Het schaduwleger van Erdogan

13 april 2018 - door Jonathan Spyer

In de ineengestorte en gefragmenteerde ruimte die een groot deel van het huidige Midden-Oosten omvat, ligt de sleutel tot succes steeds meer in het vermogen om de politieke strategie met militaire spierkracht te combineren, onder één vlag en in één structuur. Er zijn voorbeelden te over.

De Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC) van Iran is vandaag de dag de belangrijkste beoefenaar van politieke en revolutionaire oorlogsvoering in de regio. Hun vaardigheden in dit opzicht zijn de voornaamste reden voor de situatie waarin Iran vandaag Libanon controleert en een dominante positie inneemt in Irak, Syrië en Jemen.

Turkije is het laatste land dat zich op dit cruciale, zij het schaduwrijke terrein begeeft. De SADAT Defense Consultancy, opgericht op 28 februari 2012 door de voormalig brigadegeneraal Adnan Tanriverdi, is het instrument van Ankara op dit gebied. Zijn activiteiten getuigen zowel van de veranderende aard van de Turkse staat als van het proces waarmee momenteel in het Midden-Oosten macht en invloed worden opgebouwd en in stand gehouden.

Om de rol te begrijpen die SADAT zal spelen, laten we eerst eens kijken naar de voordelen die gelijksoortige structuren bieden aan de staten die deze gebruiken.

In tegenstelling tot de conventionele Iraanse strijdkrachten, of "Artesh", wordt de IRG geleid door mensen die absoluut niet loyaal zijn aan de staat, maar aan het heersende regime en zijn doelen. Dit zijn 'politieke soldaten', met name beschikbaar voor mobilisatie, zowel ter verdediging van het regime in eigen land als ter bevordering van hun doelen in het buitenland.

De proxy partij-militaire structuren waarin de Iraanse IRG uitblinken in het creëren en controleren, hebben op hun beurt het voordeel van de informaliteit en ontkenning, in vergelijking met conventionele krachten. Ze stellen Teheran in staat om wereldwijd paramilitaire en terroristische activiteiten te ondersteunen en uit te voeren - aanvallen op Joodse burgers in Burgas en Buenos Aires, moord op Koerdische politici in Wenen en Berlijn, etc. - terwijl Teheran zijn plaats blijft innemen in de zalen van de diplomatie en handel als een zogenaamd conventioneel lid van de 'internationale gemeenschap'.

De IRGC blijft het voorbeeld voor dit soort van oorlogvoering. Andere landen zijn langzamer geweest om structuren te ontwikkelen die een soortgelijke functie kunnen vervullen. Maar de hiaten worden opgevuld.

De Russen, voorspelbaar, zijn het spel in de loop van het laatste halve decennium ingegaan. Onregelmatige 'vrijwilligers' waren het favoriete instrument van het Kremlin om de fermentatie in de provincies Donetsk en Lugansk in Oost-Oekraïne te ontketenen, die leidde tot de Russische verovering van deze gebieden in 2014. Militaire aannemers verbonden aan Yevgeny Prigozhin's Wagner-bedrijf hebben een cruciale rol gespeeld als hulppersoneel en ontegenzeggelijk grondkanonnenvoer voor de Russen in Syrië. Veel van de mensen die betrokken zijn bij dit bedrijf zijn zelf veteranen uit de strijd in de Oekraïne.

Dus, voor SADAT: Volgens hun website is de missie van het bedrijf om 'een defensieve samenwerking en defensieve industriële samenwerking tussen islamitische landen tot stand te brengen om de islamitische wereld te helpen de plaats in te nemen welke het verdient onder de supermachten door het leveren van advies- en opleidingsdiensten'.

De Turkse versie van de website klinkt iets minder als een runnen van de bedrijf door een particulier militair aannemersbedrijf. Westerse staten worden "imperialistisch", "kruisvaarderslanden" genoemd.

SADAT's oprichter Adnan Tanriverdi is een artillerie officier die zich later specialiseerde in asymmetrische oorlogvoering. Als voormalig hoofd van het Commando van het Thuis Front Binnenlandse Zaken in Noord-Cyprus werd hij in 1997 uit het leger gezet vanwege zijn islamistische overtuigingen. De banden van Tanriverdi met president Tayepp Erdogan en de kringen van de regerende AKP hebben een lange traditie.

