Artikel

Een Palestijnse ambtenaar maakte de Palestijnse christenen woedend door naar hen te verwijzen als de "Prettig Kerstfeest-groep" en hen ervan te beschuldigen de islamitische beweging Hamas te steunen. Jibril Rajoub, voorzitter van de Palestijnse Voetbalbond en een top Fatah-ambtenaar die eerder als commandant diende in de beruchte preventieve veiligheidsmacht van de Palestijnse Autoriteit (PA) op de Westelijke Jordaanoever, heeft deze beledigende opmerkingen gemaakt tijdens een recent gesprek met een Egyptisch televisiestation.

Verwijzend naar de Palestijnse gemeenteraadsverkiezingen, die moesten worden gehouden op 8 oktober, maar die inmiddels werden opgeschort als gevolg van de voortdurende machtsstrijd tussen Fatah en Hamas, zei Rajoub in het interview:

"Zelfs hebben sommige van onze broeders van de 'Prettig Kerstfeest-groep' voor Hamas gestemd [in de Palestijnse parlementsverkiezingen van 2006]. Niemand zal vandaag stemmen op Hamas. Wat heeft Hamas hen gegeven? Hamas heeft niets anders dan vernietiging gebracht."

Het interview werd later uitgezonden op de officiële Palestina TV van de PA - een stap die werd geïnterpreteerd als zijnde met goedkeuring van deze aanval op Palestijnse christenen. Critici voerden aan dat Palestina TV ten minste de delen ervan moest verwijderen waar Rajoub er beledigingen en beschuldigingen uitgooide tegen de christenen.

Hoewel Rajoub zich halfslachtig verontschuldigde voor het beledigen van de Palestijnse christelijke minderheid, blijven zijn opmerkingen sterke veroordelingen afgeven op veel christenen en zelfs sommige moslims.

Dit was de eerste keer dat een hoge vertegenwoordiger van de PA-leiding zich tegen de christelijke gemeenschap uitsprak. Veel christenen hebben gezegd dat Rajoubs denigrerende opmerkingen de spanningen tussen hen en de moslims in de Palestijnse gebieden verder zouden vergroten. Ze hebben er ook op gewezen dat door te verwijzen naar de christenen als een "groep", de hoogste ambtenaar van de PA hen in feite ging uitsluiten als een integraal onderdeel van het Palestijnse volk.

Rajoubs opmerkingen weerspiegelen de arrogante en respectloze houding van velen in de leiding van de PA richting de Palestijnse christenen. Dit staat in schril contrast met het publieke beleid van het PA-leiderschap, wat respect toont voor de Palestijnse christenen en hen beschouwt als gelijke burgers en partners in het Palestijnse "nationale project". Afgaande op de boze reacties van Palestijnse christenen, is dit niet een geval waarin ze bereid zijn de andere wang toe te keren.

In een open brief aan Rajoub, die eerder 17 jaar in de Israëlische gevangenis zat voor terreur-gerelateerde veroordelingen, schreef Pastor Danny Awad van Baraka Presbyterian Church in Bethlehem:

"Wij zijn een onlosmakelijk onderdeel van het Palestijnse volk en sommigen van ons zijn gestorven bij het verdedigen van de Palestijnse zaak. Wij zijn geen groep die van Mars kwam. We hebben hier al voor meer dan 2000 jaar gewoond. Wij zijn geen groep die door u kan worden gedevalueerd. Wij zijn geen vreemdelingen of gasten of buitenlanders die een vreemde taal spreken."

Habib Efram, de Voorzitter van de Syrische Liga, veroordeelde Rajoubs antichristelijke opmerkingen als "schadelijk, vreemd en provocerend". Verwijzend naar de situatie van de christenen in het Midden-Oosten, zei hij:

"We weten al langer vanwaar we de klappen ontvangen. Wij verwerpen en veroordelen de opmerkingen van de afgevaardigde van het Centrale Comité van Fatah, Jibril Rajoub, en eisen een publieke verontschuldiging. Ook roepen wij de Palestijnse leiders op om in te grijpen en de situatie te verbeteren."

"Christenen zijn de zwakste schakel in de regio - tot op een punt waar de christelijke aanwezigheid in de steden en dorpen van Irak en Syrië het uitsterven nadert. Als ISIS klaar is, welke garanties hebben we dat er niet een nieuwe ISIS zal ontstaan om de christenen te bedreigen? We moeten ons daar tegen verzetten met alle beschikbare middelen. Christenen moeten blijven in het Midden-Oosten. We moeten onze werkwijze veranderen en we moeten een politiek programma hebben."

Eframs opmerkingen zijn een signaal dat christenen in het algemeen en zij die leven in de Palestijnse gebieden in het bijzonder, Rajoubs denigrerende opmerkingen zien als onderdeel van de grootschalige vervolging van christenen in de Arabische en islamitische landen. Het is een campagne die de levens heeft gekost van duizenden christenen in de afgelopen paar jaar, wat velen van hen heeft doen vluchten naar de VS, Canada, Australië en Europa.

Aartsbisschop Theodosius (Hanna Atallah) van het Griekse orthodoxe patriarchaat van Jeruzalem, zei dat Rajoubs verklaringen niet alleen schadelijk waren voor christenen, maar voor alle Palestijnen. "Deze opmerkingen zijn vreemd aan onze nationale cultuur," zo voegde hij eraan toe.

"Palestijnse christenen vormen geen groep. Integendeel, we behoren tot de eerste kerk in Palestina en wij zijn er trots op christenen te zijn. Wij zijn geen opgedrongen koopwaar uit het westen. De christelijke aanwezigheid in Palestina heeft een glorieuze en oude geschiedenis. Zowel christenen als moslims zijn trots op deze geschiedenis. Deze beledigende opmerkingen zullen ons alleen maar meer vastberaden maken om vast te houden aan onze nationale aanwezigheid, boodschap, identiteit en onze link naar dit Heilige Land. Die opmerkingen vertegenwoordigen niet onze mensen of nationaal erfgoed."

