Wat gebeurt er in de geest van een moslim-"vluchteling"?

door Burak Bekdil - 10 september 2017

Oorspronkelijk verschenen onder de titel "What's on a Moslim Refugee's Mind?"

Het najaar van 2015 was ongewoon in bijna elk opzicht op het Noord-Egeïsche Griekse eiland Lesbos waar ik dit schrijf. Er waren tienduizenden illegalen op dit eiland met een inheemse bevolking die nauwelijks 100.000 mensen bedraagt. Elke dag kwamen nieuwe vluchtelingen aan, met duizenden. [1]

Op een avond met blauw-grijze hemel kort na zonsondergang goot uit de dikke zwarte wolken de regen naar beneden over de stad. Terwijl ik over de gladde stoep naar de bar van een vriend liep, hoorde ik een groep van vijf arme zielen Perzisch spreken met een Turkse accent en die ook hardlopend op zoek waren naar beschutting onder de dakrand van een gebouw.

Een kwartier later zag ik ze staan voor de bar mijn vriend, helemaal doorweekt. Ik ging naar buiten en vroeg hen of ze Engels spraken. Ze schudden hun hoofd. Toen vroeg ik hen in het Turks of ze Turks spraken. Met glinsterende ogen zeiden drie van hen vrolijk: "Evet!" ("Ja" in het Turks). Ik vertelde hen dat zij in de bar konden komen als ze wilden. Ze aarzelden, maar weigerden beleefd. Ik vroeg hen of ze voedsel nodig hadden, of water of sigaretten.

Degene met het meest vloeiend Turks sprak, stapte naar voren. Hij trok een pak bankbiljetten uit zijn zak en zei: "Als je echt wilt helpen, vind dan een hotel voor ons. De beste, indien mogelijk. We hebben geld. Geld is geen probleem. Vind een hotel voor ons en wij betalen u commissie." Hij legde uit dat alle "verdomde" hotels op het eiland vol [met vluchtelingen waren] en ze hadden kamers nodig.

Ik verontschuldigde me en verdween in de bar.

Waarom nemen miljoenen moslims alle risico's om een beschaving te bereiken die zij de schuld geven van al het kwaad in de hele wereld?

Het is bijna twee jaar later, op een prachtige en koele zomeravond, dat ik A. ontmoette in een bar op hetzelfde eiland. A is een Syrische vluchteling. Vaak besteedt hij zijn avonden met het kroeglopen met zijn westerse vrienden. Die vrienden zijn meestal romantische Europese maatschappelijk werkers die ik op verschillende tijden waargenomen heb, gekleed in t-shirts die opgesierd zijn met Palestijnse vlaggen, ook hun tassen en laptops. Ze zijn op het eiland om de ongelukkige moslim-vluchtelingen te helpen die vluchten voor de oorlog in hun land van herkomst.

"Ik zal je dit vertellen, strikt van moslim-tot-moslim," zei A. in goed Engels na enkele glazen whiskey naar binnen te hebben gegoten. "Deze [Europees maatschappelijk werkers] zijn grappige jongens. En ze zijn niet gewoon grappig. Ze zijn ook gek. Ik weet niet waarom ze in hemelsnaam verliefd zijn op de moslimzaak, die zelfs een aantal van ons moslims verachten."

Vorig jaar stopten drie Afghanen voor mijn huis op hetzelfde eiland en vroegen om drinkwater. Ik gaf hen drie flessen en vroeg of ze iets anders nodig hadden. Koffie? Ze aanvaardden het en gingen in de tuinstoelen zitten.

Na de koffie zeiden dat ze blij waren "niet door een ongelovige op dit ongelovige eiland" te worden ontvangen, maar door een moslim. De jonge Afghaan, die was gekleed als een danser uit een goedkope hip-hop clip op MTV zei: "Op een dag zullen wij, de goede moslims, dit ongelovige eiland veroveren." Ik vroeg waarom hij van de "ongelovigen" geld aannam om van te leven. "Het is halal," antwoordde hij. "Ze ['ongelovigen'] zijn ook gemakkelijk voor de gek te houden."