In een recente analyse van Michael Rubin, reeds lange tijd een Turkse observator voor het American Enterprise Institute, wordt melding gemaakt van ooggetuigenverslagen van gewapende SADAT-medewerkers die betrokken waren bij de onderdrukking van de staatsgreep van juli 2016. De mislukte staatsgreep luidde het begin in van een alomvattende poging van de Turkse president om de Turkse strijdkrachten in een voor hemzelf vatbaardere richting te doen herrijzen.

In het kader van dit proces worden honderden functionarissen die waren ontslagen wegens islamistische neigingen, opnieuw in dienst genomen.

En als onderdeel van dit proces werd Adnan Tanriverdi eind 2016 zelf benoemd tot Chief Military Advisor van de president.

SADAT is nauw betrokken geweest bij de Turkse opleiding van de Syrische soennitische Arabische rebellen voor de strijd tegen Assad. Aan het begin van de Syrische oorlog vestigde het bedrijf hiertoe een aantal faciliteiten in de regio Marmara. Volgens een bericht in de oppositionele krant Aydinlik uit 2012 bevond ten minste een van deze trainingsfaciliteiten zich op een Turkse militaire basis in de wijk Golcuk in Kocaeli, voorheen door de Turkse marine gebruikt als trainingscentrum.

De Syrische opstand in Noord-Syrië kan vandaag de dag alleen overleven dankzij de steun van Turkije. SADAT heeft een sleutelrol gespeeld bij de ontwikkeling en vergemakkelijking van deze relatie.

Tanriverdi ontkent zelf niet de contacten van SADAT met het "Vrije Syrische Leger", maar in een artikel van juli 2016 in Cumhurriyet werd hij geciteerd, dat zowel de Turkse staat als de VS de Syrische oppositie steunden en dat de contacten van SADAT werden gelegd met medeweten van de Turkse autoriteiten.

Natuurlijk is de term "Vrij Syrisch leger" breed, en er zijn veel aanwijzingen dat elementen van de Turkse staat in bepaalde stadia van de oorlog in Syrië rechtstreeks hulp boden aan de met Al Qa'ida verbonden Jabhat al-Nusra.

Nu de cruciale verkiezingen in 2019 naderen, bestaat in oppositiekringen de wijdverbreide vrees dat de regering milities opleidt om regeringstegenstanders te intimideren. Een oppositiepoliticus, Meral Aksener, oprichter en leider van de nationalistische Goede Partij, vertelde een linkse krant dat SADAT achter deze trainingskampen zat. De onderneming ontkende deze beweringen.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat er een Israëlische invalshoek is de activiteiten van SADAT. In een door MEMRI geciteerd artikel beschreef Tanriverdi Israël als 'de voorpost van de nieuwe kruistocht en een dolk in het hart van de islam'. In het artikel voorziet Tanriverdi van de uitrusting en opleiding van een conventioneel Palestijns leger dat, in samenwerking met een verenigd leger van de islam, Israël zou verslaan en vernietigen.

De Turkse academicus Cemil Tekeli werd in januari door de Israëlische autoriteiten gearresteerd en uit de Westelijke Jordaanoever gedeporteerd op vermoedden dat hij Hamas hielp bij het witwassen van geld. Tekeli is een nauwe bondgenoot van Adnan Tanriverdi, volgens een verslag in Makor Rishon, die een foto van de twee samen gepubliceerd heeft.

Dus - betrokkenheid bij het assisteren van volmachten in het buitenland, het geven van spierkracht aan een repressieve politieke strategie in eigen land en het plannen van oorlog met Israël. President Erdogan is volgens velen betrokken bij een historisch project om de republiek die bijna honderd jaar geleden door Mustafa Kemal Ataturk is gevormd, te ontmantelen en te vervangen door een nieuwe, islamitische entiteit. Voor deze nieuwe entiteit zijn nieuwe instellingen nodig. De schaduwstrijders van SADAT lijken bezig te zijn een als de opmerkelijkste ervan te vestigen.

Bron: Erdogan’s Shadow Army | Jonathan Spyer