Rajoubs opruiende opmerkingen kwamen op het hoogtepunt van de plaatselijke verkiezingscampagne en waren bedoeld om aan Fatah echte schade aan te richten in de stembussen. De bewering dat sommige christenen had gestemd voor Hamas in de verkiezingen van 2006 is nooit geverifieerd. Maar had het Palestijnse Hoge Gerechtshof de gemeenteraadsverkiezingen niet opgeschort, dan zouden ontevreden christenen uit Bethlehem en andere Palestijnse steden en dorpen waarschijnlijk hebben gestemd op iedereen behalve Fatah. Dergelijke laster, uitgesproken door een senior PA ambtenaar die zeer dicht bij de President van de Palestijnse Autoriteit Mahmoud Abbas staat, is zeer serieus genomen. Interessant is dat Abbas zelf Rajoubs opmerkingen niet heeft verworpen - een feit dat zich heeft toegevoegd aan de verontwaardiging onder de Palestijnse christelijke gemeenschap.

Maar terwijl Abbas' zwijgen is gebleven in de controverse in zijn officiële top, zijn sommige Fatah-ambtenaren toegetreden tot het koor dat Rajoub oproept om zich te verontschuldigen.

Zich bewust dat dergelijke opmerkingen tot schade voor Fatah kunnen leiden, hebben de factieleiders in Bethlehem, waar christenen door de jaren heen een minderheid zijn geworden, het heft in eigen handen genomen en hun verontschuldigingen aangeboden. "De christenen hebben recht op een verontschuldiging," zei Mohamed al-Masri, secretaris-generaal van Fatah in Bethlehem. "In Bethlehem zijn wij één familie en er was nooit een 'groep' mensen onder ons. De christenen waren altijd eigenaren van de grond en partners in het bloed, eenheid en de besluitvorming."

In een beweging die alleen kan worden beschreven als ironisch, zijn Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad tegen Rajoubs antichristelijke opmerkingen ingekomen. Deze groepen missen nooit een kans om op Fatah en haar leiders in te slaan, door hen af te beelden als verraders die handelen tegen de belangen van de Palestijnen in. Het is echter voor deze twee islamitische groepen lachwekkend om te praten over de rechten van christenen. Onder hun bewind in de Gazastrook is het aantal christenen in twee decennia van 3500 naar 1300 afgenomen.

Eerder dit jaar leden de Palestijnse christenen onder een ander incident toen Hamas de ruïnes van een oude Byzantijnse kerk vernietigde, dat onlangs werd ontdekt in de Gazastrook. De ruïnes van de 1800 jaar oude kerk werden ontdekt in het Palestina plein in de wijk Al-Daraj van Gazastad, waar Hamas van plan is een groot winkelcentrum te bouwen. Palestijnse christenen toonden hun teleurstelling over het gebrek aan belangstelling van de internationale gemeenschap, met inbegrip van het Vaticaan en christelijke gemeenschappen over de hele wereld, over dit geval dat beschouwd werd als een aanval op hun erfgoed en heilige plaatsen.

Evenzo heeft de aanval op de Palestijnse christenen door een van de hoogste vertegenwoordigers van het PA-leiderschap niet de aandacht van de internationale gemeenschap. Het moet aanvaardbaar zijn, vanuit hun oogpunt, dat een Palestijnse official de Palestijnse christenen belachelijk maakt en beschuldigt van ondersteuning van Hamas. Waren de opmerkingen afkomstig geweest van een Israëlische ambtenaar, de reactie zou er een beetje anders uitzien.

Rajoubs opruiende woorden vielen samen met een waarschuwing over de achteruitlopende christelijke aanwezigheid in het Midden-Oosten, uitgegeven door Dr. Hanna Issa, secretaris-generaal van de Islamitisch-Christelijke Commissie voor de ondersteuning van Jeruzalem en de heilige plaatsen.

"Wat er gebeurt in de regio, namelijk de daling in het aantal christenen, is een ramp, niet alleen voor de christenen, maar ook voor de moslims," waarschuwde hij. "Dit zal leiden tot het uiteenvallen van de samenleving en een gebrek aan diversiteit geven in de wetenschappelijke, economische en culturele bevoegdheden vanwege de christenen die vertrekken." Na te hebben geconstateerd dat christenen bijna 20% van de Palestijnse bevolking uitmaken over de hele wereld - er zijn minder dan 1% onder de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en de Gazastrook. Issa concludeerde:

"Het is in het belang van de moslims in de wereld in het algemeen, en het Midden-Oosten in het bijzonder om de christelijke aanwezigheid in de Arabische wereld te behouden en te beschermen met al hun kracht. Christelijke emigratie uit het Midden-Oosten zal onzekerheid geven aan het bestaan van de Arabische cultuur en identiteit."

Rajoubs geringschatting van de Palestijnse christenen lijkt inderdaad waarschijnlijk aan te moedigen dat christenen het PA-gebied gaan verlaten dat door het Westen gefinancierde wordt. Dergelijke opmerkingen zijn met name onwelkom op een moment dat de christenen in Syrië, Irak en Egypte worden geconfronteerd met een campagne van terrorisme en intimidatie door moslim-extremisten. Tenzij de westerlingen die de PA financieren hun stem verheffen tegen een dergelijk misbruik van de Palestijnse christenen, kunnen de christenen in Bethlehem, ongeacht de gemeenteraadsverkiezingen, besluiten te stemmen met hun voeten.