M., een andere vloeiend Engels sprekende Syriër, gaf me een lange lezing over het prachtige bestuur van de Turkse President Recep Tayyip Erdoğan: "Turkije is het beste land in de wereld!" zo zei M., "Erdoğan is de leider van de ummah." Ik vroeg waarom hij zijn leven had geriskeerd om illegaal over te steken van het "beste land in de wereld" naar dit "arme, ongelovige eiland". "Ik wil naar Europa om de moslimbevolking daar te verhogen," zei hij. "Ik wil graag een islamitische familie daar hebben. Ik wil graag veel kinderen." Ik herinnerde hem eraan dat Griekenland ook een Europees land is. Nee, dat is het niet, antwoordde hij.

Bijna alle illegale immigranten in Griekenland willen naar Duitsland, waar zij het beste zullen worden betaald.

Bijna alle illegalen op dit en de andere Griekse eilanden willen graag naar Duitsland, waar ze, zo hebben ze van vrienden en familieleden gehoord, het beste zullen worden betaald als "arme" vluchtelingen. Het cliché "de arme-zielen-die-vluchtende-voor-de-oorlog-in-hun-thuisland" wordt met de dag minder en minder overtuigend. Toegegeven, de meeste Syriërs vluchtten naar Turkije na het begin van de burgeroorlog in hun land. Maar waarom wagen ze dan hun leven om in 12-mans rubberboten te kruipen met 40-50 andere mensen, inclusief kinderen en ouderen? Vanwege de oorlog in Turkije?

Nee. Ondanks de politieke instabiliteit en de onveiligheid voor iedereen is er technisch geen oorlog in Turkije. Het is een islamitisch land, dat de meestal moslimmigranten zo snel mogelijk willen verlaten - naar het niet-moslim Europa.

Ze bereiken de oevers van de Griekse eilanden, die zo mooi zijn dat van over de hele wereld mensen er voor hun vakantie heen vliegen. Maar de eilanden zijn niet goed genoeg. Ze willen naar Athene gaan. Waarom? Omdat er oorlog is op de Griekse eilanden? Nee. Het is omdat Athene de start is van de route en de oprit naar de Balkan.

Dezelfde logica is toe te passen op Servië, Hongarije en Oostenrijk. Net als Griekenland zal geen van deze landen goed genoeg zijn voor de vluchtelingen. Waarom niet? Omdat er oorlog is in Hongarije, Servië of Oostenrijk? Of is het omdat zoals "mijn neef me vertelde dat de Duitsers het beste betalen?"

Turkije's leiders bedreigen Europa vaak dat ze "de poorten zullen openen" en Europa met miljoenen vluchtelingen zullen overspoelen. Men moet zich in plaats daarvan eens afvragen waarom die moslim-vluchtelingen zo graag het "nieuwe Turkse rijk" verlaten, zo gauw ze de kans krijgen. Waarom zouden ze niet comfortabel willen leven in een krachtig en vreedzaam moslimland, en in plaats daarvan als een kudde naar het "ongelovige" westen gaan?

Erdoğan beschuldigt het westen van de tragedie. Hij heeft het westen bekritiseerd voor het opnemen van slechts 250.000 Syrische vluchtelingen. In 2016 zei de Turkse premier Ahmet Davutoglu dat de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties met zijn vijf permanente leden (de VS, Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk, en China), de prijs moeten betalen, en niet de Syrische [moslim-]buren.

Het is ironisch dat miljoenen moslims proberen om langs een gevaarlijke weg de grenzen van een beschaving te bereiken, die ze al het historische kwaad in de hele wereld hebben verweten, met inbegrip van dat van hun eigen landen. Het "romantische" Westen stelt niet eens ter discussie waarom miljoenen moslims al Westen-hatend in hun richting komen. Of is het "islamofoob" om erop te wijzen dat er geen oorlog is in Griekenland, Servië, Hongarije of Oostenrijk?

Burak Bekdil is een in Ankara gevestigde politieke analist en een medewerker aan het Midden-Oosten-Forum.

[1] Aan het eind van juli 2017 is het aantal vluchtelingen en migranten in Griekenland dat wacht om asiel te worden verleend, of om te worden gedeporteerd, gedaald naar 62.407. De vijf eilanden (Lesbos, Chios, Samos, Kos en Leros) zijn momenteel het thuis van 15.222 asielzoekers en migranten.

Bron: What's on the Mind of a Muslim 'Refugee'? :: Middle East Forum