont in een paleis in Pennsylvania. Het zou voor u veel gemakkelijker zijn om hem naar ons terug te sturen."

Opgemerkt moet worden dat pastor Brunson sinds oktober 2016 achter de tralies zit, maar de Turkse rechterlijke macht moet nog steeds een aanklacht indienen waarin de aanklachten tegen hem worden toegelicht.

Volgens projectdirecteur van Freedom House, Nate Schenkkan, "is het gijzelen van Turkije een van de meest urgente problemen geworden in de betrekkingen tussen Ankara en haar westerse bondgenoten. Het is iets waarvan iedereen weet dat het gebeurt, maar de politieke leiders en diplomaten aarzelen om het bij zijn naam te noemen".

Gezien de recente arrestatie van de twee Griekse soldaten lijkt het gijzelen van Turkije nu ook gericht te zijn tegen Athene. Het is mogelijk dat het paar gebruikt zal worden als hefboom tegen Griekenland om de acht Turkse militairen die tijdens de mislukte staatsgreep asiel hebben aangevraagd in Griekenland uit te leveren. Hoewel zij hun betrokkenheid bij de poging tot staatsgreep ontkennen, heeft de Turkse regering hen beschuldigd van "verraad" en "terrorisme". Griekenland heeft het verzoek van Ankara om de officieren terug te sturen reeds van de hand gewezen met het argument dat zij in Turkije geen eerlijk proces zullen krijgen en dat hun leven in gevaar zou komen.

Deze laatste daad van potentiële "gijzelingsdiplomatie" komt op een moment dat de spanning tussen Griekenland en Turkije al hoog opgelopen is, waarbij Erdogan en andere vooraanstaande Turkse politici herhaaldelijk dreigen om Griekenland binnen te vallen en de eilanden in de Egeïsche Zee terug te nemen.

Vorige maand is een Grieks kustwachtvaartuig door een Turkse patrouilleboot bij Imia geplunderd. De Turkse oorlogsschepen hebben onlangs ook de aardgas-boorrechten van Cyprus - waarvan het noordelijke deel sinds 1974 illegaal door Turkije is bezet - geschonden door een Italiaans gasplatform dat zoekt naar gas te verhinderen daar te boren.

Het wordt hoog tijd dat het Westen serieus gaat discussiëren over de vraag of het agressieve en illegale optreden van Turkije in de regio werkelijk in overeenstemming is met de beginselen van de NAVO en de EU.

Uzay Bulut is een Turkse journalist die momenteel in Washington D.C. gevestigd is.

Turkse diplomatie: Neem gijzelaars