Rechters zijn God niet

Door Ben-Dror Yemini - 25 april 2018

De overheid probeert nu al meer dan tien jaar manieren te vinden om het probleem van asielzoekers aan te pakken. Al meer dan tien jaar lopen hulporganisaties naar het Hooggerechtshof in een poging om elke zet van de regering te dwarsbomen. En het Hooggerechtshof stemt bijna altijd in met het standpunt van de organisaties. Is dat redelijk?

Welnu, Zweden heeft besloten 106 asielzoeker uit te zetten naar Afghanistan, een veel gevaarlijker land dan Eritrea, Rwanda of Oeganda, gezamenlijk en afzonderlijk. Vele anderen zijn onder dwang teruggestuurd naar hetzelfde land.

In het algemeen is de dreigende term "gedwongen terugkeer" meestal een misleiding, omdat alle terugkeer naar deze landen meer vrijwillig is dan gedwongen, en alle Westerse staten mensen gedwongen terugsturen. Maar alleen in Israël heeft het justitiële activisme een angstaanjagend niveau bereikt dat de overheidsprocedures verstoort en de democratie schaadt. Niet in Zweden, maar in Israël. En uiteindelijk maakt de propaganda van leugens Zweden tot het juiste model, en Israël tot een schurkenstaat.

Het belangrijkste argument, dat de tussenkomst van het Hooggerechtshof in overheidsbesluiten en de verwerping van wetten rechtvaardigt, is dat "de rechter de politicus terzijde schuift", aangezien de rechtsstaat niet alleen de meerderheidsregel is. Rechtsregels worden ons herhaaldelijk en terecht verteld, is ook de regel van basisrechten. En wie zal ons beschermen tegen de tirannie van de meerderheid? De rechters. Alleen de rechters.

Maar deze theorie botst met de werkelijkheid. Er is geen historisch bewijs dat rechters de mensenrechten beter beschermen dan politici. Aharon Barak, de grote priester van gerechtelijk activisme en het schaden van de democratie omwille van de heerschappij van de gerechtelijke oligarchie, ging helemaal terug naar de Weimarrepubliek van Duitsland, en vervolgens naar nazi-Duitsland, om het activisme te rechtvaardigen. In een interview met Yedioth Ahronoth in 2015 betoogde Barak dat "de rechtbank in Duitsland in de jaren dertig van de vorige eeuw niet in staat was om wetten aan te vechten... Ik geloof oprecht dat Hitler voorkomen had kunnen worden als Duitsland op dat moment een sterke rechterlijke toetsing had gehad".

Dat is niet waar. Het Duitse hooggerechtshof nam al in 1925 de vrijheid om wetten aan te vechten. Heeft dat de democratie gered? Absoluut niet. Een van de grootste rechters aller tijden in de Verenigde Staten, Learned Hand, zei: "Vrijheid ligt in de harten van mannen en vrouwen; als het daar sterft, kan geen enkele grondwet, geen enkele wet, en geen enkele rechtbank haar redden.

Het is niet nodig om te vermelden dat Hand sterk gekant is tegen activisme. Hier zou hij waarschijnlijk zijn afgeschilderd als een onverlicht persoon, want zo werkt het systeem - wie maar ook tegen een versterking van de oligarchie is, wordt meteen een vijand van de democratie.

Dit brengt ons terug bij de kwestie van de "niettegenstaande-clausule". Die bestaat bijvoorbeeld al in de Canadese grondwet; en er is geen speciale meerderheid nodig om de bevelen van de grondwet terzijde te schuiven, of om wetten die door het hooggerechtshof zijn afgewezen, opnieuw geldig te verklaren.

Barak zelf heeft in het verleden duidelijk gemaakt dat "de Knesset, wetende dat een wet die zij graag wil uitvaardigen maar die een grondwettelijk recht schendt, dat zij een dergelijke wet met een tweederde meerderheid en voor een beperkte periode kan uitvaardigen. Met andere woorden, de wet is tijdelijk. Daar ben ik een groot voorstander van."

Dat is precies wat er in de Mitral-affaire gebeurde. De Knesset verbood de invoer van niet-kosher vlees. De High Court oordeelde dat de wet in strijd is met de Basisrechten: Vrijheid van Inbezitneming (terwijl schaamteloos een basiswet wordt genegeerd die stelt dat Israël een "Joodse en democratische" staat is) en aanvaardde de petitie. De Knesset voegde de uitzonderingsbepaling toe aan de basiswet: Vrijheid van Inbezitneming, en het Hooggerechtshof - die een ander verzoekschrift volgde - erkende het gezag van de Knesset en verwierp het verzoekschrift.

Maar nu stellen, ongelooflijk genoeg, de aanhangers van de oligarchie voor dat de 'niettegenstaande-clausule' een bedreiging vormt voor de democratie. Hoe precies? Is Canada minder democratisch dan Israël? Was de verandering in de basiswet Vrijheid van Inbezitneming niet democratisch? Een volledige verwerping van de niettegenstaande-clausule druist immers niet alleen in tegen het gezond verstand en de juridische precedenten, zowel in Canada als in Israël, maar geeft het Hooggerechtshof ook een soort goddelijke en opperste status.

We kunnen de Knesset ontbinden en de rechters aan het hoofd stellen. Zij hebben immers de autoriteit om Hamas-aanhangers in Jeruzalem het staatsburgerschap te verlenen, bevelen uit te vaardigen voor de levering van elektriciteit aan Gaza, enzovoort. Dit is waar de voormalige president van de VS, Abraham Lincoln, naar verwees toen hij zei: "als het beleid van de regering onherroepelijk moet worden vastgesteld door besluiten van het Hooggerechtshof, is het duidelijk dat het volk niet langer zijn eigen heerser zal zijn".

Het is niet nodig om de rechtse regering of de Likudpartij te laten inzien dat soms, heel soms dus, rechts gelijk heeft. De niettegenstaande-clausule is een essentiële noodzaak, en niet om de rechtsstaat of de democratie te schaden. Integendeel, het is een kans om tot een veel fatsoenlijker en democratischer regeling te komen met betrekking tot de bevoegdheden van de verschillende autoriteiten.

Bron: Judges are Not God - Israel News